«بازتاب مرگ ارادی در منطق‌الطیر»
محورهای موضوعی : عرفان اسلامیسیدیحیی یثربی 1 , الهه شایسته رخ 2
1 - استاد دانشگاه علامه طباطبایی
2 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، کارشناسی ارشد ادبیات فارسی، تهران، ایران
کلید واژه: منطق‌الطیر, عطار, رذایل اخلاقی, نفس, مرگ ارادی,
چکیده مقاله :
از منظر اهل عرفان، مرگ آغاز حیات بی مرگ است. این مهم نه تنها در مرگ اضطراری و اجباری بلکه در مرگ اختیاری و ارادی نیز صادق می‌باشد. اگر در مرگ اضطراری روح اجباراً از قید جسم، رها و به ملاقات حق نایل می‌گردد در مرگ ارادی با اراده و خواست سالک طریق حق و قبل از فرا رسیدن اجل این امر به وقوع می‌پیوندد. عطار نیشابوری در منطق‌الطیر خود که شرح سفر دشوار سالک در شاهراه وصول به حق است اذعان داشته که تنها آنان که وجودشان از آلایش‌های نفسانی و رذایل اخلاقیصیقل یافته و آینه حق‌نما شده‌اند رخصت حضور به بارگاه حق می‌یابند و در می‌یابند که حقیقت مطلقه با ایشان یکی است و در میانشان انفصالی نیست و در این راه عنایت و دستگیری حضرت حق و تبعیت از پیشوا و رهبری کاردان و راه‌شناس، جد و جهد طالبان و جویندگان مقصود را ثمر می‌بخشد.
From mystical followers’ point of view death is the beginning of a never ending life. This is true not only for forceful and emerging death but also for deliberate and optional one. If in unpredictable death one’s soul is forced to leave the body and meet the Almighty, in deliberate death, before one’s destined death arrives it is done through the mystic’s own wish and will power. Attar Neyshaboori has explained in his book called ManteghulTair the hard journey of the mystic on the main path toward God and has admitted that only those whose entities are refined and polished from the spiritual contaminants and moral impurities and reflect truth will be allowed to be present before God while at the same time they find out that they have become a part of absolute truth and are not detached from any more, and on this way the assistance and contribution of the Almighty as well as following the leader who knows the way will make the endeavor and strife of those seeking God fruitful