نقدی بر خوانشهای تاریخ گرایان و اسطوره گرایان از محور طولی روایات شاهنامه و طرح الگویی جدید، بر اساس روش توصیفی

محورهای موضوعی : مطالعات نقد ادبی

فرزاد قائمی ¹ (مدرس گروه زبان وادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد)

تاریخ دریافت : 1394/03/01 تاریخ پذیرش : 1394/03/01 تاریخ انتشار : 1389/06/01

کلید واژه: تاریخ, اسطوره, شاهنامه, نقد توصیفی, محور طولی, خوانش,

چکیده مقاله :

در تحلیل ماهیت تاریخی یا اساطیری شاهان شاهنامه و خوانش محور طولی روایات، سه نوع نگاه بین شاهنامه پژوهان وجود داشته است: تقسیم بندی سه گانه برتلس، تفسیرهای تاریخ گرایان از پیوندهای تاریخی میان روایات و تأویل اسطوره گرایان از ژرف ساخت اساطیری واحد موجود در روایات بخشهای مختلف. در این جستار، ضمن مروری بر نظریات مطرح شده در هر یک از بخش های سه گانة فوق، و نقد این آراء، در ادامه سعی شده است، خوانش جدیدی از محور طولی این اثر حماسی، بر اساس روش نقد توصیفی، ارائه شود و بر منیای آن محور طولی اثر به سه بخش اصلی تقسیم شود: 1-"تاریخ اساطیری" یا "تاریخ نمادین انسان و ایران" (از کیومرث تا کیخسرو). 2-"تاریخ دین آوری" (از لهراسپ تا بهمن). 3- "تاریخ روایی" (از بهمن تا انتها).