بررسی مقایسه ای سیاست های جمعیتی جمهوری اسلامی ایران با تعدادی از کشورهای سازمان ملل متحد

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی تحقیقات سیاسی و بین المللی

مجتبی طاهری ¹ (گروه جمعیت شناسی،واحد تهران مرکزی ،دانشگاه آزاد اسلامی ،تهران ،ایران)
علی پژهان ² (گروه جمعیت شناسی ،واحد تهران مرکزی ،دانشگاه آزاد اسلامی ،تهران ،ایران(نویسنده مسوول))
محمد جواد محمودی ³ (گروه جمعیت شناسی ،واحد تهران مرکز ی،دانشگاه آزاد اسلامی ،تهران ،ایران)

تاریخ دریافت : 1400/05/09 تاریخ پذیرش : 1400/08/17 تاریخ انتشار : 1400/01/01

کلید واژه: ایران, جهان, افزایش جمعیت, سیاست جمعیتی, سیاست تشویقی,

چکیده مقاله :

طی چند سال اخیر، بسیاری از کشور‌های دنیا نگاه مثبتی به افزایش جمعیت دارند و بر همین اساس هم سیاستگذاری‌هایشان را به سمت و سوی سیاست‌های تشویقی افزایش جمعیت پیش برده‌اند. همچنین با توجه به کاهش باروری ایران به زیر سطح جانشینی در اواسط دهه ی 80، سیاست های پروناتالیستی ایران بعد از تقریب به دو دهه، مجددا از سال 1385 آغاز شد. هدف از این مطالعه، بررسی سیاستهای تشویقی جمعیتی ایران و مقایسه آن با سایر کشورهای دنیاست. کشور‌های اروپایی با نرخ رشد جمعیت منفی در رأس کشور‌هایی هستند که برای تغییر در سیمای جمعیتی‌شان اقدام کرده‌اند . سیاستهای تشویقی آنها بیشتر قالب کمکهای مالی، ایجاد تسهیلات در امر آموزش، بهداشت، حتی در قالب بسته های مرخصی و غیره مطرح میشود. اما در ایران، هنوز موانع فرزندآوری و حتی بالاتر از آن موانع ازدواج از پیش پای جوانان برداشته نشده و مشوق‌های ازدواج و فرزندآوری تنها روی کاغذ نوشته شده است. بنابر این لازم است مسئولین ایران، بسترهای لازم و همچنین مشکلات اقتصادی خانواده ها و هچنین معضلات ازدواج جوانان را برطرف نموده تا خانواده ها برای افزایش نسل و جوانان برای ازدواج، بدون هیچ مشکل اقتصادی و اجتماعی و ... به سمت این مسئله تشویق شوند.

چکیده انگلیسی:

In recent years, many countries in the world have a positive view of population growth, and accordingly, they have moved their policies towards incentive policies. Also, due to the decline in Iran's fertility below the replacement level in the mid-2000s, Iran's peronatalist policies resumed in 2006 after almost two decades. The purpose of this study is to review Iran's population incentive policies and compare it with other countries in the world. European countries are at the top of the list with negative population growth rates Who have tried to change the appearance of their population. Their incentive policies are mostly in the form of financial aid, education facilities, health, even in the form of vacation packages,. But in Iran, barriers to childbearing and even higher barriers to marriage have not yet been removed from young people, and incentives for marriage and childbearing have been written only on paper. Therefore, it is necessary for the authorities in the Iran to solve the necessary conditions as well as the economic problems of families as well as the problems of youth marriage, so that families can increase the generation and youth for marriage, without any economic or social problems, etc. Encourage the issue.

منابع و مأخذ:

بهنام، جمشید، (1346)، جمعیت‌شناسی عمومی، تهران: انتشارات مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی. بهشتی، سید محمد، (1379)، بهداشت و تنظیم خانواده.

تمنا، سعید، (1381)، مبانی جمعیت‌شناسی رشته علوم اجتماعی، تهران: دانشگاه پیام نور.

سووی، آلفرد، (1340)، مقدمه بر علم جمعیت، ترجمه جمشید بهنام، تهران، موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی، صص 93-94.

سوختانلو، زهرا و اعظم رحمت‌آبادی، (1392)، «تحدید نسل شیعه؛ تهدید جامعه ایران»، معرفت، سال 22، ش 189 (1392).

شورای عالی انقلاب فرهنگی، (1393)، «ساختار و روند جمعیتی ایران و لزوم تجدیدنظر در سیاست‌های جمعیتی»، سیاست کلان، سال 3، ش 3. صحیفه نور، رهنمودهای امام خمینی، ج 4، ص ۳9، مجله پیام زن، شماره 11.

رجبیان، زهره، (1۳8۱)، کنترل موالید از دیدگاه اسلام، مجله حوراء، شمارة 21، صص 4۱-69.

خرازی، محسن، (1379)، کنترل جمعیت و عقیم‌سازی، نشریة فقه و اصول، شماره ۲1، صص 41-69. جامع الاحادیث، ج 20، صص 59-60.

کلانتری، صمد، (1375)، مبانی جمعیت‌شناسی، تهران: مانی، ص 97. کافی، ج ۱، ص ۲، ح ۳.

محمودی، محمدجواد، (1390)، تحولات جمعیتی، چالش‌های پیشرو و لزوم تجدیدنظر در سیاست‌های جمعیتی ایران.

یاراحمدی خراسانی، مهدی (1393)، گفتمان الگو، ش 4، شهریور. وسایل الشیعه، ج 14.

Abbasi-Shavazi, M. J., & Gubhaju, B. (2014). Different pathways to low fertility in Asia: Consequences and policy implications. Population Division Expert Paper 2014/1. United Nations.

DESA, U. (2013). Population Division (2015) World population prospects: the 2015 revision, key findings and advance tables. United Nations, New York, 53.

Gauthier, A. H. (2007). The impact of family policies on fertility in industrialized countries: a review of the literature. Population research and policy review, 26(3), 323-346.

Gauthier, A. H., & Philipov, D. (2008). Can policies enhance fertility in Europe? Vienna yearbook of population research, 1-16.

Hoorens, S., Clift, J., Staetsky, L., Janta, B., Diepeveen, S., Morgan, M., & Grant, J. (2011). Low fertility in Europe. Is there still reason to worry? RAND Europe Monograph. MG-1080-RE.

McDonald, P. (2006). An assessment of policies that support having children from the perspectives of equity, efficiency and efficacy. Vienna yearbook of population research, 213-234.

McDonald, P. (2002). Sustaining fertility through public policy: The range of options. Population, 57(3), 417-446.

May, J. F. (2012). World population policies: Their origin, evolution, and impact. Springer Science & Business Media.

Jones, G. W. (2007). Delayed marriage and very low fertility in Pacific Asia. Population and Development Review, 33(3), 453-478.

Jones, G. W. (2012). Population policy in a prosperous city‐state: Dilemmas for Singapore. Population and Development Review, 38(2), 311-336.

Kalwij, A. (2010). The impact of family policy expenditure on fertility in western Europe. Demography, 47(2), 503-519.

Luci, A., & Thévenon, O. (2010). Does economic development drive the fertility rebound in OECD countries?

Parr, N., & Guest, R. (2011). The contribution of increases in family benefits to Australia’s early 21st-century fertility increase: An empirical analysis. Demographic Research, 25, 215-244. Thévenon, O. (2011). Family policies in OECD countries: A comparative analysis. Population and development review, 37(1), 57-87.

Thévenon, O., & Gauthier, A. H. (2011). Family policies in developed countries: A ‘fertility-booster’with side-effects.

Community, Work & Family, 14(2), 197-216. http://www.citykamogawa.lg.jg/EN/0005/0050/00002974-5-50.html http://www.nytimes.com/2006/05/11/world/europ http://digitaljournal.com/article/84535 http://www.perspective.usherbrooke.ca http://digitaljournal.com/article/84535 www.Qudsonline.ir www.fungozar.com