سهم هگل در تاریخ معرفت شناسی پست مدرنیسم (با رویکرد انتقادی)
محورهای موضوعی : فلسفهمحمد تعمیرکاری 1 * , مهدی منفرد 2
1 - دانشجوی دکتری دانشگاه قم
2 - دانشیار و عضو هیات علمی دانشگاه قم
کلید واژه: کانت, هگل, پست مدرنیسم, سوژه, خردستیزی,
چکیده مقاله :
یکی از این مهم‌ترین گرایش‌های پساکانتی، فلسفه خردستیز وایدئالیستی، هگل است. فلسفه هگل، یکی دیگر از حملات بنیادین ضد روشنگری به خردگرایی و فردگرایی در تاریخ فلسفه غرب محسوب می‌شود. او یقیناً فیلسوفی است که مهم‌ترین و شدیدترین گام‌ها را به سمت پست مدرنیسم برداشت. لذا توانست ایدئالیسم سیستمی را در تفکر پست مدرنیسم بنیان‌گذاری کند. کانت با پیشینی دانستن سوژه، گامی فراتر از همه فیلسوفان قبل از خود برداشت و خردستیزی را به طور سیستماتیک و جامع، کلید زد؛ اما هگل معتقد بود کانت این گام را ضعیف برداشته است. لذا او چهار گام اصلی را حتی افراطی‌تر از کانت، در شکل‌گیری پست مدرنیسم برداشت تا پروژه ایدئالیسم را در تاریخ پست مدرنیسم به نهایت و اوج خود برساند. آن چهار گام اصلی عبارتند از: 1. سوژه به تنهایی کل واقعیت را خلق می‌کند.2. تناقض، یک امر ممکن، واقعی و موجب تکامل است. 3. از آن جا که شاکله اصلی واقعیت، تناقض‌آمیز است، حقیقت یک امر نسبی و متغیر است. 4. جهان، دارای عملکرد جمعی است نه فردی. هگل با این چهار تز اصلی، سهم بسیار کلیدی و جدی را در انسجام و تثبیت مبانی ایدئالیستی و شکاکانه پست مدرنیسم برداشت.
One of most important post-Kant attitudes is philosophy of Hegel’s non-rationalism and idealism. Hegel’s philosophy considers other one of fundamental attacks of non-modernism to rationalism and individualism in history of western philosophy. He is certainly philosophers who took most important and strongest steps to postmodernism. Hence, he could establish systematic idealism in thought of postmodern actually. Kant by knowing of subject as a prior matter, took more step than previous philosophers and he started non-rationalism systematically and generally, but Hegel believed that Kant had taken the step weakly. Hence, he took four major steps even more extreme than Kant, in forming of postmodernism which could reach program of postmodern to itself final. The four steps are as following: 1.subject creates whole reality. 2. Contradiction is a possible matter and cause perfection. 3. Whereas main frame of reality is contradictive, truth is a relative and variant matter. 4. World concludes collective operation not personal. Hegel by these four major theses, has massive share and very key and serious in solidarity and conformation of idealism and skeptical foundations of postmodernism.
# استیون هیکس (1391). توضیح پست مدرنیسم: شک آوری و سوسیالیسم از روسو تا فوکو، مترجمان: خاطره ظهرابی. فرزانه احسانی. تهران: پژواک.
# حقیقی، شاهرخ (1384). گذر از مدرنیته؟؛ نیچه، فوکو، لیوتار، دریدا. تهران: انتشارات آگه.
# دریفوس، هیوبرت، و پل رابینو، میشل فوکو (1384). فراسوی ساختارگرایی و هرمنوتیک، مترجم: حسین بشریه. تهران: نشر نی.
# سایمونز، جان (1390). فوکو و امر سیاسی، مترجم: کاوه حسین‌زاده. تهران: رخداد نو.
# شرت، ایون (1387). فلسفه علوم اجتماعی قاره ای؛ هرمنوتیک و تبارشناسی و نظریه انتقادی از یونان باستان تا قرن بیست و یکم، ترجمه هادی جلیلی. تهران: نشر نی.
# صادقی فیروزآبادی، مصطفی (1391). «زبان در اندیشه نیچه»، اطلاعات حکمت و معرفت، سال‌هفتم، شماره 12.
# موفه، شانتال (1385). دیکانستراکشن و پراگماتیسم، ترجمه شیوا رویگریان. تهران: گام نو.
# نوذری، حسینعلی (1380). پست مدرنیته و پست مدرنیسم، تعاریف، نظریه‌ها و کاربست‌ها، چاپ دوم. تهران: انتشارات نقش جهان.
# نوریس، کریستوفر (1380). شالوده‌شکنی، ترجمه پیام یزدانجو. تهران: نشر شیرازه.
# Derrida, Jacques (1987). Writing and Difference. Translated by Ian Bass. University of Chicago Press.
# Foucault, Michel (1989). Foucault Live (interviews 1961-1984). Edited by Sylvere Lotringer. Translatered by Lysa Hochroth and John Johnston. New York: Semiotext(e).
# Hegel, G.W.F. (1977). phenomenology of sprit [1807]. Translated by A. V. Miller. Oxford University Press.
# ------------------- (1991). Philosophy of history [1839- 1831]. Translated by J. Sibree Prpmetheus.
# ------------------- (1989). Hegel’s science of logic [1812-1816]. Translated by A.V. Miller. Humanities Press international.
# Kant. Immanuel (1929). Critique of pure reason (1781), translated by: Norman Kamp Smith, New York, Macmillan.
# Machkinnon, Catharine (1993). Only Words. Harvard University Press.
# ----------------------- (1977). Discipline and Punish. Translated by Alan Sheridan. Pantheon.
# ---------------------- (1988). Truth, power, Self: An Interview with Michel Foucault (1982). In Luther H. Martin, Huck Gutman, and Partrick H. Hutton, editors, Technologies of the Self. University of Massachisetts Press,
# Rorty, Richard (1989). Contingency, Irony and Solidarity. Cambrige university Press.