روند پیچیدگی اجتماعی و سیاسی در جهان عیلامی
محورهای موضوعی : باستان‌شناسی پیش از تاریخ
عباس علیزاده
1
(استاد پژوهشی و مدیر پروژه پیش از تاریخ ایران، موسسه شرقی دانشگاه شیکاگو، ایالات متحده امریکا.)
کلید واژه: آغاز عیلامی, عیلام, پیچیدگی اجتماعی و سیاسی, حکومت اولیه, حکومت فدرال,
چکیده مقاله :
کتاب ها و مقاله های فراوان درباره عیلام و عیلامی ها نگاشته شده است. این آثار یا درباره تاریخ، تاریخ هنر و یا باستان‌شناسی عیلام اند. در ادبیات باستان شناختی و تاریخی عیلام تاکنون مدلی توضیحی درباره شکل گیری حکومت اولیه در عیلام بزرگ ارایه نشده است. گرچه امروزه کمتر شکی در مورد خاستگاه کوهستانی عیلامی ها میان پژوهش گران وجود دارد، اما تا آنجا که نگارنده می داند هیچ یک از نوشته‌های توصیفی و تحلیلی به چگونگی مکانیسم و دینامیسم روندی که در آن عیلامی ها با ادغام منابع سرزمین های پست و سرزمین های بلند توانستند با توسعه یک اقتصاد سیاسی ترکیبی به قدرت رسیده و بیش از هر سلسله و امپراتوری در خاور نزدیک، حدود ۲۵۰۰ سال دوام آورند، نپرداخته اند. در این مقاله کوشش شده است تا ویژگی های این روند دراز مدت درکالبد یک مدل توضیحی ارایه شود که دربرگیرنده برخی داده‌های تازه از بررسی‌های دشت رامهرمز و ممسنی نیز است.
In the numerous books and articles written on the Elamites, scholars rarely, if ever, have advanced any hypothesis on the formation of the early Elamite state organizations and how these organizations and the archaeological and historical landscapes of Elam, both in the highlands and lowlands, have differed from the contemporary political landscape of their Mesopotamian neighbors. Similarity, scholars simply ignore the tremendous difference between the natural landscape of Elam and southern Mesopotamia. This article focuses on these differences and traces them from the prehistoric era to the time when the long-lasting Elamite state was eclipsed in the first millennium BC. In doing so, the author pays close attention to the broad patterns revealed in the numerous archaeological surveys in southwestern Iran.
_||_