جایگاه عرفان اسلامی در اندیشه‌های مهدی محقق
محورهای موضوعی : عرفان اسلامیالهه غلامی ورنامخواستی 1 , اصغر رضاپوریان 2 *
1 - دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد شهرکرد، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرکرد، ایران.
2 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد شهرکرد، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرکرد، ایران. نویسنده مسئول: rezapourian@gmail.com
کلید واژه: عرفان اسلامی, مهدی محقق, عرفان حکیم سبزواری, وحدت وجود, نقد تصوف.,
چکیده مقاله :
اندیشمند معاصر، مهدی محقق، در زمینه‌های متعددی از علوم انسانی و اسلامی پژوهش نموده¬است. در حوزۀ عرفان اسلامی کاوش‌‌هایی دارد که کمتر دیده شده¬است. در این مقاله با روش استقرای منطقی و مراجعه به منابع دست اول، تلاش¬گردیده تا این جنبه از تحقیقات ایشان جداگانه مورد توجه قرارگیرد. به این ترتیب در سه جایگاه، عرفان را در پژوهش‌های این اندیشمند می‌توان ملاحظه¬نمود: دستۀ نخست، تصحیح متون عرفانی است مانند تصحیح کشف الاسرار میبدی و اشترنامه عطار؛ دوم درس‌های حکمت که به عرفان نیز گسترش یافته¬است مانند شرح منظومه حکمت سبزواری و شرح حکمت¬الاشراق و شرح الهیات الشفاء؛ سوم در مقالات و گفتارهایی به موضوعات عرفانی یا شخصیت‌های عارف مربوط¬می‌شود. نتیجه¬گیری¬می‌گردد که یکی از ابعاد پژوهش‌های محقق، عرفانی و موارد آن ارائه را می‌توان ملاحظه¬نمود. از طرفی در ارزیابی سه جریان فکری که یکی شیفتۀ تصوف است و دیگری منکر آن، محقق به دستۀ سوم تعلق دارد که با دیدگاه انتقادی و سنجش¬گرایانه به عرفان و تصوف می‌نگرد.
A contemporary thinker, Mehdi Mohaghegh, has researched in many fields of humanities and Islamic sciences. In the field of Islamic mysticism, there are explorations that are rarely seen. In this article, with the method of logical induction and referring to first-hand sources, an effort has been made to pay attention to this aspect of his research separately. In this way, mysticism can be seen in three places in the researches of this thinker: the first category is the correction of mystical texts, such as the correction of Kashf al-Asrar Mibdi and Ashtranama Attar; Second, wisdom lessons that have also been extended to mysticism, such as the description of the Hikmat Sabzevari system, the description of Hikmat al-Ishraq, and the description of the Theology of Healing; The third is related to mystical subjects or mystical characters in articles and speeches. It is concluded that one of the dimensions of the researcher's researches is mystical and its presentation can be considered. On the other hand, in the evaluation of three currents of thought, one of which is enamored with Sufism and the other one rejects it, the researcher belongs to the third category, which looks at mysticism and Sufism with a critical and quantitative perspective.