مطالعه رئالیستی رمان های «شکر تلخ» و «گزنه» از جعفر شهری

محورهای موضوعی : مطالعات نقد ادبی

اعظم لطفی ¹ (دانشجوی کارشناسی ارشد رشته ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی)
ویدا وفایی ² (استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی)

تاریخ دریافت : 1396/09/11 تاریخ پذیرش : 1396/12/01 تاریخ انتشار : 1397/11/01

کلید واژه: رئالیسم, گزنه, شکر تلخ, جعفر شهری,

چکیده مقاله :

در این مقاله برآنیم که با معرفی سبک رئالیسم و ویژگی های آن، به مؤلفه های طرح شده در ساختار روایی رمان های رئالیستی دست یابیم. رئالیسم به منزلة نگرشی در هنر و ادبیات و روشی دقیق برای باز نمایی واقعیت در آثار هنری و ادبی است. در واقع رئالیست ها نگاه کاوشگرانة خود را دقیقاً به دیدن مشکلات اجتماعی نظیر فقر، فحشا و محرومیت ها معطوف می دارند و مصداق ها و نمونه های آن را در برهه ای خاص از زمان و نیز مکانی خاص دستمایة نوشتن می کنند در این مقاله با بررسی دیدگاه ها و نظریه های متعدد راجع به سبک رئالیسم، مؤلفه های این سبک از جمله زاویه دید، مکان، زمان، توصیف، شخصیت پردازی و پیرنگ را در کتاب های "شکر تلخ" و "گزنه" از "جعفر شهری" مورد بررسی و ارزیابی قرار داده ایم . روش تحقیق در این پژوهش کیفی، بر مبنای هدف، توصیفی - تحلیلی و بر مبنای پیشینة پژوهش توسعه ای - ترویجی و روش گردآوری داده ها اسنادی - کتابخانه ای می باشد. از آن جا که سبک رئالیسم عرصة وسیعی از ادبیات معاصر و حتی برخی آثار کلاسیک را به خود اختصاص داده، لذا امید است تعمیق بیشتر بر روی این جنبش و بررسی آثار نویسندگانی چون "جعفر شهری " که درباره شان تا به امروز گامی جدی برداشته نشده است، راهی هموارتر برای علاقه مندان به رمان ها و مجموعه داستان های سبک رئالیسم باشد.

چکیده انگلیسی:

In this article, we will find that by introducing the style of realism and its characteristics, we will find the components of the narrative structure of realistic novels. Realism constitutes an attitude of art and literature and a precise way of representing reality in literary and artistic works indeed, realists focus their exploration precisely on social problems such as poverty, prostitution and deprivation, and write examples at a specific  time and place. In this article, by examples various perspectives and theories about the style of  realism, the components of this style, including the angle of view,  place,  time, description, characterization and narration in the books "Shekar-e - Talkh" and "Gazane" by "Jafar Shahry "have been evaluated. The research method in this qualitative research is descriptive-analytic based on the purpose of the research and based on the history of the development-extension research and the method of data collection is documentary-library. Since the realism style has a vast array of contemporary and even some classical works, it is hoped to further deepen this movement and study the works of writes such as " Jafar Shahry" about them. until now, a serious step has not been taken, a more accessible path for enthusiasts of realism novels and collection of stories.

منابع و مأخذ:

 1- اسکولز، رابرت.(1378). عناصر داستان، ترجمه فرزانه طاهری، چاپ سوم، تهران: نشر مرکز.

2- براهنی، رضا.(1393). قصه نویسی، تهران : نگاه.

3- پاینده،حسین.(1395).داستان کوتاه در ایران (1)(داستان های رئالیستی و ناتورالیستی)،چاپ سوم، تهران: انتشارات نیلوفر.

3- پرهام، سیروس.(1394).رئالیسم و ضد رئالیسم در ادبیات، تهران: آگاه.

4- پِک، جان.(1387). شیوة تحلیل رمان، ترجمه احمد صدارتی، چاپ سوم، تهران: نشر مرکز.

5- تراویک، باکنر.(1376). تاریخ ادبیات جهان، ترجمه عربعلی رضایی، جلد دوم، چاپ دوم، تهران: نشر و پژوهش روز فرزان .

6- تودوروف، تزوتان.(1392). بوطیقای ساختارگرا، ترجمه محمد نبوی، چاپ سوم، تهران: آگاه.

7- ثروت، منصور.(1385). آشنایی با مکتب های ادبی، چاپ اول، تهران: سخن.

8- جعفری لنگرودی، ملیحه.(1391). تفاوت رئالیسم اروپایی با واقع گرایی ایرانی، فصلنامه تخصصی زبان و ادبیات فارسی، شماره 14.

9- جمالزاده، سیدمحمدعلی.(1378). قصّه نویسی، به کوشش علی دهباشی، چاپ اول، تهران: انتشارات سخن.

10- حدادی، نصرالله.(1378). راوی «تهران قدیم» هم رفت، شماره 91- 94، صفحه از 32 تا 32 .

11- داد، سیما.(1378). فرهنگ اصطلاحات ادبی، چاپ سوم، تهران: مروارید.

12- دقیقیان، شیرین دخت.(1371). منشأ شخصیت در ادبیات داستانی، چاپ اول، ناشر: نویسنده.

13- دهباشی، علی.(1378). جعفر شهری هم رفت، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، شماره 8 ، صفحات 330 -331.

14- ساچکوف، بوریس.(1362). تاریخ رئالیسم ، پژوهشی در ادبیات رئالیستی از رنسانس تا امروز، ترجمه محمد تقی فرامرزی، چاپ اول، تهران: نشر تندر.

15- سلدن، رامان.(1375). نظریه ادبی و نقد عملی، ترجمه جلال سخنور و سیما زمانی، چاپ اول، انتشارات پویندگان نور.

16- سید حسینی، رضا.(1366). مکتب های ادبی، تهران: نیل.

17- شریفی، محمد.(1387). فرهنگ ادبیات فارسی، چاپ دوم، تهران، فرهنگ نشر نو: انتشارات معین.

18- شمیسا، سیروس.(1394). نقد ادبی، چاپ سوم از ویراست سوم، تهران: نشر میترا.