بررسی مؤلفه‌های رشد اخلاقی کودک در داستان‌های احمدرضا احمدی (با رویکرد به نظریة یادگیری اجتماعی)
محورهای موضوعی : شاهنامه
سارا نوعی
1
(دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران.)
رضا اشرف زاده
2
(استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران(نویسنده مسؤول))
بتول فخراسلام
3
(استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد نیشابور، دانشگاه آزاد اسلامی، نیشابور، ایران)
کلید واژه: رشد اخلاقی, ادبیات کودک, احمدرضا احمدی, مسائل تعلیمی, نظریة یادگیری اجتماعی,
چکیده مقاله :
احمدرضا احمدی چهره‌ای شاخص در گسترة شعر موج نو و شعر حجم است؛ اما با وجود آثار برجسته در عرصة ادبیات کودک معاصر، به این بخش از ظرفیت‌های ادبی وی، آن‌طور که باید پرداخته نشده است. او در داستان‌های خود به مسائل گوناگون تعلیمی و اخلاق‌بنیاد اشاره کرده و برای بازنمایی این موضوعات به‌طور مطلوب از تکنیک‌های متنوع بهره برده که تأکید بر یادگیری محیطی و اجتماعی کودک از آن جمله است. در این پژوهش، با استناد به منابع کتابخانه‌ای، روش توصیفی ـ تحلیلی و مبانی نظریة یادگیری اجتماعی، این تکنیک‌ها در داستان‌های منتخب احمدرضا احمدی بررسی و تحلیل شده است. نتایج بیانگر آن است که نویسنده با کاربست مؤلفه‌هایی مانند سرمشق‌دهی و معرفی الگوی عملی، مقابلة شخصی کودک با موقعیت‌های اخلاقی/ غیراخلاقی، تقویت و تثبیت رفتار اخلاقی و به‌کارگیری بازی وانمودی، مجموعه‌ای متنوع از مسائل اخلاقی و تعلیمی ـ مانند تعاون و کمک به یکدیگر، احترام به حیوانات، صلح‌جویی، محبت‌ورزیدن به همنوع، هویّت‌جویی و بازگشت به خویشتن واقعی ـ را برای مخاطبان کودک خود، ترسیم و بازگویی کرده است. در این بین، آموزة تعلیمی احترام به حیوانات بارها در داستان‌های مختلف تکرار شده است که بیانگر دغدغة اصلی نویسنده برای فرهنگ‌سازی در این موضوع است. احمدی در بازنمایی رویکردهای تعلیمی خود بر اثرگذاری محیط اطراف بر فرایند رشد و فردیّت اخلاقی و شخصیتی کودکان تأکید کرده و نقش عوامل بیرونی را در جهت‌گیری سویه‌های تربیتی این گروه سنی برجسته کرده است.
AhmadReza Ahmadi is one of the leading figures in the field of contemporary children's literature. In his stories, he refersAhmadreza Ahmadi is an eminent figure in the field of new wave poetry and volume poetry. Despite his outstanding works in contemporary children's literature, this part of his literary capacities has not been properly addressed. In his stories, he refers to various educational and moral issues and uses various techniques to represent these issues in a desirable way, including the emphasis on environmental and social learning of the child. In the present study, citing library sources and by using the descriptive-analytical methods, these techniques have been studied and explored in selected stories of Ahmadreza Ahmadi. The results indicate that by using a variety of factors such as 'role modeling and introducing practical model', 'personal confrontation of the child with moral/immoral situations', 'strengthening and stabilizing moral behavior' and 'using pretend play', the author has recounted and depicted a diverse set of educational and moral issues such as cooperation and helping each other, respect for animals, peace-seeking, loving fellowmen, seeking identity and returning to one's true self to the children. In the meantime, teaching respect for the animals has been repeated many times in various stories, which shows the author's main concern for culture in this regard. In representing his educational approaches, Ahmadi has emphasized the impact of the surrounding environment on the development process, and the individual morality and personality of the children and has highlighted the role of external factors in orienting the educational aspects of this age group.
_||_