بررسی نمودها و کارکردهای موسیقی آفرینش در اندیشة عارفان
محورهای موضوعی : عرفان اسلامیسعید رضائی 1 , محمدرضا اسعد 2 , فاطمه قهرمانی 3
1 - دانشجوی دکتری زبان و ادبـیات فارسی، واحد اراک، دانـشگاه آزاد اسـلامی، اراک، ایران.
2 - استادیار گروه زبان و ادبـیات فارسی، واحد اراک، دانـشگاه آزاد اسـلامی، اراک، ایران. نویسنده مسئول:
M-asad@iau-arak.ac.ir
3 - استادیار گروه زبان و ادبـیات فارسی، واحد اراک، دانـشگاه آزاد اسـلامی، اراک، ایران.
کلید واژه: عرفان, mysticism, Mythological Beliefs, موسیقی کیهانی, باورهای اساطیری, Cosmic Music,
چکیده مقاله :
تمامی افسانه های موجود در باب موسیقی نظیر هرمس، فیثاغورث، آپولون و ... بر پیدایش اسطوره ای موسیقی حکایت دارند. بر پایة این افسانه ها، گونه ای موسیقی کیهانی، با بُعدی متافیزیکی، وجوددارد که از دیدگاه متفکران هندی، هیچ گونه بدعتی را در آن راه نیست و یا با بسطی مفهومی بوسیلة نوافلاطونیانی چون بوئیثوس، همة موسیقی های عالم، بازتاب یک موسیقی کیهانی همتراز هستند. از این دیدگاه با رهایی موسیقی از فضایی یک سویه و مونولوگ، تمامی موجودات از روح بشریِ همپایه ای برخوردارند که درنتیجة آن، نغمه های ملکوتی و آسمانی در آن ها جاری و ساری است. با توجه به پیوستگی هایی که بین گسترة عرفان اسلامی و علم موسیقی وجوددارد، در بررسی صورت گرفته در باب کارکردهای موسیقی کیهانی در متون مختلف عرفانی، مشاهده شد که موسیقی کیهانی در مباحثی چون عهد الست(تداعی کلام حق با شنیدن هر نغمه و سازی)، آسمانی و فرعی بودن سماع به دلیل کشش های ربانی، جاری بودن موسیقی کیهانی در همة موجودات و برخورداری از آن به تناسب ظرفیت و حالات درونی، زمینه سازی شهود حقایق ملکوتی به وسیلة موسیقی این جهانی و... نمود برجسته ای داشته است. بررسی پیش رو، به شیوة توصیفی- تحلیلی است.
All the myths about music, such as Hermes, Pythagoras, Apollo, etc., indicate the emergence of musical myths. According to these myths, there is a kind of cosmic music, with a metaphysical dimension, which, from the point of view of Indian thinkers, does not lead to any innovation, or is reflected by the expansion of a concept by Neoplatonists such as Boethius, all the music of the universe. They are a cosmopolitan music. From this point of view, by liberating music from a one-sided and monologue atmosphere, all beings have a contemporaneous human spirit, as a result of which heavenly songs are flowing in them. Considering the connections between the scope of Islamic mysticism and the science of music, in a study of the functions of cosmic music in various mystical texts, it was observed that cosmic music in topics such as the Old Testament (associating the word of truth with listening to each song and sub-hearing due to divine tendencies, the flow of cosmic music in all beings and its enjoyment in proportion to the capacity and inner states, the background of the intuition of heavenly truths through the music of this world and the prominent manifestation has it. The present study has been descriptive-analytical.
_||_