پژوهشی درباب نسخه شناسی مثنویهای مشرقی شیرازی
محورهای موضوعی :
پژوهشنامه نسخه شناسی متون نظم و نثر فارسی
نغمه موذنی
1
,
حمیدرضا قانونی
2
1 - کارشناس ارشد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام‌نور (نویسنده مسؤول)
2 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام‌نور
تاریخ دریافت : 1401/05/25
تاریخ پذیرش : 1401/05/25
تاریخ انتشار : 1400/12/01
کلید واژه:
نسخة خطی,
مشرقی شیرازی,
شبستان انس,
شمس‌المشرقین,
چکیده مقاله :
مشرقی شیرازی از شاعران گمنام پایان سدة دهم و نیمة نخست سدة یازدهم است. وی در روزگار صفوی می‌زیست. نام او حسن و تخلصش مشرقی است. دو منظومة مهم وی شمس‌المشرقین و شبستان انس است. او مثنویهای متفرقه سروده است. مثنوی نخست را به تقلید از تحفة‌العراقین خاقانی و دوم را به پیروی از بوستان سعدی به نام شاه عباس سروده است. کلیات او، افزون‌بر مثنویهای یادشده، مشتمل بر قصیده، غزل، رباعی و مرثیه و قطعه و ساقی‌نامه است. این مقاله از مجموعه دیوان اوست که از آن، سه نسخه در کتابخانة مجلس و یک نسخه در کتابخانة دانشگاه تهران و دو نسخه در کتابخانة ملک موجود بوده است.
منابع و مأخذ:
ابن‌یوسف شیرازى [بی‌تا]، فهرست نسخه‌هاى خطى کتابخانۀ مجلس شوراى ملى، تهران: چاپخانۀ مجلس.
افشار ایرج و دیگران (1352)، فهرست نسخه‌هاى خطى کتابخانۀ ملى ملک، تهران: کتابخانۀ ملى ملک.
انزابی‌نژاد، سعید (1378)، بوستان سعدی، تهران: جامی.
انوشه، حسن (1375)، دانش‌نامة ادب فارسی در شبه‌قارة هند، بخش دوم ج 4، تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
برون، ادوراد (1329)، تاریخ ادبیات در ایران، ترجمة رشید یاسمی، تهران: انتشارات آثار برگزیدة جاویدان.
بهادر، سیّد محمدصدیق حسن‌خان (1385)، شمع انجمن، تصحیح محمدکاظم کهدویی، یزد: دانشگاه یزد.
خزانه دارلو، محمدعلی (1375)، منظومه فارسی (قرن 9‑12 معرفی حدود 900 مثنوی حماسی ـ عرفانی و عشقی در ادب فارسی)، تهران: علمی فرهنگی.
حقیقت، عبدالرفیع (1369)، فرهنگ شاعران زبان فارسى، [بی‌جا]: شرکت مؤلفان و مترجمان ایران.
خیام‌پور، عبدالرسول (1340)، فرهنگ سخنوران، تبریز: کتاب آذربایجان.
دانش‌پژوه، محمدتقى (1340)، فهرست نسخه‌هاى خطى کتابخانۀ دانشگاه تهران، [بی‌جا]: [بی‌نا].
دهخدا، علی‌اکبر (1377)، لغت‌نامه، تهران: دانشگاه تهران، چاپ دوم از دورةجدید.
رکن‌زاده ادمیت، محمدحسین (1340)، دانشمندان و سخن‌سرایان فارس، جلد چهارم، [بی‌جا]: [بی‌نا].
شمیسا، سیروس (1372)، سبک‌شناسی، تهران: دانشگاه پیام نور، چاپ اوّل.
شیخ آقابزرگ تهرانى [بی‌تا]، الذریعه الى تصانیف الشیعه، بیروت: دارالاضواء، الطبعة الثانیه.
صفا، ذبیح‌الله (1375)، تاریخ ادبیات در ایران، تهران: فردوسی، چاپ هشتم.
لنگرودى شمس (1372)، مکتب بازگشت، تهران: نشر مؤلّف.
مایل هروى، نجیب (1369)، نقد و تصحیح متون، مشهد: مؤسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوى مشهد.
مشرقی شیرازی (1389)، دیوان اشعار، تصحیح نغمة موذنی، پایان‌نامة کارشناسی ارشد.
معصوم شیرازی (1374)، طریق الحقایق، ج 3، تصحیح محمدجعفر محجوب، تهران: کتابخانة سنایی.
نصرآبادی، میرزا محمدطاهر[بی‌تا]، تذکرة نصرآبادی، تصحیح وحید دستگردی، تهران: کتاب‌فروشی فروغی.
نصیری، محمدرضا (1384)، اثرآفرینان (زندگینامة نام‌آوران فرهنگی ایران از آغاز تا سال 1300 ه ش.)، کابلی میهنی، جلد پنجم، [بی‌جا]: [بی‌نا]، چاپ دوم.
یاحقى محمدجعفر؛ ناصح، محمدمهدى (1374)، راهنماى ویرایش و نگارش، مشهد: مؤسسه انتشارات آستان قدس رضوى، چاپ سیزدهم.
_||_
