تجسم اعمال و ملکات نفس از نگاه عرفا
محورهای موضوعی : عرفان اسلامی
اکبر اسدعلیزاده
1
(استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی)
کلید واژه: اعمال, صورت باطنی, صفت راسخ, صور اخروی, ملکات نفس, صفات نفسانی, تجسم ملکات,
چکیده مقاله :
آنچه از متون عرفان و ادبی بر می آید انسان در عالم آخرت بر اساس اعمال و عقاید خویش هویتی متناسب با آن را پیدا کرده و تمام رفتارها، کردارها، صفات و ملکات نفسانی خوب و بد ایشان تجسم می یابد.اگر خصوصیات درندگان و وحوش بر او غلبه نماید، صورت و شکلی مانند وحوش و حیوانات درنده به خود خواهد گرفت، و اگر ویژگی های چرندگان و بهائم بر او چیره شود، صورت انسانی وی به شکل همان حیوانات مبدل خواهد گشت.و آن کسی که پیوسته در شهوت و هوای نفس غوطه ور باشد، به شکل حیوانات در می آید. و اگر مومن از دنیا برود و امر خداوند را خوب به جا بیاورد به صورتی زیبا، نظیف و خوشبو در می آید. اگر انسان چشم بصیرت داشته باشد می تواند در همین دنیا، هویت خود و دیگران را مشخص کند، هر کس با چشم بصیرت باطن خود را نظاره کند آن را پر از انواع موذی ها و درندگان؛ همچون شهوت، غضب، مکر، حسد، حقد، عجب و ریا خواهد دید، ولی اکثر مردم از مشاهده آن حقیقت محجوب اند. آن هنگام که حجاب برداشته شد و او در قبر گذاشتند ، آنها را بالعیان، در حالی که آنها به صور و اشکال مناسب با معانی آن متمثل شده اند مشاهده خواهد کرد.
According to mysticism and literary contexts, in the life after death, human beings would acquire an identity that is appropriate with their deeds and beliefs that leads to embodiment of their behavior, attributes and all goodness and badness of their soul faculties. If the attributes of predatory animals and savages overcome them and they used to get absorbed in lust and soul desires, they would obtain the form of predatory animals and savages. However, if they leave life with believing and obeying God’s commands, they would get into fairness, purity and sweet smelling. Anyone having insight would be able to observe the identity of his or her own and others. However, most persons are not able to do so. Once the veil of truth is removed and everyone is buried, all can be observed with insight while everyone is in proper features and shapes. Light and fairness of scorpions and serpents that surrounds them, in fact, are all the faculties and attributes that will be revealed in the world after life.