تحلیل و بررسی غزل گفتار ایران (بر اساس آثار آرش آذرپیک)

محورهای موضوعی : مطالعات نقد ادبی

مهوش سلیمان پور ¹ (دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی،تهران.ایران.)
احمد خیالی خطیبی ² (استادیار،‌‌ گروه ‌زبان ‌و ‌ادبیات ‌فارسی،‌ واحد‌ تهران مرکزی، دانشگاه‌ آزاد‌ اسلامی، ‌تهران، ‌ایران )
لطیفه سلامت باویل ³ (استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران ، ایران.)

تاریخ دریافت : 1402/09/28 تاریخ پذیرش : 1402/12/19 تاریخ انتشار : 1403/02/30

کلید واژه: زبان محاوره, زبان گفتار, غزل گفتار, آرش آذرپیک,

چکیده مقاله :

«غزل گفتار» در شعر معاصر، جزو جریانهای پسا‌سیمینی به حساب می‌آید. غزل گفتار به لحاظ مضمون و فرم در ادبیات معاصر نوآور بوده و جایگاه خاص خود را به دست آورده است. این نوع نوشتار با هم‌افزایی قالب غزل و دکلماسیون طبیعی یعنی زبان گفتار، در اوزان سیمینی به کامیابی فراوانی در نزدیک کردن زبان غزل به دکلماسیون طبیعی زبان بدون درغلطیدن به ورطۀ عامیانه‌نویسی و محاوره‌نویسی، داشته است و تأثیر غزل روایی سیمین بهبهانی، با اصالت دادن به گفتگو و دیالوگ‌محور شدن شعر به وجود آمده است و به جای استفاده از مضامین تکراری و سوز و گدازهای عاشقانه_عارفانه، تصاویر ناب اندیشه و منِ انسانی_اجتماعی خود را دست مایۀ اصلی غزل گفتار ساخته و از این رهگذر، به هم‌افزایی، شعر (قالب غزل) و داستان رسیده است. با توجه به اینکه آذرپیک عناصر جوهری کلمه را می‌شناسد با ارتباط بی‌واسطه با آن‌ها، این عناصر را با مراقبۀ شناور هم‌افزا به سوی قالب غزل و عناصر داستان در غزلش به هم‌افزایی می‌رساند. در این نوشتار با مرور دو مجموعه «دوشیزه به عشق باز می‌گردد» و «لیلا زانا» شاخصه‌های شعر گفتار مورد بررسی قرار خواهد گرفت. نتیجه نشان می¬دهد دیالوگ¬های موجود در اشعار، بدون شکستن کلمات، مخفف¬سازی، ترکیب¬سازی پیچیده و عدم کاربرد آرایه¬ها، دکلماسیون طبیعی زبان را شکل داده است.

چکیده انگلیسی:

»Speech Poem« in contemporary lyric poetry is one of those successful post-Simini poets. Poem lyric has been innovative in terms of content and form in contemporary literature and has gained its special place. With the of the form of sonnet and natural declamation, ie the language of speech, poem lyric has had great success in bringing the language of sonnet closer to the natural declemsion of language without slipping into the abyss of slang and colloquial writing. This type of sonnet has been created under the influence of Simin Behbahani’s narrative sonnet, by giving originality to dialogue and dialogue-oriented poetry both in terms of language and in terms of content instead of using repetitive and burning themes and romantic-mystical melodies, has made pure images of his thought and human-social self the main theme of his sonnet And through this, she has reached synergy, poetry (lyric form) and story . Considering that Azarpik’s knows the essential elements of the word, by directly communicating with them, And to try to show new methods in lyric poetry, he tries to present eloquent innovations and original images in his poems. In this article, by reviewing the two collections »Miss Returns to Love« and »Leila Zana« the characteristics of speech poetry will be examined. And it will be compared with speech poetry. The result of the investigation show that dialougs in the poems has shaoed the natural delamation of the language without breaking words, Abbreviation, complex composition, the absence of literary industries.

منابع و مأخذ:

آذرپیک، آرش.(1383). لیلازانا ـ دختر اسطوره‌های سرزمین من_ نشر سورۀ مهر، قم
همو.(1397). دوشیزه به عشق باز می‌گردد، نشر دیباچه، کرمانشاه
همو، اهورا، هنگامه، مسیح، نیلوفر.(1396). چشم‌های یلدا و کلمه کلید جهان هولوگرافیک، نشر روزگار، تهران
آزادبخت، فروزان.(1396). دیگری، انتشارات پایا، تهران
باباچاهی، علی.(1389). گزاره‌های منفرد، سه جلد، دیبا، تهران
باطنی، محمدرضا.(1370). توصیف ساختمان دستوری زبان فارسی، چاپ اول، امیرکبیر، تهران
بهمنی، محمدعلی.(1392). مجموعه اشعار، نگاه، تهران
بیگ‌زاده، خلیل، کمرخانی، ماندانا.(1394). «مشخصه‌های غزل گفتارگرای معاصر»، هفتمین همایش انجمن ترویج زبان و ادب فارسی، 15 شهریور 1391، تهران
پورنامداریان، تقی.(1381). سفر در مه، چاپ دوم، نگاه، تهران
زرقانی، مهدی.(1391). چشم‌انداز شعر معاصر ایران، جریان‌شناسی شعر ایران در قرن بیستم، تهران، ثالث
سوشیان، ستی سارا.( 1399). «شعر کلاسیک گفتار»، ماهنامۀ سخن، سال ششم، شمارۀ شصت، ص 101_108
شاکری، جلیل، ارجمندی، رویا.(1394). «نوآوری‌های حوزۀ زبان و ادبیات عامه در شعر محمدعلی بهمنی»، هشتمین همایش پژوهش‌های زبان و ادبیات فارسی، 30آذر 1394، تهران
صالحی، سیدعلی.(1382). شعر در هر شرایطی، نگیما، برگ های ٩، ١٠ ۳٩،١30
صالحی، محمد‌علی.(1375). نشانی‌ها، نشر دارینوش، تهران
علی‌پور، مصطفی.(1378). ساختار زبان شعر امروز، چاپ اول، فردوسی، تهران
کریمی، طیبه.( 1399). «مصاحبه با طیبه کریمی»، ماهنامه ی سخن، سال ششم، شماره ی شصت، ص96_ 101
همو.(1399). پرنده‌ها همه بی‌تو به فکر خودکشی‌اند، نشر بایا، تهران
گری، مارتین.(1381). فرهنگ اصطلاحات ادبی، ترجمۀ منصور شریف‌زاده، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران
مسیح، نیلوفر.(1399). «ذهن و زبان در غزل آذرپیک»، ماهنامۀ سخن، سال ششم، شمارۀ شصت، ص 108ـ 121
مولانا، مارال(هدیه قلی یار).(1398). عاشقانه‌های آخرین ملکۀ هخامنشی، اریکۀ سبز، تهران