بررسی و مقایسه گونه‌شناختی یافته‌های فلزی اورارتویی شمال غرب ایران با نمونه‌های مشابه خارج از ایران
محورهای موضوعی : باستان‌شناسی پیش از تاریخ
سید علی اصغر میرفتاح
1
(استادیار، گروه باستان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر، ابهر،ایران.)
رضا صبوری نوجه‌دهی
2
(دانش‌آموخته کارشناسی ارشد باستان‌شناسی)
کلید واژه: اورارتو, شمال غربی ایران, هنرفلزکاری,
چکیده مقاله :
مطالعه و بررسی یافته‌های فلزی اورارتویی مکشوفه از محوطه‌های باستانی ایران، که هم‌اکنون در موزه‌های باستان‌شناسی کشور نگهداری می شوند؛ مبحث اصلی نوشتار حاضر را تشکیل می‌دهد که در آن باتوجه به تکنیک‌های ساخت همچون ریخته‌گری و قالب‌گیری و لحیم کاری و ...، هنرفلزکاری اورارتو را به عنوان یکی از شاخص‌ترین عناصر هنری و صنعتی این تمدن هزاره اول پ.م مورد پژوهش قرار داده است. در نتیجه، این مطالعات و مقایسه تکنیک‌های بکار رفته در یافته‌های مذکور، مشخص می‌گردد که فلزکاری اورارتو، در سرزمین آناتولی با پشتوانه تجارب چندین هزار ساله صنعتگران این سرزمین به حد اعلای خود رسیده بود و خصوصاً در زمینه ریخته‌گری اشیاء ظریف، همچون سرپیکان‌ها و سنجاق‌های قفلی زنجیر دار با مهارت اجرا می‌گردید. این هنر پس از ورود به شمال غربی ایران دچار تأثیر و تأثر متقابلی با تجارب تکنیکی و هنری فلزکاری شمال غربی ایران گردیده است و تولیدات فلزی اورارتویی شمال غربی ایران در حالی که به لحاظ ساختاری و فرم کلی عیناً مشابه نمونه‌های آناتولیایی خود هستند؛ اما در عین حال برخی از عناصر صنعتی و هنری فلزکاری شمال غربی ایران نیز در آنها نمود پیدا کرده‌اند و فلزکاران شمال غربی ایران در ساخت تولیدات فلزی با تبعیت از فرم ها و تکنیک‌های صنعتی اورارتویی تجارب و تکنیک‌های بومی خود را نیز اعمال نموده‌اند. ضمن این‌که برخی از آثار فلزی اورارتویی نیز محصولات وارداتی بوده‌اند.
Research and exploration on discovered Urartian metal findings from Iran’s ancient sites, now kept in Iran’s Archaeology museum, constitutes the main subject of the current article, in which with regard to structural techniques such as casting, moulding, brazing and…, metal working has been studied as one of the most distinguishing artistic and industrial elements of the first millenniums BC civilization. As a result of the research and comparison of applied techniques on mentioned findings, it turns out that Urartian metalworking in Anatolia territory-backed by thousand years experiments of craftsmen of this land-had reached its peak and was carried out with great dexterity, especially in the context of casting of delicate objects such as arrow heads and safety pins with a chain. After arriving in Northwest Iran this art was influenced by technical and artistic experiments of northwest metal working, although, regarding structure and from, metal productions of Northwest Iran were exactly similar to Anatoli samples some artistic and industrial elements of Northwest Iran metalworking had appeared in them. Further, Northwest Iran metalworkers following Urartian industrial techniques and forms had applied their local techniques and experiments in producing metal products. Meanwhile, some Urartian metalwork were imported products.
_||_