شعرمطلوب از دیدگاه "حضرت امام جعفرصادق" (ع)

محورهای موضوعی : مطالعات نقد ادبی

جعفر صدری ¹ (دانشجوی دکتری علوم تحقیقات، تهران)
حامد صادقی ² (عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی تهران)

تاریخ دریافت : 1395/02/01 تاریخ پذیرش : 1395/02/01 تاریخ انتشار : 1393/01/01

کلید واژه: امام صادق (ع), شعر مطلوب, شاعر متعهد,

چکیده مقاله :

شعر از جمله موضوعاتی است که به عنوان هنرماندگار، در همه زمان ها و در تمام ملتها رواج دارد.این غریزه ی فطری، به برکت قرآن و اسلام با استفاده از آموزه های ناب ائمه (ع) جاودانه و حکیم سخن گشته است. در پژوهش حاضر، برای شناخت شعر مطلوب از دیدگاه امام صادق (ع) با نگاهی بر رویدادهای عصر ، نمونه ای از شعرهای آن حضرت ومریدان برجسته ی آن بزرگوار بررسی شده است. نظر به چالش های دشمنان و ایجاد فرقه ها،ایشان با تبیین جایگاه عترت بر ضرورت وجود امام اشاره نموده اند. در اشعار امام و برخی مریدان برجسته او،ارزشهایی چون: ایمان به خدا،اعتقاد به رسالت و امامت و زندگی پس از مرگ، مهم ترین ملاک های مورد تاکید است.که شاعران با تاثیر پذیری از ثقلین، بویژه بهره مندی شایسته از کلام امام صادق (ع) وانعکاس مظالم بر اهل بیت، به ویژه واقعه عظیم کربلا، پرداخته اند. اندیشه های ناب اسلامی غالبا در شعر شیعی، با ترغیب امام (ع) ارزش جاودان یافت،بدین سان شاعران توانستند با سرودن شعرهای متعهد مشمول نکوداشت آن حضرت باشند.

منابع و مأخذ:

 

1- قرآن کریم

2-نهج البلاغه

3- الامین، محسن." أعیان الشیعة"، تحقیق حسن الأمین، بیروت، دار التعارف بی تا.

4-آذرشب، محمدعلی"الادبالعربیوتاریخهحتینهایهالعصرالاسلامی"، تهران، سمت، 1375 ش.

5- انوار،امیر محمود،صدری،جعفر، " فصلنامه علمی پژوهشی پژوهشهای اعتقادی کلامی"،ساوه، تابستان1391 ش)

6-  بابایى، احمد على‏،"برگزیده تفسیر نمونه"، ج‏3، سیزدهم‏، تهران‏، دار الکتب الاسلامیه‏،1382 ش.

7- حسن الزیات، احمد ،"تاریخ الادب العربی الاول"، بیروت،دارالثقافه،بی تا.

8- الحموی ، یاقوت بن عبد الله "معجم الادباء" الجزء السابع عشر،مصر دار المامون،لا تا .

9-  حمیری،سید اسماعیل،"دیوان سید حمیری"تصحیح شاکر هادی شکر،مقدمه علامه سید محمد تقی حکیم،بیروت،مکتب الحیاه بی تا.

10- حنا الفاخوری، "تاریخ الادب العربی" ترجمه حمید آیتی ،چاپ جهارم ، تهران،توس 3781ش.

11- شبر،جواد،"ادب الطف او شعراءالحسین ع"، بیروت،الطبعه الاولی، موسسه التاریخ، 4221ق.

12- صدوق،محمد بن علی،"عیون اخبار الرضاء علیه السلام"،ج1،اول، تهران، نشر جهان،‏ 1378ق‏.

13- ........................................،" أمالی الصدوق‏"، جلد 1، پنجم‏، بیروت‏، اعلمى‏،1400 ق‏.

14- ضیف، شوقی،" تاریخ الادب: العصر العباسی الاول"، الطبعه الثامنه،قاهره، دار المعارف،بی تا.

15-------:  العصر الاسلامی الطبعه السابعه

16- ری شهری، محمد،" میزان الحکمه" ترجمه حمید رضا شیخی، ،قم ، دار الحدیث، 1378 ش.

17- کلینى،محمد باقر،"‏ الکافی‏"، ج‏1،دوم،‏ تهران‏، اسلامیه‏،1362 ش.

18-مجلسى‏،محمد باقر،" بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار"، ج47، مکرر، تهران‏، اسلامیه‏، مختلف‏.                                          

19-المفجع البصری،ابو عبد الله محمد بن احمد"دیوان المفجع البصری" (شاعر العقیده)،تصحیح،عبد الرسول الغفار،  الطبعه الاولی،بیروت ،دار الزهراء،1405 ه.         

20- ﻣﻜﺎرم ﺷﻴﺮازی، ناصر، "تفسیر نمونه"،ج15 ، هفدهم،تهران، دار الکتب الاسلامیه‏،  1373ش.