مورخ شهیر، عارف گمنام شرف‌الدین علی یزدی در آینة «التوحید من نفس الرحمن»
محورهای موضوعی : عرفان اسلامیناصر خراسانی 1 , داود چوگانیان 2 , غلامعلی آریا 3 , علیرضا ابراهیم 4
1 - دانشجوی دکتری گروه ادیان و عرفان، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
2 - استادیار گروه عرفان اسلامی، واحد نیشابور، دانشگاه آزاد اسلامی، نیشابور، ایران. نویسنده مسئول: dchoganian@gmail.com
3 - استاد گروه ادیان و عرفان، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
4 - استادیارگروه ادیان و عرفان، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
کلید واژه: عرفان, mysticism, شرف‌الدین علی یزدی, التوحید من نفس الرحمن, تهلیلیه, ظفرنامه, Sharif Al-din Ali Yazdi, Tahlilie, Al-tohid Men Nafas Al-Rahman, Zafarnameh,
چکیده مقاله :
یکی از عرفای گمنام قرن نهم شرف‌الدین علی یزدی است که به واسطة اثر معروف خود، ظفرنامه تا‌‌‌‌‌‌کنون به عنوان مورخی شهیر از وی یاد شده؛ هرچند کشف آثار و تحقیقات معاصر ابعاد دیگر شخصیت علمی‌او را هویدا کرده است لیکن معرفی نسخة خطی تازه یاب رساله تهلیلیة التوحید من نفس الرحمن سبب پیدایی و شناخت وجهة عرفانی این مورخ، ادیب، ریاضی دان، منجم، لغوی و موسیقی دان یزدی شده که تا کنون مهجور مانده است. در این پژوهش ضمن واکاوی زندگی و شخصیت معنوی شرف‌الدین علی یزدی کوشش شده است با بررسی‌اندیشه های عرفانی وی در سه مقولة اساسی خداشناسی، هستی شناسی و انسان شناسی، منظومة عرفانی این دانشمند تبیین شود. شرف‌الدین علی یزدی قائل به وحدت ذاتی در ضمن کثرات رتبی است و آفرینش عالم را که صورتی از نَفَس رحمانی است، نمایشی مترتب بر ظهور اسمای حسنی و بر مدار عشق می‌داند. قرائن و شواهد تاریخی حکایت از تبعیت وی از شاه نعمت الله ولی در سلوک داشته و طی طریق در کنار اشتغالات سیاسی و اجتماعی وی بسیار بارز و حائز اهمیت است.
One of the unknown mystics of ninth century is Sharaf A-ldiln Ali Yazdi, whose book “Zafarnameh” won him the reputation of a prominent historian. Even though the recent discoveries and researches on his works have shown other aspects of his academic character, but the presentation of his recently discovered manuscript named “Al-tohid Men Nafas Al-Rahman” results in his fame and recognition as a mystic among his such qualities as a historian, man of letters, astrologer, mathematician, Lexicographer, and musician that was unknown to this day. In this study, aside from analysis of Sharaf Al-diln Ali Yazdi’s life and spiritual character, his mystical point of view for such notions as Theism, Ontology, Anthropology are also verified. Sharaf Al-diln believes in the unity of essence in the multiplicity of degrees and considers the creation of the universe, which is a form of merciful breathing, as a display of the manifestation of the beautiful names of God and the orbit of love.Historical evidence shows his allegiance to Nematullah Vali in comport and his Teleporting, alongside his political and social involvements, is also very prominent and significant.
_||_