نمود عینی عرفان و وحدت وجود در باغ ایرانی(موردمطالعه باغ تخت شیراز)

محورهای موضوعی : عرفان اسلامی

زهره ترابی ¹ , شهام اسدی ²

1 - استادیار گروه معماری، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران
2 - کارشناس ارشد معماری موسسه غیرانتفاعی روزبه، زنجان، ایران

تاریخ دریافت : 1397/04/22 تاریخ پذیرش : 1397/05/13 تاریخ انتشار : 1397/03/01

کلید واژه: باغ, باغ تخت شیراز, عرفان اسلامی, اشراق, وحدت وجود,

چکیده مقاله :

Normal0falsefalsefalseEN-USX-NONEAR-SA /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin:0in; mso-para-margin-bottom:.0001pt; text-align:justify; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman","serif";} >سالک راه حقیقت کسی جز هنرمند نمی­تواند باشد کسی که عین­الحال است و بهره­مند از معرفت و شهود باطنی که از دل به جان راه می­یابد و رهنمائی طریقت او در هستی است، هنرمند(معمار) کسی است که با دست یافتن به شهود عالم مثال را در طرح خود می­آفریند و نمود واقعی وجاوید وحدت وجود و کلمة الله را در بستر طبیعت به اجرا در می­آورد،در هیچ کدام از متون، از عرفان هنرمند کسی سخن نرانده است در صورتی که تنها هنرمند است که می­تواند نمود عینی و صورت واقعی حقیقت ازلی را آشکار سازد، تعریف باغ تخت شکل همان است شور همان،ولی عشق در آستین الهی است عشقی ازلی که بر دل معمار می­نشیند تا با تکیه بر معرفت اندوخته دست در قلم تدبیر برده و به طرح ختم شود، معمار ایرانی با دست بردن به این عشق تمثیلی از یک بهشت برین را در عالم ناسوت پدید آورده است، ریشه­یابی باغ و تبیین ساختاری و محتوایی باغ به لحاظ الگویی از چهار باغ و تفکری که در این زمینه به عنوان نماد و شکل مطرح شده در داخل مقاله بدان پرداخته­ایم، این مقاله بابررسی عرفان اسلامی علی­الخصوص دیدگاه اشراقیون (شیخ شهاب‌الدین سهروردیالف) سعی درایجاد رابطه­ای معقول ومنطقی بامباحث عرفان اسلامی دارد تا تأثیر نگاه فلسفه اسلامی به شکل عینی در بعد معماری نگاشته گردد، با اشاره به تاریخچه باغ و ساختار الگویی باغ سعی در تبیین و بازشناسی عرفان اسلامی بر طراحی باخ تخت را داریم تا به نحوی هم از لحاظ مورفولوژیب (ریخت­شناسی) و معناگرایانه به ایراد و اثبات گفته­های خود برآییم، فرضیه­ای و هدفی که در این مقاله مطرح می­باشد این است که آیا باغ ایرانی می­تواند به عنوان بازخورد و ارائه دهنده تفکری ناب از عرفان اسلامی و علی­الخصوص وحدت وجود باشد واین که باغ تخت با سه مطبقی که دارد می­تواند به عنوان سه سطح از سطوح عرفان مطرح گردد(شریعت، طریقت، حقیقت)، مقالۀ حاضر به صورت توصیفی تحلیلی سعی در نگارش، تبیین و جریان شناسی روی این موضوع را دارد تا بتواند مبانی و نحلۀ فکری خاصی را در اینجا به رخ بکشد.