فراست در متون عرفانی- اسلامی
محورهای موضوعی : عرفان اسلامی
مهین پناهی
1
(دانشیار زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه الزّهراء (س))
مسروره مختاری
2
(دانشجوی دورۀ دکتری زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه الزّهراء (س))
کلید واژه: توسّم, نهج البلاغه, قرآن, فراست, کرامات,
چکیده مقاله :
«فراست» یکی از کراماتی است که بیش از کرامات دیگر در کتب تعلیمی صوفیّه مورد بحث قرار گرفته است. از آن جا که علم روانشناسی نوین، وجود این امر خارق عادت را به روش علمی به اثبات رسانده است مطالعه چیستی، چگونگی، انواع و صورت‌های بروز آن وجهۀ همّت این مقاله قرار گرفته است. با توجّه به این که منشأ عرفان اسلامی قرآن و سنّت است، ابتدا این موضوع (فراست) در قرآن و کتاب‌های دینی و سپس در امّهات کتاب‌های صوفیّه مورد مطالعه قرار گرفته است. به این منظور مصادیق فراست و مترادف آن (توسّم) از قرآن و نهج البلاغه و سپس از منابع صوفیانه، مانند: شرح التّعرف لمذهب التّصوّف، اللّمع فی التّصوّف، ترجمۀ رسالۀ قشیریّه، مصباح الهدایه و برخی دیگر از کتاب‌ها و تذکره‌ها، مطالعه شد و در مقوله‌هایی جداگانه مانند فراستِ مؤمنان، فراستِ موهوبی و فراستِ ارباب قلوب ؛ و از نظر تنوّع در صورت‌هایی مانند، اِخبار از مغیبات، اِشراف بر ضمایر، خواندن اذهان، خبر از آینده، اِخبار از نامه‌های مکتوم مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت
Intuition is one of the munificences that has been discussed more than other intuitions in sofia educational books. Regarding that the new psychology also pore this supernatural thing with scientific method ‚ studing of quiddity and howness and type of emergence of that ‚ are to be searched in this article. Regarding that the origin of Islamic mysticism in Quran and tradition‚first intuition in Quran and other religious books and then in most important sofia books was studied. To reach the goal‚ instances of intuition and its synonym from Quran and Nahjolbalage and then from other sofia sources such as: Sharhe al taarrof le mazhabe attasavvof‚ Alloma fi Tasavvof ‚ Resaleye goshiriea‚ Mesbah al hedaye and some other books and biographies‚ was extracted and discussed in different groups like intuition of muslims‘god- gifted intuition and mystics intuition and in viewpoint of variety things like informing of unseens‘supervision on minds‘mind- reading‘informing of future‘ informing of concealed letters. By reading verses and valid tradions‘ trueness of intuition on mystic’ behalf in mystical texts is proved and intensity and weak ness of this power depends upon belief and piety‘inner coduct‘ self – purification and training of soul.