نخستین صوفیان فارس و مشرب ایشان

محورهای موضوعی : عرفان اسلامی

محمد هادی خالق زاده ¹ , مهدی فاموری ² , جلیل نظری ³

1 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یاسوج، گروه زبان و ادبیات فارسی، یاسوج، ایران
2 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یاسوج، استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، یاسوج، ایران
3 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یاسوج، دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، یاسوج، ایران

تاریخ دریافت : 1393/12/20 تاریخ پذیرش : 1397/05/13 تاریخ انتشار : 1393/11/01

کلید واژه: مشارب عرفانی, فارس, تذکره­نویسی, تصوّف,

چکیده مقاله :

تصوّف، همواره یکی از اصلی­ترین جریان­های فکری تاریخ اسلام بوده است. از سوی دیگر، با نگاهی به تذکره­های صوفیان سده­های نخست اسلامی می­توان دریافت که گاه بیش از هشتاد درصد صوفیان، ایرانی و ایرانی تبار بوده­اند. در این میان، سهم خراسان بیش از دیگر مناطق ایران می­باشد. آنچه نگارندگان در این گفتار درصدد آنند، افکندن نگاهی اگرچند کوتاه، بر تاریخ تصوّف فارس در سده‌های دوم و سوم هجری است؛ که این نگاه، به ناچار، در حدود یک سوم سده چهارم را نیز در بر خواهد گرفت.نویسندگان، در این گفتار، نخست به چهار چهره متقدّم از صوفیان فارسی که همه و یا عمده زندگانی خویش را در سده دوم هجری به سر آورده­اند، یعنی حبیب عجمی، محمّد بن یزید، ابوحلمان دمشقی و ابومحرز، و سپس به ده تن از صوفیان طبقة دوم تاریخ تصوّف فارس، یعنی صوفیان سده سوم و اوایل سده چهارم هجری پرداخته‌اند.

چکیده انگلیسی:

Sufism has always been one of the most fundamental of the school of thoughts in Islamic history. A glance at Sufis’ biography (Tazkereh) in the first century of Islam states that more than 80% of the Sufis lived in Iran. The number of Sufis who lived in Khoarsan in Iran is more than the other areas. Furthermore, the attention should be paid to the other areas on the training and education of well-known Sufis and the formation of the Sufism traditions and the role of which is very important in the type and place in the history.  In this study, it is tried to state the history of Fars Sufism in the second and third centuries of Hegira. This also consists of one third of the fourth century Hegira. This study includes the biography of 80 mystics who lived in the second, third and fourth centuries in the Fars area in Iran. At first, four ancient famous Sufis who lived in the second century are introduced. They are: Habib Ajami, Mohamad Ben Zeid, Abohelmane Dameshghi and Abo Mohraz. Secondly, it represented the Biography of the 10 Sufis in the second stage of the history of Sufism in the Fars area in the third and the early fourth century. They are: Hallaj, Abu Mozahem, Abubakre Tamestani, Abusahle Beizawi, Ahmadebne Yahya, Abdol Rahime Estakhri, Jafare Hazza, Hosham Ibne Abdan, Bondarebe Hussein and Abughoreibe Esfahani