باور به نظام احسن در راستای ایجاد معنای زندگی هدفمند، در شعر فارسی

محورهای موضوعی : تعلیمی

ذلفا کیاست ¹ , علی عین علیلو ^{2 *} , ماندانا هاشمی ³

1 - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران
2 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران (نویسنده مسئول)
3 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران

تاریخ دریافت : 1403/02/01 تاریخ پذیرش : 1403/05/11 تاریخ انتشار : 1404/01/19

کلید واژه: معنای زندگی, باباطاهر, ناصرخسرو, نظامی, عطّار.,

چکیده مقاله :

یکی از موضوعات مشترک در مباحث دینی، فلسفی و روانشناختی معنای زندگی است. درک معنای زندگی و تنظیم حیات مادّی و غیرمادّی بر آن اساس، زندگی انسان را ارزش¬مند و هدف¬دار می¬سازد و فقدان آن امید و سرزندگی را از انسان می¬ستاند. شاعران که نخبگان فکری به شمار می¬روند، با شناخت درست از این مسأله، خود و مخاطبان را به فهم معنای زندگی و رفتار متناسب با آن دعوت می¬کنند. تحقیق پیش رو به روش توصیفی- تحلیلی و به شیوه¬ی کتاب¬خانه¬ای تنظیم شده در صدد آن است که نگاه ناصرخسرو، باباطاهر، نظامی و عطّار را به موضوع فوق¬الذکر واکاوی کند و دریابد که این شاعران چه راهکارهایی را برای معنادار کردن زندگی بر اساس اعتقاد به نظام احسن و جاری بودن حکمت خدا در تمامی وقایع هستی دارند؟ نتایج پژوهش نشان می¬دهد هر چهار شاعر خداوند را مدبّر و حکیم علی الاطلاق می¬دانند که کار عبث و لغو نمی¬نکند و با خوش¬بینی به حوادث خوشایند و ناخوشایند می¬نگرند و سر تسلیم فرو می¬آورند و شرور و رنج¬های نظام آفرینش را مغایر با اصل توحید نمی¬دانند. در این نگرش خیریّت تمام امور را باور دارند و لب به اعتراض نمی¬گشایند.

چکیده انگلیسی:

One of the common topics in religious, philosophical and psychological topics is the meaning of life. Understanding the meaning of life and arranging material and non-material life based on it, makes human life valuable and purposeful, and the lack of it robs man of hope and vitality. Poets, who are intellectual elites, with a correct understanding of this issue, invite themselves and the audience to understand the meaning of life and behave accordingly. The upcoming research, using a descriptive-analytical method and organized in a bibliographic manner, aims to analyze the view of Nasser Khosro, Baba Taher, Nizami and Attar on the above-mentioned topic and find out what solutions these poets have for Making life meaningful based on belief in the best system and the current wisdom of God in all the events of existence?The results of the research show that all four poets consider God to be wise and wise, who does not do anything in vain and does not cancel, and they look at pleasant and unpleasant events with optimism and surrender, and the wicked and They do not consider the sufferings of the creation system to be contrary to the principle of monotheism. In this attitude, they believe in the goodness of all matters and do not open their mouths to protest.

منابع و مأخذ:

کتاب¬ها باباطاهر همدانی، (1373)، مجموعۀ دوبیتی¬ها، به تصحیح وحید دستگردی، تهران: ربیع.
جعفری، محمّدتقی، (1375)، آری¬گویی به زندگی، به اهتمام عبدالله نصری، تهران: نشر فرهنگ معاصر.
دهخدا، علی اکبر، (1377)، لغت نامه دهخدا، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
دورانت، ویل، (1389)، تاریخ فلسفه، ترجمه¬ی عباس زریاب خویی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
سبحانی‌تبریزی، جعفر، (1379)، مدخل مسائل جدید در علم کلام، قم: موسسه¬ی تعلیماتی و تحقیقاتی امام صادق (ع).
راغب‌اصفهانی، حسین‌بن‌محمد، (1383)، مفردات الفاظ القرآن، قم: ذوی القربی.
ربانی گلپایگانی، علی، (1372)، مدخل و درآمد علم کلام. قم: مؤلف.
فرانکل، ویکتور، (1392)، انسان در جستجوی معنا، تهران: انشارات روان.
عطارنیشابوری، فریدالدیّن، (1356)، منطق¬الطیر، به اهتمام سیّدصادق گوهرین، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
علی¬زمانی، امیرعبّاس، (1386)، ترجمه¬ی «معنای زندگانی از جان کاتینگهام»، تهران: نشر حکمت.
مطهری، مرتضی، ( 1376)، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، تهران: صدرا.
مكارم شيرازى، ناصر، (1386)، پيام قرآن، قم: دار الكتب الاسلاميه.
ملکیان، مصطفی، (۱۳۸۸)، درد و رنج¬های بشری در نگاه مولوی و سورن کی¬یرکگور، (مجموعه هر که را درد است)، به کوشش مصطفی گرجی، تهران: پژوهشگاه علوم ا انسانی و مطالعات فرهنگی.
ناصر خسرو قبادیانی، (1370)، دیوان ناصر خسرو، به تصحیح مجتبی مینوی و مهدی محقّق، تهران: دانشگاه تهران.
نسفی، عزیزالدین، (13719)، انسان کامل، به تصحیح و مقدمة فرانسوی ماریژان موله، تهران: طهوری.
نـظامی، نظام الدین الیاس، (1392)، مخزن الاسرار، تصحیح و حواشی‌: حسن وحید دستگردی، تهران: قطره.
مقاله¬ها دادبه‌، اصغر، (١٣٧٢)، تجلی‌ برخـی‌ از آرای‌ کلامـی‌ و فلسـفی‌ در اشـعار نظـامی، فرهنگ، شماره¬ی 10، صص 89-13.
گرجی، مصطفی، (۱۳۸۷)، بررسی ماهیّت و مفهوم درد و رنج در اشعار قیصر امین پور، فصل¬نامه¬ی پژوهش-های ادبی. سال پنجم، شماره ۲۰، صص ۱56-۱35.