درایت و دلدادگی از دیدگاه فردوسی با نگاهی بر داستان زال و رودابه

محورهای موضوعی : مطالعات نقد ادبی

فهیمه پیام عسگری ¹ , محمد زیار ²

1 - دانش‌آموخته دکتری زبان و ادبیات فرانسه، گروه فرانسه دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران.
2 - دانشیار گروه فرانسه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1401/04/05 تاریخ پذیرش : 1401/05/15 تاریخ انتشار : 1401/06/01

کلید واژه: عشق, خرد, زال, رودابه,

چکیده مقاله :

در این مجال دیدگاه فردوسی را در باره عشق و عقل با نگاهی بر داستان زال و رودابه بررسی می‌کنیم تا بدانیم در جریان یک داستان عاشقانه پرماجرا خرد ورزی و صلح طلبی به چه میزان نزد فردوسی و قهرمانان شاهنامه اهمیت دارد. زال و رودابه تصویر جامع و باورپذیری از عشق و دلدادگی و خرد و میهن پرستی به دست می دهند که نمایانگر دیدگاه واقع‌بینانه فردوسی و تعامل انسان عاشق با روزگار و مشکلات زمان خویش است. از اینرو در بستری باور پذیر زال عاشق که بر خلاف بسیاری از داستان های عاشقانه اسطوره زیبایی جسمانی نیست با بهره جستن از خرد و پشتکار و انسانیت برای وصال یار تلاش می کند. در جریان داستان عشق و مهر ورزی به همراه جنگاوری، میهن پرستی و خردورزی متبلور می شود و فردوسی در فراسوی عشق زمینی زن و مرد پدیده ای عمیق و متعالی و زیبا را ترسیم می کند که پیام تعامل، خردورزی، سازش و تعصب گریزی دارد.

چکیده انگلیسی:

This paper will investigate, through an analysis of the story “Zal and Rudabeh”, Ferdowsi’s views on love and wisdom. The story depicts a comprehensive and credible image of love, passion, wisdom and patriotism, which reflect Ferdowsi’s realistic viewpoint and the lover’s interaction with and meditation on current problems. Thus, in a credible context, Zal, who is not an embodiment of physical beauty unlike in many romances, endeavors to reach his beloved through wisdom, perseverance and humanity. As the story unfolds, love and passion are represented along with pacifism, patriotism, and wisdom, and Ferdowsi takes the story beyond earthly love, transforming it to a profound, transcendental and beautiful notion which disseminates the message of interaction, wisdom, and compromise.

منابع و مأخذ:

حمیدیان، سعید.(1387). درآمدی بر اندیشه و هنر فردوسی، چاپ سوم، انتشارات ناهید.

حافظ، شمس الدین محمد.(1391). دیوان حافظ: از نسخه محمد قزوینی و دکتر قاسم غنی،  نشر پیک فرهنگ.

ریاحی، محمدامین.(1375). «فردوسی»، انتشارات طرح نو.

فردوسی، ابوالقاسم.(1393). شاهنامه، پیرایش جلال خالقی مطلق، دو جلد، چاپ اول، انتشارات سخن.

فردوسی، ابوالقاسم.(1387). شاهنامه، جلد اول برپایه چاپ مسکو، چاپ چهارم، انتشارات هرمس.

همو.(1312). شاهنامه فارسی، به تصحیح رمضانی محمد، جلد اول، تهران، انتشارات خاور.

معین، محمد.(1363). فرهنگ لغت فارسی، جلد دوم، تهران، انتشارات امیرکبیر.

مینوی، مجتبا.(1357). «فردوسی و شعر او»، انتشارات کتابخانه دهخدا.

Patrick Ringgenberg, Une introduction au Livre des Rois (Shâhnâmeh) de Ferdowsi. La Gloire des Rois et la Sagesse de l'Épopée, Paris, L'Harmattan, 2009.

Mohl,  Jules, Barbier de Meynard, Le livre des rois, traduction complète et commentaires (7 volumes), Imperial National,1838-1878.

Lecoq, Pierre, Shâhnâmeh le livre des Rois, traduit du persan en vers libres et rimés, Paris, Les Belles Lettres, Geuthner, 2019.