بررسی وضعیت معیشتی مناطق باستانی ایران در دوره اشکانی بر اساس مطالعه آزمایشگاهی استخوان‌های انسانی کشف‌شده از محوطه‌های این دوره
محورهای موضوعی : باستان‌شناسی تاریخی
طاهره عزیزی‌پور
1
(استادیار، گروه باستان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت، مرودشت، ایران.)
فرهنگ خادمی ندوشن
2
(دانشیار، گروه باستان‌شناسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.)
محمد لامعی رشتی
3
(استاد، آزمایشگاه واندوگراف سازمان انرژی اتمی ایران، تهران، ایران.)
کلید واژه: روی, آهن, استرانسیوم, فسفر, کلسیم, PIXE, دوره اشکانی, الگوی غذایی,
چکیده مقاله :
پی بردن به وضعیت زیست‌محیطی و الگوی معیشتی در محوطه‌های باستانی یکی از مسائل مهم در مطالعات باستان‌شناسی است. باستان‌شناسان از روش های گوناگونی برای انجام این مطالعات استفاده می‌کنند؛ یکی از این روش ها بررسی وضعیت غذایی از طریق اندازه‌گیری و مطالعه عناصر تشکیل‌دهنده اسکلت های باستانی است. اشکانیان در طول سالهای ۲۳۸ پ.م تا ۲۲۴ م بر ایران حکومت کردند. آن‌ها به مرور قلمرو خود را از شرق به غرب گسترش داده و نواحی جدیدی را به قلمرو خود افزودند. گسترش قلمرو اشکانی باعث شد که مناطق متنوعی از نظر زیست‌محیطی در قلمروی این پادشاهی بگنجد. تنوع زیست‌محیطی باعث ایجاد تنوع غذایی در محوطه‌های مختلف بازمانده از این دوره شد. تجزیه عنصری دندان های اسکلت های انسانی که از محوطه‌ها و گورستان های دوره اشکانی به دست آمده، اطلاعات ارزشمندی را درباره الگوی غذایی مردمان این دوره در اختیار ما قرار می دهد. در این مقاله با هدف دستیابی به اطلاعاتی درباره وضعیت غذایی در دوره اشکانی با استفاده از دستگاه PIXE (گسیل پرتو X در اثر بر انگیختگی با پروتون) به تجزیه عنصری دندان‌های اسکلت‌های انسانی این دوره می پردازیم. دندان های مورد مطالعه از شیان، خرند، گنداب، ولیران و نخل ابراهیمی به دست آمده‌اند. آهن، کلسیم، استرانسیوم، روی و فسفر عناصری هستند که در این پژوهش مورد تأکید قرار می گیرند. در این پژوهش موفق به کسب اطلاعاتی درباره نوع غذاهای مصرفی وتنوع غذایی در جوامع مورد مطالعه در دوره اشکانی شده ایم.
Reconstructing of environment and livelihood in ancient sites is an important subject in archaeological studies. Researchers use several methods for palaeodiet studies. One of these methods survey nutrition in use determines rate concentration of chemical element in ancient skeletal. Parthian people which ruled in Iran since 238 BC for 224 AD, when extended their power from east to the west by occupying new territory , found different civilization with their food consuming patterns. Elemental analysis of teeth of human skeletal from sites and graves of this period gave valuable information about nutrition in this period. In this article we want the found information about paleodiet in Parthian period in use PIXE manner. We have selected the teeth under study, from several Parthian sites in Iran, Shian, Valiran, Kharand, Gandab and nakhle Ibrahimi. We emphasis on these elements; Fe, Ca, Sr, Zn and P. In this research we gathered information about the variety in food in Parthian period.
_||_