وحدت وجود از نگاه ملاصدرا
محورهای موضوعی : عرفان اسلامی
1 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهر، دانشکده تحصیلات تکمیلی و علوم تحقیقات، استادیارگروه فلسفه تعلیم و تربیت.
کلید واژه: وحدت وجود, ملاصدرا, وحدت تشکیکی, عرفان, وحدت شخصی, برهان,
چکیده مقاله :
یکی از اساسی‌ترین اعتقادات عرفا و فلاسفه صدرایی اعتقاد به وحدت وجود است. مهم‌ترین مساله‌ای که در فلسفه اسلامی بعد از مبحث اصالت وجود مورد بحث و بررسی قرار گرفته و موجب به وجود آمدن نحله‌های گوناگون فلسفی و عرفانی گشته است بحث از وحدت وجود و رابطه آن باکثرات موجود در عالم هستی می‌باشد. فهم صحیح این مساله موجب حل بسیاری از معضلات فلسفی شده است. فیلسوف بلند پایه قرن یازدهم، ملاصدرای شیرازی نیز از منادیان وحدت وجود است و پس از جامی یگانه کسی است که به این عقیده شهرت یافته است. وی در کتاب کبیرالاسفار الاربعه، وجود را طبق برهان مانند «حکمای فهلوی» دارای وحدت تشکیکی دانسته، یعنی حقیقت یگانه‌ای که مراتب مختلفی دارد، او در همان کتاب (جزء دوم از سفر اول) نظر نهایی خود را در وحدت وجود بر وفق ذوق و عرفان آشکار ساخته و به اثبات وحدت شخصی وجود پرداخته است. بنابراین وی وجود ممکنات را «وجود فقری» خوانده که تماماً شعاع و پرتو یک حقیقت‌اند و اندیشه استقلال و کثرت درباره آن‌ها خیالی بیش نیست. و در نهایت علیت را به تشان برگردانده است. نگارنده در این مقاله کوشیده است نظریه نهایی ملاصدرا را به دست آورده و یگانگی وحدت وجود از دیدگاه حکمت متعالیه با وحدت وجود عرفانی را نشان دهد.
One of the basic Sadrian mystics and philosophers opinions is the unity of existence .The most important issue in Islamic philosophy that has been discussed after discussion on principality of existence, and caused to form various sects of philosophical and mystical. Mulla Sadra, the great philosopher of 16th century, also is one of the herald unities of existence. And after Jami is the only one that has become famous in this theory and according to many thinkers, he had been influenced by Ibn arabi. In his great book,( Al-asfar-al Arbae), he regarded existence according to proof, like phahlavi philosophers gradational,(tashkiki) i.e oneness reality that has different degrees .He in the same book(second part of first trip) manifested his final opinion in unity of existence on the basis of talent and mysticism, and has approved the individual unity of existence. So, he has named existence of possibilities ,dependent being. that whole are the reflex of one reality and the thought of independence and multiplicity of them is not real. In the end he has causation to dignity .In this research author has tried to obtain final theory of Mulla Sadra and to show oneness of unity of existence by hikmat-al motaliyah and mystical unity of existence.