بررسی تطبیقی نفس از دیدگاه حسن‌زاده آملی و فروید
محورهای موضوعی : عرفان اسلامی
اشرف میکائیلی
1
(استادیار گروه معارف اسلامی،دانشگاه محقق اردبیلی،اردبیل،ایران. نویسنده مسئول:
drashrafmikaeili1@yahhoo.com)
صادق صالحی
2
(کارشناسی ارشد عرفان اسلامی،دانشگاه محقق اردبیلی،اردبیل،ایران)
کلید واژه: نفس, تجرد, مراتب نفس, Essence, نهاد, celibacy, : Nafs, levels of nafs,
چکیده مقاله :
در روان شناسی، شناخت نفس و مراتب آن نقش بنیادینی در شناخت انسان دارد. از طرفی نفس شناسی در بسیاری از نظریات اخلاقی مبنای شکل گیری فضایل اخلاقی است. ازآنجاکه نفس در نظریات اخلاق فلسفی اسلامی قرابت هایی با شخصیت و نفس شناسی در نظریات روان شناسی دارد، می توان بررسی تطبیقی بین دیدگاه حسن زاده آملی و فروید انجام داد. یکی از مسائل مهم در شناخت انسان و شخصیت او، بحث نفس و نظریه‎های مربوط به آن است و می‎توان فت آنچه مطالعات پراکنده روان‌شناسی را انسجام می‎بخشد و به آن ها معنا و مفهوم روشنی می‎دهد، تفسیر این یافته‎ها و مطالعات در سایه نظریه منسجمی است که بتواند رفتار انسان را در تمامی ابعاد آن توجیه و تبیین کند. ازاین رو در این پژوهش تلاش شده است با روش تحلیل محتوا به بررسی تطبیقی نفس از دیدگاه حسن زاده آملی و فروید پرداخته شود. از دیدگاه حسن زاده آملی، نفس جوهری است که به علت بی‌حدوحصر بودن سعه وجودی آن، تعریف بردار نیست، ملکات اعمال و ادراکات در نفس انسان افزون بر تأثیر در ذات، موجب اتحاد آن‌ها با ذات انسان می‌گردد، تا آنجا که در سرای آخرت هر نفس انسانی، یک نوع خواهدبود تحت جنس، نه فرد که تحت نوع است؛ اما از دیدگاه فروید مفاهیم او، من و من برتر، هم انواع مختلف نفس هستند و هم در مراحل مختلف رشد فرد به وجودمی‎آیند.
In psychology, self-knowledge and its levels play a fundamental role in human cognition. On the other hand, in many moral theories, psychology is the basis for the formation of moral virtues. Since the soul in the theories of Islamic philosophical ethics has similarities with personality and psychology in the theories of psychology, a comparative study can be made between the views of Hassanzadeh Amoli and Freud. One of the most important issues in recognizing man and his personality is the discussion of the soul and related theories, and it can be said that what unifies the scattered studies of psychology and gives them a clear meaning and concept, the interpretation of this finding Studies in the shadow of the theory of the soul is coherent that can justify and explain human behavior in all its dimensions. Therefore, in this research, an attempt has been made to comparatively examine the soul from the perspective of Hassanzadeh Amoli and Freud through the method of content analysis. According to Hassanzadeh Amoli’s point of view, soul is an essence that is indefinable due to its unlimited scope of existence. The human soul will be a species under sex, not a person under species; But from Freud's point of view, the concepts of "he", "I" and "I am superior" are both different types of souls and occur at different stages of a person's development
_||_