تأثیر درونمایه‌های عرفان اسلامی و عرفان زرتشتی بر مفهوم جسم و روح در شاهنامه
محورهای موضوعی :
معصومه نمرودی¬ژاله
1
(دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران.)
احمدرضا کیخافرزانه
2
(دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، ایران)
مصطفی سالاری
3
(استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران.)
کلید واژه:
چکیده مقاله :
انسان، اشرف مخلوقات، موجودی است دوسوگرا که هم در خلقت و هم در سلوک، به دو سوی جسم و روح یا تعالی و پستی تعلق دارد که در داستان آفرینش با تمثیل خاک و آب یا نور و ظلمت مطرح¬شده¬است. در شاهنامه تحت¬تأثیر تعالیم زرتشتی و اسلامی، این اندیشه مطرح¬شده و بعد متعالی وجود که روح و جان است در پرتو خرد مقدس می¬تواند به تعالی و رستگاری برسد. اگرچه این نگرش در بسیاری از مذاهب و مکاتب فکری مطرح¬شده؛ با این حال آن¬چه ما را متقاعدمی¬کند که فردوسی در پردازش آفرینش انسان به تعالیم زرتشتی توجه¬داشته، تمرکز بر خردگرایی است. در اندیشه زرتشت، پیوستگی خاصی میان تعالی روح/ جان با پیروی از خرد است که توسط فردوسی ادامه¬یافته¬است؛ بدین ترتیب انسان می¬تواند با پیروی از خرد به نیکنامی و روشنی دست¬یابد و جان/روح را به کمال برساند. در این پژوهش که به شیوۀ توصیفی-تحلیلی و بر اساس منابع کتابخانه¬ای انجام¬می¬شود؛ به واکاوی این اندیشه و خاستگاه آن می¬پردازیم. کلید واژه¬ها: شاهنامه، فردوسی، روح، جسم، خرد، زرتشت.