بررسی و ارزیابی وضعیت و گرایش مرتع در تیپ‌های گیاهی منطقه‌ی علاء سمنان

محورهای موضوعی : مرتعداری

فاطمه فرزانه پی ¹ , ناهید علی پور ² , نگین پاک ³ , حسن کابلی ⁴ , طیبه مصباح زاده ⁵

1 - دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت مناطق بیابانی، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران
2 - دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت مناطق بیابانی، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران
3 - دانش آموخته کارشناسی مدیریت مناطق خشک و بیابانی دانشگاه سمنان، سمنان، ایران
4 - استادیار دانشکده کویرشناسی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران
5 - استادیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

تاریخ دریافت : 1395/10/11 تاریخ پذیرش : 1396/04/18 تاریخ انتشار : 1396/12/01

کلید واژه: سمنان, وضعیت مرتع, گرایش مرتع, پوشش‌گیاهی, علاء,

چکیده مقاله :

چکیده بیش از نیمی از مساحت کشور ایران را مراتع تشکیل می دهند که به عنوان بستر تحولات اقتصادی و اجتماعی ایلات و عشایر ایران از اهمیت ویژه ای برخوردار است. شناسایی پوشش گیاهی و تعیین وضعیت مرتع با استفاده از روش های شناخته شده ما را در استفاده بهینه و جلوگیری از تخریب و رعایت تعادل مورد نیاز مرتع یاری می کند. منطقه علاء سمنان به دلیل وسعت زیاد و غنای گونه ای به عنوان مرتع مورد توجه می باشد که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه با استفاده از تصاویر ماهواره ای و سیستم اطلاعات جغرافیایی و بازدید های میدانی نقشه ی پوشش گیاهی و لیست فلوریستیک منطقه تهیه گردید و برای ارزیابی وضعیت مرتع از روش 4 فاکتوره استفاده شد. در این بررسی برای مطالعات پوشش گیاهی منطقه علا، ابتدا در وسعت 4/3907 هکتار نقشه واحدهای کاری تهیه گردید. بر مبنای فرم ها و جداول تنظیم شده درهر واحدکاری گونه های مرتعی اصلی تشکیل دهندۀ هر تیپ، مشخص و بر حسب غالب بودن، متوسط درصد پوشش تاجی گونه ها نسبت به تعیین نام تیپ اقدام گردید. سه تیپ گیاهی غالب درمنه، درمنه- اسفند و تاغ در این منطقه شناسایی شد. نتایج نشان داد که وضعیت مرتع در منطقه مورد مطالعه با توجه به اندازه گیری ها و برآوردها فقیر می باشد و گرایش به سمت قهقرا می رود. بنابراین در این مرتع اتخاذ شیوه های مدیریتی و همچنین نحوه ی بهره برداری از آن بسیار حائز اهمیت می باشد.

چکیده انگلیسی:

Abstract More than the half of Iran area included rangelands that are as important as an economic and social revolution bed of Iran tribes. Vegetation determination and rangeland statue detection using recognized methods help us for optimum using and destruction prevent and needed balance consideration of rangeland. Ala region of Semnan is considerable as a rangeland in order to great area and species rich that in this study was investigated. In this study vegetation map and floristic list of region was prepared using satellite images and geographical information system and desert visits and we use 4 factors method for rangeland statue analysis. In this study at the first working unit were provided in 3907.4 area for vegetation research of Ala region. Major rangeland species of each type for each working unit were identified based on regulated tables and forms and the type name was determined according to medium dominance of canopy. There dominant plant type was detected in this region included Artemisia, Holxylon and Peganum. The results show that rangeland statue in studied region is poor with considering measuring and estimations and tendency go toward retro gradation. So in this rangeland the management methods and their applying methods are so important.

منابع و مأخذ:

References

1-     Aali, A. Hashemi, F. Ebrahimi, A. Tahmasbi, p. (2014). Investigation of vegetative cover and determination of production, condition, trend, capacity of rangeland of Shahrekord basin. second national convention of envirment conservation and planning.

2-     Ahmadpour, A. Shokri.M. soleimani.k. Ghorbanifar, J. (2010). Evoletion of plant comunnities by remote sensing methods (case study: preserved area of Goloul va Sarani – Northern Khorasan province). The scientific and research journal of Iranian range management society. Vol 4. No 3.348- 359

3-     Assadi, A.M. Khoshnood Yazdi, A. (2011). Forage quality changes of seven forbs and grasses in different phonological stages in Asdaly and Sisab rangeland of Bojnord. Vol5. No 3. 250- 257.

4-     Gafari, F. Boshra, H. Gafari, (2013). Assessment and comparing structural and functional properties of landscape in ecological patches and different condition rangeland ecosystem (case study: semi- steppe: rangeland Aghche Esfahan. Applied ecology. Vol3. No10

5-     Ghelichnia,H. Heshmati, G.A. Chaighi , M. (2009). The compare of assessment rangeland condition with soil properties method and 4 factors method in shrublands of Golestan National Park. Pajouhesh & Sazandegi No:78 pp: 41-50.

6-     Moghadam, M. (2012). Range and range management. Tehran. University of Tehran press

7-     Saeedi Goraghani, H. Heidary, G. Barani, H. Alavi, S.Z. (2011). Assessment the effect of type common right of ranchers on range condition and production (case study: Damavand summer rangeland in Amol country). Vol 5. No 3. 334- 343.

8-     Tamartash, R. (2012). Evaluation of Rangeland Condition based on Plant indices in Summer Rangelands of Lasem, Haraz.  Iranian journal of Range and Desert Reseach, Vol. 19 No. (2).

9-     Tarnian, F. Arzani, H. Zare chahouki, M. (2011). Investigation on nutritive value of grasses, forbs and shrubs in different phonological stages. The scientific and research journal of Iranian range management society. Vol 6. No 1. 26-33.

10- Tatayan, M. (2012). Assessment topography and grazing pressure reciprocal impact on vegetative forms changes, condition and trend rangeland (case study: Vezvar Glogah pasture). journal conservation of vegetative ecology. Vol1. No2.