نگاهی به ابعاد دین داری در تعلیمات نگارستان معین‌الدین جوینی بر مبنای نظریة گلاک و استارک
محورهای موضوعی : تعلیمی
فائزه عرب یوسف آبادی
1
*
,
مطهره میرشکاری
2
1 - گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه زابل، زابل، ایران
2 - دانش آموخته کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه زابل، زابل، ایران
کلید واژه: دینداری, نگارستان معین‌الدین جوینی, نظریه گلاک و استارک, ابعاد دینداری,
چکیده مقاله :
مقاله حاضر به بررسی دینداری در تعلیمات نگارستان معین‌الدین جوینی بر مبنای نظریة گلاک و استارک می‌پردازد. هدف این تحقیق تحلیل ابعاد دینداری در این اثر تعلیمی و ارائه شواهدی معتبر از متن نگارستان است. روش تحقیق، تحلیل متن به‌صورت توصیفی تحلیلی با روش یادداشت برداری کتابخانهای است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که جوینی در نگارستان به ابعاد مختلف دینداری شامل اعتقادی، تجربی، مناسکی، اخلاقی و نهادی را منعکس کرده است. بُعد اعتقادی شامل باورها و اصول دینی است که در نظام آموزشی وی به‌طور ویژه مورد توجه قرار گرفته است. همچنین، بُعد تجربی به تجارب فردی در زندگی دینی اشاره دارد که جوینی آن را از طریق مثال‌ها و داستان‌های مختلف به مخاطبان ارائه مکرده است. علاوه بر این، بُعد مناسکی در نگارستان مربوط به انعکاس آیین‌ها و مراسم دینی اسلامی است. بُعد اخلاقی که به فضایل انسانی و رفتارهای اخلاقی در جامعه تأکید دارد که در آموزش‌های جوینی به خوبی منعکس شده است. در بُعد نهادی تأثیر نهادهای اجتماعی و دینی همچون صوفیه در شکل‌دهی به دینداری نگارستان مشخص شد.
The present article examines religiosity in Moin al-Din Juveini's the Talimate-Negarestan based on the theory of Glock and Stark. The aim of this research is to analyze the dimensions of religiosity in this educational work and to provide valid evidence from the text of the Negarestan. The research method is descriptive-analytical text analysis with the library note-taking method. The research findings show that Juveini has reflected various dimensions of religiosity in Negarestan, including doctrinal, experiential, ritual, ethical, and institutional. The doctrinal dimension includes religious beliefs and principles that have been given special attention in his educational system. Also, the experiential dimension refers to individual experiences in religious life that Juveini has presented to the audience through various examples and stories. In addition, the ritual dimension in Negarestan is related to the reflection of Islamic religious rituals and ceremonies. The moral dimension emphasizes human virtues and ethical behaviors in society, which is well reflected in Juveini's Talimat. In the institutional dimension, the influence of social and religious institutions such as Sufism in shaping the religiosity of Negarestan was identified.
1. ابن‌عربی، محی‌الدین (1424) الفتوحات المکیة. بیروت: دار صادر.
2. امامی خوئی، محمدتقی ؛ نژاد نجفیان، محمد امین (1395). «نقش تصوف شهری عامه در تحولات سیاسی و اجتماعی آناتولی در سده¬های هفتم و هشتم هجری».مطالعات تاریخ اسلام. شماره 29.صص 1-28.
3. پورشریف، حسین (1392) «بررسی ویژگی‌های سبکی نگارستان جوینی». سبک شناسی نظم و نثر فارسی، 20: 57-75.
4. پورشریف، حسین؛ مدرس‌زاده، عبدالرضا؛ موحدی، محمدرضا (1398) «متن‌پژوهی نگارستان معین‌الدین جوینی». کاوش‌نامه زبان و ادبیات فارسی، 40: 9-39.
5. جوینی، معین‌الدین (1402) نگارستان. تصحیح حسین پورشریف. تهران: کتابخانه موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
6. رضوانی مقدم، نرگس؛ دانشگر، آذر (1400). «سبک نثر معین‌الدین جوینی در نگارستان بر اساس سبک‌شناسی تکوینی». مطالعات زبانی بلاغی، 25: 159-190.
7. رزمجو، حسین (1372). انواع ادبی و آثار آن در زبان فارسی. مشهد: آستان قدس رضوی.
8. عین‌القضات همدانی (1367) نامه‌ها. تصحیح: عفیف عسیران. تهران: نشر علمی و فرهنگی.
9. فیاض، ابراهیم؛ تولی، محمد امین؛ دبیریان، محسن (1392). «تصوف و جامعه¬شناسی توسعه¬نیافتگی در ایران». دوفصلنامة الگوی پیشرفت اسلامی و ایرانی. شمارة 4. صص 61-8
10. نادری رمضان آباد، امین؛ بحرانی¬پور، علی؛ خسروبیگی، هوشنگ؛ قیم، بهادر(1399). «ساختار فرهنگی، هنری و اقتصادی خانقاه¬هادر فرایند رشد مدیران صوفیة ایلخانان ایران». مطالعات هنر اسلامی شماره 377.صص 1-18.
11. مشتاق مهر، رحمان؛ بافکر، سردار (بدون تاریخ) «شاخص‌های محتوایی و صوری ادبیات تعلیمی». نشریه ادبیات تعلیمی، 26: 1-28.
12. Durkheim, Émile (1912) The Elementary Forms of Religious Life. New York: Free Press.
13. Glock, Charles Y., & Stark, Rodney (1965) Religion and Society in Tension. Chicago: Rand McNally.
14. Putnam, Robert D., & Campbell, David E. (2010) American Grace: How Religion Divides and Unites Us. New York: Simon & Schuster.
15. Smith, J. (2005) "Dimensions of Religious Experience in Literature". Journal of Literary Studies, 20(4): 112-130.