بررسی تطبیقی عشق مجازی و عرفانی از منظر احمد غزالی و عین‌القضات (با تأکید بر سوانحالعشاق و تمهیدات)
محورهای موضوعی : عرفان اسلامی
مهدی محمدی
1
,
بهنام فعلی
2
,
خدیجه صفری‌کندسری
3
,
محمد رضا بیگی
4
1 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
2 - استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
3 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
4 - عضو هیأت علمی گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.نویسنده مسئول:
m.beigi@pnu.ac.ir
کلید واژه: عین‌القضات همدانی, تمهیدات, احمد غزالی, سوانح العشاق, Ahmad Ghazali, عشق مجازی و حقیقی, Virtual and real love, Ayn Al-Quzat Hamedani, Sawaneḥ Al-oshagh, Tamhidaat,
چکیده مقاله :
عشق انسانی که در آموزه های صوفیه غالبا با تعبیر عشقمجازی ظاهرمی شود یکی از مسائل پیچیده و دشوار در عرفان اسلامی است. برخی آن را مقدمه عشق عرفانی می دانند و برخی به انکار آن پرداخته اند. احمد غزالی و عین القضات همدانی از اولین افرادی هستند که در ادب فارسی به شکل خاص و ویژه به کتابت درباره عشق، انواع، اطوار و ویژگی های آن پرداخته اند. در پژوهش حاضر که به روش توصیفی- تحلیلی تهیه شده، سعی شده تا به این سؤال اساسی پاسخ داده شود که دیدگاه احمد غزالی و عین القضات درباره عشق مجازی و عرفانی چگونه است؟ و چه نقاط اشتراک و افتراقی در بین آن دو دیده می شود؟ نتایج پژوهش نشان می دهد که غزالی، نظربازی را با استناد به احادیث نبوی مجاز می شمارد و از سویی دیگر ظاهر و صورت را پلی می داند برای رسیدن به حقیقت باطن. عین القضات نیز دل بستن به این ظواهر را در صورتی که در راه وصال محبوب و معشوق الهی باشد، بی ضرر می داند. ازلی بودن، جبری بودن و مسیر پرمخاطره عشق از نقاط مشترک عشق عرفانی در سوانح و تمهیدات است.
Human love, which often appears in Sufis’ teachings with the expression of virtual love, is one of the complex and difficult issues in Islamic mysticism. Some consider it to be the beginning of mystical love and some deny it. Ahmad Ghazali and Ayn ol-Quzat Hamedani are among the first people who wrote about love, its types, moods and characteristics in a special way in Persian literature. In the present study, which was prepared using a descriptive-analytical method, an attempt has been made to answer this basic question, what is Ahmad Ghazali's and Ayn Al-Quzat's views on virtual and mystical love? And what are the points of commonality and difference between the two? The results of the research show that Ghazali considers speculation permissible by referring to prophetic hadiths, and on the other hand, he considers appearances as a bridge to reach the inner truth. Ayn Al-Quzat also considers it harmless to be attached to these appearances if it is in the way of connecting with God's beloved and beloved. Eternity, coercion and the dangerous path of love are common points of mystical love in accidents and plans..
_||_