اوج و افول بندر باستانی سیراف با نگاهی بر یافته‌های باستان‌شناسی
محورهای موضوعی : باستان‌شناسی پیش از تاریخهایده خمسه 1 , زهرا فلاحی یارولی 2
1 - گروه باستان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر، ابهر
2 - گروه باستان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران
کلید واژه: خلیج فارس, دوران اسلامی, دریانوردی, دوره ساسانی, بندر سیراف,
چکیده مقاله :
سیراف شناسنامه تاریخ دریانوردی ایران و معرف بخشی از هویت تاریخی و فرهنگی سرزمین ماست. حیات اقتصادی و اجتماعی این بندر مهم و مشهور در دوران رونق و شکوفایی، بیانگر تمدنی درخشان و پویا است که از دورة ساسانی تا چند قرن بعد از اسلام تداوم داشته است. تحولات صورت گرفته در دستگاه خلافت عباسی در قرون سوم و چهارم هجری قمری و تشکیل سلسلة ایرانی آل بویه از دلایل این شکوفایی بوده است. در طول تاریخ جغرافیدانان، مورخان و جهانگردان مسلمان به دفعات از آن سخن گفته‌اند و به توصیف و تعریف آن پرداخته‌اند، و کاوش‌ها و بررسی‌های باستان‌شناسی زیر آب که اخیراً در آن صورت گرفته، به شناخت بیشتر این بندر باستانی کمک نموده است. شواهد تاریخی نشان می‌دهند که بیشترین مبادلات و رفت و آمدهای تجاری و فرهنگی در اقیانوس هند در سده‌های نخست اسلامی به سوی شرق دور و یا غرب این اقیانوس، از طریق خلیج فارس و دریای عمان صورت می‌گرفته است و فعال‌ترین مراکز تجاری آسیا و آفریقا و حتی مدیترانه، مراکز بندری مسلمانان از جمله سیراف بوده‌اند. در این مقاله قصد داریم تا به تحول این بندر و دلایل اوج و افول آن با مدارک باستان‌شناختی بپردازیم.
Siraf is the birth certificate of Iran's seafaring history and represents a part of the historical and cultural identity of our land. Economic and social life of this famous and important port in times of prosperity represents a brilliant and dynamic civilization which has been continued from Sassanid era to a few centuries after Islam. Developments in Abbasid Caliphate in the 3rd and 4th centuries and the formation of the Iranian Buyid ynasty have been one of the reasons for this flourishing. Throughout history, geographers, historians and Muslim tourists have repeatedly spoken of it and have to describe and define it, and underwater archaeological excavations and surveys that have been conducted in recent; has help to learn more about this ancient port. In this article, we intend to introduce and describe this port and study the reasons for the rise and fall it.
_||_