ارزیابی اثربخشی سازه‌های کنترل سیلاب در حوزه آبخیز گلاب‌دره- دربند تهران

محورهای موضوعی : آبخیزداری

بهارک معتمدوزیری ¹ (گروه مهندسی طبیعت، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران)
هادی کیادلیری ² (گروه علوم محیط زیست و جنگل، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران ایران)
ساسان عارفی ³ (گروه مهندسی طبیعت، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران)

تاریخ دریافت : 1401/03/09 تاریخ پذیرش : 1401/06/27 تاریخ انتشار : 1401/06/31

کلید واژه: رگبار, اقدامات آبخیزداری, حوزه آبخیز گلاب‌دره - دربند,

چکیده مقاله :

حوزه آبخیز گلاب دره-دربند، از حوضه های شمال شهر تهران می باشد که توجه به مدیریت این حوضه ها، به علت اشراف این حوضه‌ها به شهر تهران و احتمال خطر جانی و مالی سیلاب های حاصل از آن‌ها، از اهمیت خاصی برخوردار است. در این تحقیق، جهت تعیین پاسخ حوزه آبخیز مربوطه در برابر رگبارهای سیل آسا در قبل و بعد از عملیات آبخیزداری، از نرم افزار HEC–HMS استفاده گردیده است. با مد نظر قرار دادن عدم توانمندی در تعیین رگبارهای منطبق با بازه زمانی قبل و پس از اقدامات آبخیزداری انجام شده در حوزه آبخیز به منظور بررسی مطالعات سیلاب ناشی از رگبارهای واحد، اقدام به بررسی و آنالیز آماری داده های بارش و سیلاب مربوط به ایستگاه های باران سنجی و هیدرومتری واقع در حوضه گلاب دره- دربند گردید و شبیه سازی حوضه در محیط نرم افزار HEC–HMS صورت گرفت تا بتوان پس از شبیه سازی حوضه، سیلاب ناشی از حوضه را در مقابل بارش حداکثر 24ساعته برای دوره برگشت‌های 10، 25 و100، سنجیده و مقایسه نمود. نتایج ارزیابی همزمان بارش و سیلاب در حوزه آبخیز مورد مطالعه، در قبل و بعد از اجرای طرح های آبخیزداری، نشان داد که عملیات آبخیزداری، تأثیری مستقیم در کاهش سیلاب، افزایش نفوذ سیلاب و کنترل آن داشته است و این تأثیر، در سیلاب های با دوره بازگشت بالا، بیشتر بوده است بطوری که. دبی پیک سیلاب و حجم سیلاب در دوره برگشت های 10، 25 و100 ساله، بعد از اجرای طرح‌های آبخیزداری، به ترتیب10، 4/27 و 40 درصد کاهش را نشان می دهد.

چکیده انگلیسی:

Golabdarreh- Darband watershed is one of the watersheds of north of Tehran which pay special attention to management of these basins due to flooding of these basins to Tehran city and its potential financial and life threat. In this research, HEC-HMS software has been used to determine the response of this watershed to floods before and after the watershed operation. Taking into account the lack of ability to determine the rainstorm corresponding to the time period before and after the flood control operations carried out in the watershed in order to investigate the studies of floods caused by single rainstorm, the investigation and statistical analysis of the rainfall and flood data related to the rain gauges and hydrometers stations located in Gulab Dareh-Darband watershed were closed and simulation of the watershed was done in the HEC-HMS software environment, so that after simulating the watershed, the flood caused by the watershed can be measured to the maximum 24-hour rainfall for the return period of 10, 25 and 100. The results of the simultaneous assessment of rainfall and flood in the studied watershed, before and after the implementation of the watershed projects, showed that the watershed operations had a direct effect on reducing floods, increasing flood infiltration and controlling it, and this effect on floods with a high return periods, there have been more so that the flood peak discharge and flood volume in the 10, 25 and 100 year return periods, after the implementation of the watershed projects, shows a decrease of 10, 27.4 and 40 percent, respectively.