تأویل عرفانی در تفسیر آیات الولایه راز شیرازی
محورهای موضوعی : عرفان اسلامی
علی اشرف امامی
1
(دانشیار گروه ادیان و عرفان، دانشگاه فردوسی مشهد.، ایران. نویسنده مسئول:
imami@ferdowsi.um.ac.ir)
محسن شرفایی
2
(دانش آموختة دکتری ادیان و عرفان تطبیقی و پژوهشگر بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی.)
کلید واژه: انسان کامل, تأویل, ولایت, تفسیر عرفانی, interpretation, Leadership, Ideal Man, mystical interpretation, آیات الولایه, Ayat al-welayat,
چکیده مقاله :
تفسیر قرآن کریم به مقامات اهل بیت یکی از مهم‌ترین گرایش های رایج در عرفان شیعی است. یکی از مهم‌ترین تفاسیری که در آن آیات قرآن به جایگاه اهل بیت تفسیر شده، تفسیر آیات الولایه اثر میرزا ابوالقاسم حسینی شریفی ذهبی معروف به میرزا بابا و متخلّص به راز شیرازی (1202- 1286 ق) از عارفان سلسلة ذهبیه است. او در تفسیر خود 1001 آیه از قرآن کریم را در شأن ائمه علیهم السلام و دشمنانشان دانسته، از این رو، آنها را در پرتو تعالیم عرفانی شرح کرده است. از ویژگی های مهم این تفسیر قابل استفاده بودن آن برای عامه مردم است. رازشیرازی، برآن است که در این تفسیر از روش تفسیر و تأویل حضرات ائمه بهر برده و معرفت خویش را در این باب از ریاضت های شاقه و سیر وسلوک و پیروی از اهل کشف و معرفت حاصل کرده است. از مهم‌ترین مفاهیم عرفانی که در شأن ائمه علیهم السلام مطرح گردیده می‌توان به انسان کامل و ولایت اشاره کرد که در جای جای این تفسیر مطرح شده‌اند. افزون بر این، تدقیقات راز شیرازی در این تفسیر نیز حائز اهمیت است.
The interpretation of prophet Mouhammad’s householders’ position is a common trend in Shiite mysticism. A Zahbi Sufi- Mirza Baba- well known as Raz Shirazi (1202-1268) has written an important book entitled Ayat al-welayat in which he has red his mystical ideas to Quranic verses to interpret and show the position of householders. According to him, 1001 Quranic verses refer to Imams and their enemies, for this reason, he interpreted the verses based on mystical trends. Interestingly, even lay people can read and use the above-mentioned book. Raz Shirazi declares he has based his interpretation on householders’ interpretive methods and by following Sufi elders has his mystical knowledge via ascetic exercises. Throughout his mystical-interpretive work, Raz Shirazi has interpreted some important mystical doctrines such as Ideal Man and Leadership in reference to Imams. Additionally, his comments on the work are noticeable.
_||_