الگویی از روش اجتهاد در عرفان مأثور (مطالعۀ موردی: روش کتاب سرالاسراء)
محورهای موضوعی : عرفان اسلامی
مصطفی همدانی
1
(
دانش آموختة خارج فقه و فلسفه- استاد حوزۀ علمیّۀ قم.
)
کلید واژه: سرالاسراء, استنباط عرفانی, سعادت پرور, عرفان مأثور, روش اجتهاد,
چکیده مقاله :
ارتباط معنوی عارفانه و عاشقانه با حضرت پروردگار که عرفان به آن توصیه میکند، نیاز بنیادی انسان در تمام زمانها بوده و هست؛ اما متاسفانه در روزگار ما شورابه هایی ناگوار به جای عرفان حقیقی و خوشگوار به کام انسان معنویت خواه ریخته میشود و احیاناً آموزههای وحیانی نیز با روشهایی نادرست و غیراجتهادی به اسم عرفان اسلامی فرآوری میشود. استاد عرفان عصر حاضر، آیت الاهی مرحوم استاد سعادتپرور از عارفان مجتهدی است که همواره سعی کرده است روش تفقه اجتهادی را در استنباط آموزههای عرفانی به کار گیرد؛ و از اینرو پژوهۀ فرارو با شیوۀ اسنادی- کتابخانهای به استخراج الگوی روش اجتهاد در عرفان مأثور بر اساس شیوۀ اجتهاد فقاهتی و طبق روش های موجود در پس زمینۀ تبیین های استاد سعادت پرور در کتاب سرالاسراء دست یازیده است. نتیجۀ تحقیق، ارائۀ الگویی کثیرالاضلاع شامل تحلیل سندشناختی، تحلیل تفسیری و فقه الحدیثی با محوریت قواعد عام، قواعد ادبی و اصولی و روشهای حل اختلاف روایات متعارض و تفسیر روایات مشکل و نیز تحلیل عقلانی آیات و روایات عرفانی با ابتکار در تاکید بر آیات قرآنی و بهرۀ وافر از ادعیه در منابع و بهره بردن از قواعد بلاغی در استنباط است.
The spiritual and intimate relationship with God, recommended by mysticism, has been and is the fundamental need of men at all times. But unfortunately, today’s human beings, who are interested in spiritualism, experience false doctrine rather than the true mysticism. Perhaps, the teachings of revelation are processed by incorrect and non-ijtihad methods in the name of Islamic mysticism The contemporary master of mysticism, the deceased Ayatollah Saadatparvar, is one of the clerical mystics who have always tried to apply the method of ijtihad wisdom to deduce mystical teachings. Hence, the current study applies documentary & library research methods to extract pattern of ijtihad method in reliable religious mysticism based on jurisprudential ijtihad and according to the methods that are implicitly mentioned by master Saadatparvar in Sirrul-Isra (Secret of Nightly Travel. This study aims to present a multi-dimensional pattern including (1) documentation analysis, (2) interpretive analysis and Fiqh al-Hadithi (study of narration) based on general rules, (3) rules of Arabic literature and knowledge of principles, (4) methods to obviate the contradiction between conflicting narratives, (5) interpretation of difficult narrations and (6) rational analysis of verses and mystical narrations, while using innovations made by Saadatparvar who emphasized on Quran’s verses, benefited many adeieh (prayers), and utilized rhetorical rules in inference.