تحلیل تطبیقی ادراک بدن‌مند نزد ملاصدرا و موریس مرلو-پونتی
محورهای موضوعی : فلسفه
کلید واژه: جسمانیة الحدوث, ملاصدرا, پدیدارشناسی ادراک, مرلو-پونتی, بدن‌مندی,
چکیده مقاله :
در سپهر اندیشه، چه شرقی و چه غربی، ادراک و اندیشه بیش‌تر بر نفس و عقل محمول بوده و در این میان جسم همواره مورد کم‌لطفی یا غفلت واقع شده است. ملاصدرا با نظریه حرکت جوهری و مرلو-پونتی با پدیدارشناسی ادراک هر کدام نقش مهم و تعیین‌کننده‌ای برای بدن‌مندی در فاهمه و ادراک قائل شده‌اند. حدوث جسمانی برای صدرا اولین گام در شکل گیری شناخت است (جسمانیة الحدوث) و بعد به واسطه نفس، جسم لطیفه به روحانیة البقاء می رسد، اما برای مرلو-پونتی بدن آگاهی یگانه راه ادراک هستی است. مقاله حاضر بر آن است تا با روش تحلیلی توصیفی و با رویکرد تطبیقی آراء علم النفس ملاصدرا و اندیشه موریس مرلو-پونتی در رابطه با ادراک بدن‌مند را بررسی کند. برای این منظور، ابتدا آراء صدرا در باب جسمانیة الحدوث نفس مورد بررسی و کاوش قرار گرفته تا از این رهگذر بدن‌مندی مورد مداقّه قرار گیرد، سپس پدیدارشناسی ادراک مرلو-پونتی تشریح می‌شود؛ و در آخر وجوه اشتراک و افتراق این دو فیلسوف به بوته آزمایش گذاشته می‌شود.
In the sphere of thought, whether eastern or western, perception and thought are more conceived on the basis of the spirit and reason. In the meantime, bodiliness is either treated unkindly or is thoroughly ignored. Mulla Sadra with his essential movement and Merleau-Ponty through his Phenomenology of Perception allocated a pivotal role for the bodiliness in understanding and perception. To Mulla Sadra, bodiliness is the first step of perception (bodily initiation); then; through the spirit, this perception leads to the spiritual persistence. To Merleau-Ponty, on the other hand, bodiliness is the sole way to perceive the existence. The present study aims to analyze comparatively Mulla Sadra and Maurice Merleau-Ponty ideas concerning bodiliness through descriptive- analytical method. In so doing, Mulla Sadra's philosophy concerning the bodily initiation of the spirit are carefully studied to scrutinize the bodiliness. Then, Merleau-Ponty's Phenomenology of Perception is described. Finally, the similarities and differences of both philosophers are elaborated.
_||_