«سیمای پیر در سلوک عارفانۀ عطار و مولوی»
محورهای موضوعی : عرفان اسلامی
رضا حیدری نوری
1
(دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، گروه زبان و ادبیات فارسی، تهران، ایران.)
سید علی محمد سجادی
2
(استاد دانشگاه شهید بهشتی)
کلید واژه: آفاق, هدایت, تصوّف, سلوک, حق, انفس, پیر, عرفان, سالک, طریقت,
چکیده مقاله :
در مکتب عرفان و تصوّف، هدف سالک الی الله، شناخت حقیقت و اتصال به ذات لایزال الهی است، سلوک اهل معرفت بدون ارشاد پیر و مرشد راه دان و آگاه، به سرانجام نمی‌رسد. در اندیشۀ عارفانۀ عطّار و مولوی، نقش پیر در هدایت سالک خداجو، مهمترین عنصر وصول به حقیقت محسوب می‌شود. از دیدگاه آن‌ها، مصاحبت با شیخ و مرشد راز دان، داروی شفا بخش بیماری های جسمانی و روحانی، و اکسیر تحوّل وجود سالک محسوب می گردد. او، مرید را در سلوک نفسانی، یاری می‌دهد. تا مسیر طریقت را از مرحلۀ انقطاع از هستی، تا فناء فی الله ، که غایت سیر الی الله است، بپیماید. از منظر عطّار و مولانا، پیر، کلید باب نجات، سایۀ حق، تجلی گاه اسماء و صفات الهی، آیینۀ حقیقت، آگاه از اسرار و رموز هستی، نایب حق، جاسوس دلها، و قادر بر تصرّف در عالم بشمار می‌آید. او، با عنایت حق، به فنای اوصاف و افعال و ذات خود پرداخته است، و آینۀ صاف وجودش، منعکس کنندۀ انوار الهی، و روشن‌کنندۀ مسیر سلوک سالکان الی الله است.
In the mystic and Sufism school, the purpose of the devotee conducts towards Allah, the recognition of the truth, the union with the eternal essence of divinity, hence the legitimacy of the people of wisdom would not be accomplished without the principal guidance of the aware and wise monk and the religious teacher. In the mystic thought of Attar and Molavi, the role of the monk is observed on the guidance of the devotee of the divinity, which is the most important element of the enlightenment. In respect to their viewpoints, the dialogue with the literal Sheikh and religious teacher, which could be the alleviation of the physical and spiritual diseases and the evolution elixir for the presence of the devotee? The religious teacher helps the devotee in the mystic sensual conduct, so that the devotee may pace his/her path towards Allah. In the viewpoint of Attar and Molana (Molavi), the monk is the key of rescue, shadow of truth, realization of heavens and holy attributes, awareness of secrets and existential enigma, associate of divinity, emissary of hearts, and able to acquire in the universe. The monk relies on the divinity and the impoverishment of the his or her situations, acts, and nature and his/her pure existential mirror reflects the holy glow and radiates the mystic spirituality path of the devotees towards Allah.