اثر تراکم بوته بر ضریب استهلاک نور، عملکرد و اجزای عملکرد هیبریدهای سورگوم دانه ای
محورهای موضوعی : یافته های نوین کشاورزیمحمدرضا بوربور 1 , سعید سیف زاده 2 * , داود ارادتمنداصلی 3
1 - فارغ التحصیل کارشناسی ارشد کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه
2 - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان
3 - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه
کلید واژه: سورگوم, رقم, تراکم, ضریب استهلاک نوری و عملکرد دانه,
چکیده مقاله :
به منظور بررسی اثر تراکم بوته بر ضریب استهلاک نوری، عملکرد و اجزاء عملکرد هیبرید های سورگوم دانه ای، آزمایشی در سال 1386در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در 4 تکرار اجرا گردید.سه رقم اسپیدفید، جامبو و کیمیاو سه سطح تراکم 130، 150 و190 هزار بوته در هکتار به صورت فاکتوریل مورد آزمایش قرار گرفتند.نتایج نشان داد که اثر تراکم بر تعداد دانه در خوشه،وزن هزار دانه، عملکرد دانه و ضریب استهلاک نوری از نظر آماری در سطح 1% معنی دار بود. بیشترین عملکرد دانه 2838 کیلوگرم در هکتار به تراکم کاشت 190هزار بوته در هکتار تعلق داشت. با افزایش تراکم تعداد دانه در خوشه و وزن هزار دانه به طور معنی داری کاهش نشان دادند. هیبرید های مورد بررسی از نظر تعداد دانه در خوشه،وزن هزار دانه،عملکرد دانه و ضریب استهلاک نوری با هم اختلاف معنی داری داشتند. فاصله بیشترین و کمترین تعداد دانه در خوشه به ترتیب در رقم جامبو و کیمیا وجود داشت.بیشترین ضریب استهلاک نوری مربوط به تراکم 190هزار بوته در هکتار و رقم جامبو به میزان 55/0 و کمترین ضریب استهلاک نوری مربوط به تراکم 130هزار بوته در هکتار و رقم اسپیدفید به میزان 47/0 می باشد. در نهایت بیشترین عملکرد دانه مربوط به تراکم 190هزار بوته در هکتار و رقم جامبو بود.
to evaluate the effect of plant dencity in light extinction coefficient and in performance of sorghum varieties , three level of grain sorghum varieties has been studied at reaserch farm of Azad Islamic university, saveh-branch in 1386 year. In this experiment mention cases selectes in the randomized block design and arranged in the form of factorial experiment. These are including three level of grain sorghum varieties (Including speed feed , jumbo and kimia) at three dencities 130,150,190 thousand in plant/hec. Results of this experiment showed that effect of Plant dencities create a significant differences in seed numbers , 1000 seed weight , seed performance and light extinction coefficient.The best performance was 2838 kg/ha and belonged to dencity 190 thousand plant /ha. By increasing the dencity , number of seeds in panicule and 1000 seed weight decreased significantly. . In case of seed number in panicule , 1000 seed weight ,seed performance and extinction coefficient sorghum varieties showed significant differences. . Maximum and minimum seed number in panicule was in jumbo and kimia varieties respectively. Maximum Light extinction coefficient (K=0.55) , belonged to,190000 Plants/hectar dencity and jumbo cultivare. Minimum of light extinction coefficient (K=0.47) belonged to 130000 Plants/hectar and speed feed cultivare is.At list maximum of seed performance was belong to 190 dencity thousand plant/hec and jambo cultivare .
1-اکبری، غ. 1370. بررسی تأثیر تراکم بوته و آرایش کاشت بروی عملکرد و اجزاء عملکرد ذرت دانه ای در اصفهان، پایان نامه کارشناسی ارشد.
2-امامی، ع. 1379. بهترین تراکم گیاهی برای رقم سورگوم دانه ای در مغان. ششمین کنگره علوم زراعت واصلاح نباتات بابلسر 16- 13شهریور ماه.
3- بهشتی، ع. ر. 1372. بررسی اثر تراکم و نسبت های مختلف کاشت بر عملکرد و اجزاء عملکرد کشت مخلوط سورگوم دانه ای و سویا. نشریه علمی، پژوهشی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر شماره 15- جلد 13.
4- سرمدنیا، ع. و کوچکی، ع. 1372. فیزیولوژی گیاهان زراعی. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد
5- جوانمرد، ح. ر. 1375. بررسی اثر تراکم های مختلف کاشت بر عملکرد و اجزاء عملکرد دو رقم سورگوم دانه ای. پنجمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات. اصفهان
6-جلالی، ا. ه. 1379. تأثیر میزان ازت و تراکم بوته روی عملکرد دانه و اجزاء آن در سورگوم دانه ای. ششمین کنگره علوم زراعت و اصلاح نباتات. بابلسر.175-186.
7-زمانی، غ. و کوچکی، ع. 1373. اثر آرایش و تراکم کاشت بر جذب تشعشع و اجزای عملکرد ذرت دانه ای، سومین کنگره علوم زراعت و اصلاح نباتات ایران.243-254.
8-فنائی، ج.، ولی زاده، ج. و اکبری مقدم، ح. 1381. اثر تراکم بوته بر عملکرد و اجزاء عملکرد هیبرید های سورگوم دانه ای در سیستان . نهال و بذر 18 : 293 – 283 .
9- مختارزاده، ع. ا. 1379. بررسی اثر تراکم و نحوه کاشت بر روی عملکرد و اجزاء عملکرد سورگوم دانه ای رقم کیمیا. ششمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات. بابلسر.172-181.
10-Flenet, F., Kinivy, J. R., Board, J. E., Westage, M. E. and Reicoshy, D. C. 1996. Row spacing effects on light extinction coefficients of corn , sorghum , and sunflower. Agron.J.88:185 – 190
11-Fisher, K. S. and Wilson, G. L. 1975. Studies of grain production in sorghum bicolor (L. Moench) 5. Effect of planting density on growth and yield. Aust. J. of. Agric.
12-Hum, D. j. and Kebede. 2001. Response to planting data and population density by early-maturing sorghum hybrids in Ontario.Can.J.Plant.
13- Pitter, M. S. 1981. Comparative evaluation of crop performance in selected grain sorghum (Sorghum bicolor) (L.) Moench) cultivars . Dept . of Crop.Sc
14-Rosenthal.W. D., Gerik, T. J., and Wade, L. J. 1993. Radiation use efficiency among grain sorghum cultivars and plant densities.
15-Stickler, F.C. and loud, S. 1995. Yield and yield components of grain sorghum as by row width and stand density . Agron .J.
16- Staeiner. J. L. 1999. Radiation balace of dry land grain sorghum as affected by planting geometry .
17- Watiki, J. M., Fukai, S., Bon, J. A. and Keating, B. A. 1997. Radiation interception and growth of sorghum cowpea intercrop as affected by sorghum plant density and cowpea cultivar.Field Crops Res.
18-Williams, W. A., Loomis, R. S. and Lepely, C. R. 2001. Vegatative growth of corn as affected by population density. I. Productivity in relation to interception of solar radiation. Crop Sci., 6:211- 2