پراکنش علف های هرز مزارع گندم آبی استان مرکزی با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)

محورهای موضوعی : یافته های نوین کشاورزی

محمدرضا لک ¹ , مهدی مین باشی معینی ² , مریم حاتم آبادی فراهانی ³

1 - عضو هیئت علمی بخش تحقیقات گیاهپزشکی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی
2 - استادیار پژوهش بخش تحقیقات علفهای هرز موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور
3 - کارشناس پژوهشی بخش تحقیقات گیاهپزشکی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی

تاریخ دریافت : 1394/09/05 تاریخ پذیرش : 1394/09/05 تاریخ انتشار : 1392/06/01

کلید واژه: شناسایی, فراوانی, یکنواختی,

چکیده مقاله :

شناسایی علف های هرز مزارع گندم آبی به عنوان اساسی ترین اقدام در مدیریت علف های هرز این محصول محسوب می شود. بر اساس سطح زیر کشت گندم در شهرستان های استان مرکزی طی 5 سال زراعی (1379 الی 1384) تعداد 51 مزرعه گندم آبی انتخاب شد و با شمارش علف های هرز به تفکیک جنس و گونه در هر مزرعه در نقاط نمونه برداری، شاخص های جمعیتی آنها محاسبه شد. در هر مزرعه طول و عرض جغرافیایی و ارتفاع از سطح دریا توسط دستگاه GPS ثبت شد. با استفاده از این اطلاعات نقشه پراکنش گونه های مختلف علف های هرز مزارع گندم آبی استان مرکزی در محیط GIS تولید گردید. نتایج نشان داد که در مزارع گندم آبی استان مرکزی 74 گونه علف هرزغالب وجود دارد. پهن برگ های مزارع گندم آبی استان مرکزی بترتیب غالبیت شامل خاکشیر(Descurania sophia)، هفت‌بند(Polygonum aviculare)، بی‌تی‌راخ(Galium tricornatum) و جغجغک(Vaccaria grandiflora) و باریک برگ های غالب آن به ترتیب شامل گونه‌های چاودار‌خودرو(Secale cereale)، جودره(Hordeum spontaneum) و یولاف وحشی زمستانه (Avena ludoviciana) بود.

منابع و مأخذ:

- باغستانی میبدی، م.ع.، زند، ا.، مین باشی معینی، م. و عطری، ع. 1386. مروری بر تحقیقات انجام شده روی کنترل جوهای وحشی در مزارع گندم کشور. دومین همایش علوم علف های هرز ایران، مشهد مقدس، جلد3: مقالات کلیدی، صفحه 61-45.

2- زند، ا. و باغستانی، م.ع. 1386. مروری بر 5 سال تحقیقات مربوط به مقاومت علف های هرز به علف کش ها در ایران. دومین همایش علوم علف های هرز ایران، مشهد مقدس، جلد3: مقالات کلیدی، صفحه 90-78.

3-کوچکی، ع.، رحیمیان ، ح.، نصیری محلاتی ،م . و خیابانی، ح . 1373. اکولوژی علف های هرز (ترجمه). انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.

4- مداح، م.ب. 1356. علف های هرز و کنترل شیمیایی آنها در مزارع گندم ایران. نشریه بیماریهای گیاهی، 13(4-3): 45-54.

5- Dale, M. R. T., and Thomas,A. G. 1987. The strcture of weed communities in Saskatchewan fields. Weed Sci., 35: 348-355.

6- ESRI. 2007. ArcGIS version 9.2. Page: 45-61.

7- Frick, B., and Thomas, A. G. 1992. Weed survey in different tillage systems in Southeastern Ontario field crops. Can. J. Plant Sci., 72 : 1337-1347.

8- Minbashi Moeini, M., Baghestani, M. A., and Rahimian Mashhadi, H. 2008. Introduction abundance index for assessing weed flora in survey studies. Weed Bio. & Manag., 8: 172-180.

9- Sohroeder, D., Muller, H., and Stinson, C. S. A. 1993. A European weed survey in 10 major crop systems to identify targets for biological control. Weed Res., 33: 449-458.

10- Thomas, A. G. 1985. Weed survey system used in Saskatchevan for cereal and oilseed crops. Weed Sci., 33: 34-43.

11- Thomas , A. G,. and Donaghy, D. I. 1991. A survey of the occurrence of seedling weeds in spring annual crops in Manitoba. Can. J. Plant Sci., 71: 811-820.