روایتی تازه از حکایت بوی جوی مولیان

محورهای موضوعی : مطالعات نقد ادبی

درّه دادجو ¹ (استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی)

تاریخ دریافت : 1392/09/05 تاریخ پذیرش : 1392/12/12 تاریخ انتشار : 1393/01/01

کلید واژه: تنش, مونوفونیک ( یک صدایی ) عشاق, فرود, سرودن, گفتن, ساکن-پویا,

چکیده مقاله :

حرکت دوشادوش شعر و موسیقی در بستر هنر ایران امری غیر قابل انکار است اما ، گاه در طول تاریخ ، یکی از این دو عنصر هنری ، بار سنگین تری را بر دوش کشیده است. در این پژوهش که کندو کاوی است در هنر دوگانه رودکی ضمن تحقیق و تطبیق در موارد مشابه، و با استناد به حکایت دوم از مقالت دوم کتاب مجمع النوادر(چهارمقاله) به تحلیل دیدگاه های نظامی عروضی در باب تاثیرات شاعرانه کلام رودکی پرداخته شده‌است و در این میان شواهدی ارایه گردیده‌است مبنی براینکه علیرغم باور مولف چهار مقاله، عنصر تاثیر گذار بر امیر سامانی موسیقی رودکی بوده است و نه شعر وی .

چکیده انگلیسی:

The parallel progress of poem and music at iran artistic field is an undeniable issue, but sometimes one of these artistic elements has carried heavier responsibility throughout history.at this research which delves into roodaki double art, in addition of inquiry and  adaptation  about similar cases and with respect to second story of majmaol navader (four articles) second book articles, analysis of  nezami aruzi viewpoints about poetic influences of rudaki word has been done and in the meantime some evidence have been presented which  are based on the fact that in despite of  article author  belief, effective element upon amir samani was roodaki music not his poem.

منابع و مأخذ:

1- ارسطو.(1377). بوطیقا،ترجمه ی فتح الله مجتبایی،تهران: بنگاه نشر اندیشه

2- افلاطون.(1376). جمهور، ترجمه ی محمد حسن لطفی،تهران: نشر جیبی

3- بینش ،تقی.(1371). سه رساله ی فارسی در موسیقی،مرکز نشر دانشگاهی

4- پک،جان و مارتین، کویل.(1382). روشن مطالعه ی ادبیات و نقد نویسی،ترجمه ی سرورالسادات جواهریان،تهران: نشر نگاه

5- حافظ،شمس الدین محمد.(1384). دیوان ،به کوشش غنی وقزوینی،تهران: انتشارات دوستان.

6- خاقانی،افضل الدین.(1376). گزیده اشعار،به کوشش دکتر ضیاالدین سجادی، تهران: نشر جیبی

7- دهخدا، علی اکبر.(1373).  لغت نامه ، تهران: موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.

8- رودکی،ابوعبدالله.(1343). دیوان،به کوشش دکتر خلیل خطیب رهبر،تهران: نشر صفی علی شاه.

9- زرین کوب،عبدالحسین.(1378). دو قرن سکوت،تهران: سخن.

10- همو.(1371). سیری در شعر فارسی،تهران: نوین

11- شفیعی کدکنی،محمد رضا.(1377). موسیقی شعر،تهران: آگاه

12- همو.(1376). گزیده غزلیات شمس،تهران: نگاه

13- فرصت الدوله شیرازی.(1367). بحورالالحان،تهران: انتشارات فروغی

14- کریمی،محمود.(1365). ردیف های آوازی موسیقی سنتی ایران،تهران: سروش

15- معین، محمد.(1361). فرهنگ فارسی،تهران: امیرکبیر

16-نرشخی،ابوبکرمحمدبن جعفر.(1360). تاریخ بخارا،ترجمه ی ابنصر احمدبن محمدبن نصرالقبادی،تصحیح مدرس رضوی،تهران: بنیاد فرهنگ ایران

17- نظامی عروضی سمرقندی،نجم الدین.(1383). چهار مقاله،به کوشش دکتر محمد معین،تهران: جامی

18- وامبری،آرمینیوس.(1380). تاریخ بخارا،ترجمه ی سید محمد روحانی،تهران: سروش