تحلیل روابط ایران و عربستان سعودی از منظر نظریه واقع‌گرایی انگیزشی(1394-1384)
محورهای موضوعی : فصلنامه علمی تحقیقات سیاسی و بین المللیهادی صادقی اول 1 , جعفر نقدی عشرت آباد 2 , امیرهوشنگ میرکوشش 3
1 - استادیار علوم سیاسی دانشگاه شیراز
2 - پژوهشگر مرکز راهبردی دفاعی
3 - مدرس دانشگاه خوارزمی
کلید واژه: موازنه قدرت, واژگان کلیدی: اعتدال‌گرایی, دولت رقابت‌جو, دولت جویای امنیت,
چکیده مقاله :
چکیده به موازات پیروزی انقلاب اسلامی، روابط ایران و عربستان به عنوان دو قدرت منطقه‌ای به واسطه دلایلی نظیر زعامت ایران/ عربستان بر جهان اسلام، رهبری شیعه/ وهابیت بر منطقه و غرب‌گرایی/ غرب ستیزی دو کشور، به سمت دوآلیسم متعارضی حرکت کرده است؛ هرچند که بعضاً متناسب با مشی سیاست خارجی و منطقه‌ای دولت‌های مستقر در ایران، این مهم دچار تحولاتی نیز شده است. با درنظر داشتن این نکته، این پژوهش بر آن است با رویکردی نسبتاً متفاوت در عرصه نظریه‌های روابط بین‌الملل که از آن با عنوان واقع‌گرایی انگیزشی یاد می‌شود، با بررسی روابط دو کشور از آغاز روی کار آمدن احمدی‌نژاد، به بررسی تطبیقی آن با دولت دکترحسن روحانی بپردازد و این نکته اساسی را مورد آزمون قرار دهد که به رغم تفاوت‌های نسبتاً زیادی که بین سیاست خارجی و منطقه‌ای دولت یازدهم با دولت قبلی وجود داشته و دارد، مشی اعتدال‌گرایی دولت روحانی در گستره سیاست خارجی چه تاثیری بر مناسبات منطقه‌ای ایران و عربستان بر جای گذاشته است و عربستان سعودی چگونه نسبت به این رویکرد، از خود کنش و یا واکنش نشان داده است.
Abstract After the victory of Islamic revolution in Iran the relations between Iran and Saudi Arabia as two regional powers moved in a conflicting direction. There are several reasons for this trend. Reasons like Iran's competition with Saudi Arabia for leadership of Islamic world, leadership of Shiites versus leadership of Wahhabi and Saudi's cooperation with West versus Iran's anti-West stands but there has been change and fluctuation in these policies due to change of governments in Iran. The present paper wants to examine the relations between the two countries from a different perspective and distinct from the existing international relations theories and is called motivational realism. The paper examines the relations between Saudi Arabia and Iran from the time of coming into power of Ahmadinejad till now and studies the relations between the two countries in these two periods by a comparative method. The paper wants to know that despite considerable differences between the foreign policies of Ahmadinejad and Rouhani government what has been the Saudi Arabia's reaction to moderate foreign policy of Rouhani? What has been the impact of moderate foreign policy orientation of Rouhani on regional policies of Iran and Saudi Arabia?