گزارش مقدماتی بررسی و شناسایی باستان‌شناختی حوضه آبریز قزل اوزن در محدوده شمال شرقی استان زنجان، دهستان‌های آب‌بر و درام
محورهای موضوعی : باستان‌شناسی پیش از تاریخ
محمد بهرام‌زاده
1
(استادیار، گروه باستان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر، ابهر، ایران.)
ارض‌الله نجفی
2
(استادیار، گروه باستان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر، ابهر، ایران.)
رضا آخوندی
3
(دانشجوی دکتری باستان‌شناسی، گروه باستان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر، ابهر، ایران.)
کلید واژه: استان زنجان, بررسی باستان‌شناختی, محوطه‌های باستانی, قزل‌اوزن, طارم علیا,
چکیده مقاله :
دره طارم علیا واقع در شمال استان زنجان با جریان رودخانه قزل اوزن در میانه آن توسط دو رشته کوه موازی از رشته کوه‌های البرز محدود شده که جهت امتداد آنها شرق به غرب است. در این پژوهش، با تلفیق نتایج حاصل از معدود پژوهش‌های باستان‌شناختی و مطالعات جدید می‌توان تصویری از وضعیت فرهنگی منطقه در دوران مختلف ارائه نمود و با تجزیه و تحلیل داده‌های بدست آمده از این پژوهش، ارتباطات و برهم‌کنش‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای این ناحیه با نواحی همجوار و غیرهم جوار را مشخص کرد. به این منظور دهستان‌های آب بر و درام از بخش مرکزی شهرستان طارم علیا مورد بررسی قرار گرفتند. طی این بررسی تعداد ۳۹ محوطه و مکان باستانی شناسایی و ثبت شد که در این پژوهش معرفی و مطالعه گردیده‌اند. با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش و با استناد به شناسایی تعداد زیادی محوطه عصر آهن (۱۶ مورد) و دوران تاریخی (۱۲) مورد شاهد گسترش کمی و کیفی شواهد سکونت و استقرار جوامع بشری در منطقه از هزاره دوم قبل از میلاد تا نیمه نخست هزاره اول پس از میلاد هستیم. رونقی که به نظر می‌رسد، با توجه به حجم انبوه مکان‌ها و محوطه‌ها و آثار فرهنگی ادوار مختلف اسلامی (۱۹) مورد در طول دوران اسلامی همچنان تداوم داشته است.
Tarom-e Olya is a Valley in north of Zanjan province and Qezel-Ozan river flows through it. Alborz mountain range in Parallel with the east-west direction is limited. In this survey may were using very few archaeological researches and new studies for making a new scenery of the region's cultural statuses in different periods presented and can by analyzing of this project data, determined regional and between regionals of communications and interactions cultures in this area. For this purpose, Abbar and Darram were studied in central brough of Tarom-e-Olya city. During this survey, 39 sites were introduced, record and identified. According to this Survey documents, we can see lots of Iron Age sites (16 cases), and historical period (12 cases), and watch the development of quantitative and qualitative settlements of the area from the second millennium BC. To the first half of the first millennium AD.Due to the large number of sites and cultural materials (19 cases), it seems this prosperity to have continued in different periods of Islamic era.
_||_