تحلیل زمینه‌های اجتماعی، فرهنگی شکل‌گیری خشونت‌های رفتاری (رمان «خریف العصافیر» به مثابه گزارشی انتقادی از بحران یک نسل)
محورهای موضوعی : اندیشه ادبیات عرب
علی سلیمی
1
(استاد گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه رازی، ایران، کرمانشاه. (نویسنده مسئول) )
شادی رحیمی
2
(دانشجوی کارشناسی ارشد گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه رازی، ایران، کرمانشاه.)
کلید واژه: افراط‌اندیشی دینی, دیگری منحرف, خالد اقلعی, خریف العصافیر, خشونت رفتاری,
چکیده مقاله :
رمان، عموماً بازتولید تصویری از لایه‌های پنهان زندگی انسانی- اجتماعی است. رمان خریف العصافیر (پاییزگنجشک‌ها) اثر نویسندۀ مغربی خالد اقلعی، از جمله رمان‌هایی است که بخشی از بحران فکری-اجتماعی نسل جوان در کشورهای اسلامی را بازگویی نموده است. پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی، این رمان را بررسی نموده و کوشیده به این پرسش پاسخ گوید که بر اساس باور نویسندۀ رمان، چه عواملی روانی و اجتماعی‌ای، بستر شکل‌گیری و رشد خشونت‌های رفتاری را در جامعه فراهم می‌کنند و افراط‌اندیشی دینی چه رابطه‌ای با این مقوله دارد؟ نتایج پژوهش نشان می‌دهد که مؤلفه‌های اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی‌ای مثل طلاق، فساد اجتماعی، نابرابری اقتصادی، بی‌عدالتی و استفادۀ ابزاری از تعالیم دینی، همگی زمینه‌ساز شکل‌گیری بحران‌های روحی نسل جوان و ترویج خشونت‌های رفتاری در میان این نسل بوده است. قهرمان رمان، یکی از قربانیان این تیپ اجتماعی است. سرنوشت تراژدیک او، وصف حال دردناک نسلی است که یک تجربه زیسته تلخ داشته و پس از آن، در رؤیای دستیابی به حقیقت و عدالت، عاشقانه دل به توهمات گروه‌های تندرو سپرده است. نویسندۀ رمان بر این باور است که افراط‌اندیشی دینی نیز به بهانه مبارزه با نابسامانی‌های وضع موجود، پندار تنش‌زای دیگری منحرف را در میان این نسل تقویت و به آن رنگ و لعاب دینی بخشیده است که در نتیجۀ آن، ایجاد دشمنی و تیرگی در روابط میان افراد جامعه و توجیه دست‌زدن به هرگونه رفتار خشونت‌آمیزی به منظور حذف دیگری‌های منحرف رفته رفته به یک معضل اجتماعی تبدیل شده است.
A novel is generally a reproduction of an image of the hidden layers of human-social life. The novel "Kharif al-Asafir" (Autumn of sparrows) by the Western writer Khalid Al-Aqlai is one of the novels that recounts part of the social-intellectual crisis of the young generation in Islamic countries. The current research, using descriptive-analytical method, examines this novel and tries to answer the question that according to the belief of the author of the novel, what psychological and social factors provide the basis for the formation and growth of behavioral violence in the society. What does religious extremism have to do with this category? The results of the research show that social, political, economic and cultural factors such as divorce, social corruption, economic inequality, injustice and instrumental use of religious teachings, all contribute to the formation of mental crises. The young generation and the promotion of behavioral violence among this generation. The hero of the novel is one of the victims of this social type. His tragic fate is a description of the painful situation of a generation that had a bitter lived experience and after that, in the dream of achieving truth and justice, lovingly surrendered its heart to the illusions of extremist groups. The author of the novel believes that religious extremism, under the pretext of fighting against the disturbances of the existing situation, has strengthened the tension-causing idea of "the deviant other" among this generation and given it a religious color.