واکاوی مؤلفه های مدیریت راهبردی منابع انسانی در سازمان
محورهای موضوعی : مدیریت آموزشیمحمد جامی 1 , مسعود طاهری لاری 2 , حسینعلی بهرامزاده 3
1 - دانشجوی دکتری مدیریت منابع انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی بجنورد، بجنورد، ایران
2 - استادیارمدیریت دولتی، گروه مدیریت، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی مشهد، ایران
3 - استادیار گروه مدیریت، واحد بجنورد، دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد، ایران
کلید واژه: مدیریت راهبردی, منابع انسانی, سازمان,
چکیده مقاله :
مدیریت راهبردی منابع انسانی با توجه به اثربخشی و افتراق آن با شیوه سنتی مدیریت در پژوهش‌های دهه اخیر، به‌دفعات موردتوجه و بررسی قرارگرفته است. لذا پژوهش حاضر، باهدف بررسی مقوله مدیریت راهبردی منابع انسانی در سازمان به‌منظور ارائه تصویر و نگرشی جامع از این حوزه انجام گرفت. رویکرد این پژوهش از نوع کیفی و روش سنتز پژوهی است. جامعه پژوهش کلیه مقالاتی هستند (347 مقاله) که در فاصله دهه اخیر در مورد مدیریت راهبردی منابع انسانی در سازمان و زمینه‌های مرتبط در پایگاه¬های تخصصی و علمی ارائه‌شده‌اند. نمونه پژوهش 30 مقاله است که این تعداد بر اساس پایش موضوعی، اشباع نظری داده¬ها و به‌صورت هدفمند انتخاب‌شده‌اند. داده¬های پژوهش از تحلیل کیفی اسناد موردمطالعه، گردآوری‌شده‌اند. با تجزیه‌وتحلیل داده¬ها، شاخص‌ها و مؤلفه‌های مدیریت راهبردی منابع انسانی در سازمان به برند در پنج بُعد، 15 محور و 56 مقوله شامل بعد تأمین و نگهداشت نیروی انسانی (مشتمل بر توجه به کارایی و اثربخشی نیروی انسانی، پویایی و تحرک بخشی راهبردی، جذب و ساخت زنجیره تأمین استعداد)؛ بهینه‌سازی عملکرد راهبردی سازمان (مشتمل بر ترسیم چشم‌اندازهای راهبردی، نوآوری در راهبردهای سازمانی، راهبردهای تحلیل نیاز سازمان)؛ مدیریت زیرساخت‌های راهبردی سازمان (مشتمل بر تناسب ساختاری در سازمان، بهسازی فرایندهای مدیریت دانش منابع انسانی، استفاده از سازوکارهای فناورانه در مدیریت راهبردی)؛ مدیریت فرهنگ‌سازمانی (مشتمل بر مدیریت تعاملی و دموکراتیک، مدیریت خلاق و ابتکاری، راهبردهای حمایت و پشتیبانی منابع انسانی توانمند)، ارزیابی و پایش راهبردی (ارزیابی کمی و کیفی، نظارت و کنترل) مورد سازمان‌دهی قرار گرفت.
The strategic management of human resources has been studied many times due to its effectiveness and its difference with the traditional way of management in the researches of the last decade. Therefore, the current research was conducted with the aim of investigating the category of strategic management of human resources in the organization in order to provide a comprehensive image and perspective of this field. The approach of this research is qualitative and research synthesis method. The research community is all the articles (347 articles) that have been presented in specialized and scientific databases in the last decade about the strategic management of human resources in the organization and related fields. The sample of the research is 30 articles, which were selected based on thematic monitoring, theoretical data saturation, and purposefully. The research data were collected from the qualitative analysis of the studied documents. By analyzing the data, indicators and components of the strategic management of human resources in the organization to the brand in five dimensions, 15 axes and 56 categories, including the dimension of providing and maintaining human resources (including paying attention to the efficiency and effectiveness of human resources, dynamism and mobility of the strategic sector, attracting and building talent supply chain); Optimizing the strategic performance of the organization (including drawing strategic perspectives, innovation in organizational strategies, strategies for analyzing the needs of the organization); Management of the organization's strategic infrastructure; Organizational culture management, strategic evaluation and monitoring (quantitative and qualitative evaluation, supervision and control) were organized.
افضلی، علی اکبر؛ میریوسفی، سید جلیل و نژادسجادی، سید احمد (1400). تبیین نقش میانجی مدیریت راهبردی منابع انسانی در ارتباط بین خود رهبری و سرمایه انسانی گروه های علوم ورزشی دانشگاه های دولتی، مجله رویکردهای نوین در مدیریت ورزشی، 9(34)، 27-44.
حسنوند مفرد، مهدی؛ محمدی، جهان و عباسی، رضا (1399). بررسی ارتباط یادگیری سازمانی و عملکرد شرکت با نقش میانجی مدیریت راهبردی منابع انسانی (مطالعه موردی: دفتر رسیدگی به اسناد پزشکی تأمین اجتماعی البرز)، نشریه پژوهش‌های پیشرفت: سیستم ها و راهبردها، 1(3)، 129-152.
خیرخواه، مرتضی؛ داریوش غلامزاده، سید مهدی الوانی، ماندان مومنی، احمد ودادی، (1399). تدوین مدل راهبردی مدیریت منابع انسانی صنعت هوانوردی کشور، فصلنامه پژوهش‌های مدیریت انتظامی، 15(4)، 553-576. magiran.com/p2237013
الرحمان، خالق؛ حافظ، اقرا؛ اسلام، فرحان؛ مایتلو، قمرالدین و علی رضا سید، (1399). نقش میانجی اعتماد و تعهد سازمانی در رابطه بین مدیریت راهبردی منابع انسانی و تسهیم دانش، مجله ایرانی مطالعات مدیریت، 13(4)، 565-586. magiran.com/p2168552
سعادت طلب, آیت؛ فتحی واجارگاه, کورش؛ فراستخواه, مقصود و خراسانی, اباصلت (1393). بررسی موانع آموزش و بهسازی اعضای هیأت علمی در دانشگاه‌های دولتی شهر تهران (مطالعه کیفی). مطالعات اندازه‌گیری و ارزشیابی آموزشی, 4(6), 29-56.
سهرابی، ارزو؛ فیاضی، مرجان و شاه حسینی، محمد علی (1395). شناسایی الزامات و نیازمندی های موفقیت مدیریت راهبردی منابع انسانی در صنعت خودرو، فصلنامه چشم‌انداز مدیریت دولتی، 7(26)، 151-171.
شاکر، سعید؛ بابک مرجانی، امیر و حقیقی، مسعود (1401). ارائه مدل بهره‌وری پایدار در توسعه و بهبود مدیریت راهبردی منابع انسانی (مطالعه موردی: بانک مسکن)، فصلنامه پژوهش‌های مدیریت راهبردی، 28(85)، 95-119. magiran.com/p2511001
صلح دوست ، فتانه (1393). مدیریت راهبردی منابع انسانی و گرایش زنجیره تأمین برای بهبود کیفیت سازمان، نشریه توسعه‌سازمانی پلیس، 11(3)، 83-122.
صمیمی، سمیه؛ ایمانی، محمدنقی و دلخوش کسمایی، ابوالقاسم (1397). مدل مدیریت ریسک مبتنی بر سطوح بلوغ، قابلیت‌های منابع انسانی و کیفیت آموزش (مورد مطالعه: مجتمع گاز پارس جنوبی)، نشریه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 9(3)، 221-245. magiran.com/p1938409
عباسی, بدری. (1399). شناسایی و رتبه بندی معیارهای مدیریت استراتژیک منابع انسانی در دانشگاه. چشم‌انداز مدیریت دولتی, 11(2), 127-147. doi: 10.48308/jpap.2020.96738
کریمی، ابوالقاسم و روستا، علیرضا (1402). تاثیر مدیریت راهبردی منابع انسانی و بازاریابی داخلی بر سیاست‌های توسعه منابع انسانی با نقش میانجی رضایت شغلی و اعتماد سازمانی در شرکت های دانش بنیان، فصلنامه مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی، 12(44)، 190-213.
کیانی, ندا و رادفر, رضا (1394). شناسایی و رتبه‌بندی عوامل مؤثر بر بهره‌وری سازمان با استفاده از مدل دیماتل. مدیریت بهره‌وری, 9(4(35), 111-130.
نیکنام، امیدعلی؛ طیبی رهنی، علی؛ شیخ الاسلام، نادر و صالحی صدقیانی، جمشید. (1401). تحلیل نقش های مدیریت منابع انسانی راهبردی در شرکت های دانش بنیان کشور و شناسایی نقاط بحرانی آن. فصلنامه منابع انسانی تحول‌آفرین, 1(2), -
واعظی، سمیرا؛ تقی زاده هرات، علی؛ محمدی الیاسی، قنبر؛ شیخ ابراهیم (1397). تعامل مدیریت منابع انسانی شرکت مادر تخصصی با شرکت‌های تابعه مبتنی بر دیدگاه بلوغ. فرایند مدیریت و توسعه. ۳۱ (۱) :۵۶-۲۷
وهابی، سید عباس؛ سلیمانی، مجید و افکار، عادل (1400). اثر مدیریت راهبردی منابع انسانی بر عملکرد و چابکی سازمانی با نقش میانجی سرمایه فکری در کارکنان دانشکده های تربیت بدنی شهر تهران، نشریه علوم ورزش، 13(42)، 198-212.
Adiguzel, Z., Ozcinar, M. F., & Karadal, H. (2020). Does servant leadership moderate the link between strategic human resource management on rule breaking and job satisfaction?. European Research on Management and Business Economics, 26(2), 103-110.
Aguinis, H., Beltran, J. R., & Cope, A. (2024). How to use generative AI as a human resource management assistant. Organizational Dynamics, 1, 101-129.
Ahammad, M. F., Glaister, K. W., & Gomes, E. (2020). Strategic agility and human resource management. Human Resource Management Review, 30(1), 100-110.
Ali, S. R., Hossain, M. A., Islam, K. Z., & ShafiulAlam, S. M. (2024). Weaving a greener future: The impact of green human resources management and green supply chain management on sustainable performance in Bangladesh's textile industry. Cleaner Logistics and Supply Chain, 8, 100-123.
Aryanto, R., Fontana, A., & Afiff, A. Z. (2015). Strategic human resource management, innovation capability and performance: An empirical study in Indonesia software industry. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 211, 874-879.
Bagheri, J. (2016). Overlaps between human resources’ strategic planning and strategic management tools in public organizations. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 230, 430-438.
Ballesta, S., & Meunier, H. (2023). Is this worth the trouble? Strategic conflict management in Tonkean macaques. Iscience, 26(11).
Bastos, P. P. Z. (2017). Ascensão e crise do governo Dilma Rousseff e o golpe de 2016: poder estrutural, contradição e ideologia. Revista de Economia Contemporânea, 21.
Chia, R. (2017). A process-philosophical understanding of organizational learning as “wayfinding” Proces, practices and sensitivity to environmental affordances. The learning organization, 24(2), 107-118/TLO-11-2016-0083.
Fındıklı, M. A., Yozgat, U., & Rofcanin, Y. (2015). Examining organizational innovation and knowledge management capacity the central role of strategic human resources practices (SHRPs). Procedia-Social and Behavioral Sciences, 181, 377-387.
Goldsmith, K. (2011). Uncreative writing: managing language in the digital age. Columbia University Press.
Groves, Kevin S. (2019). Examining the impact of succession management practices on organizational performance: A national study of U.S. hospitals. Health Care Management Review, 44 (4), 356-365.
Ilic, B. S. (2023). Green management of human resources in the context of modern entrepreneurship and technologies.
Jatobá, M. N., Ferreira, J. J., Fernandes, P. O., & Teixeira, J. P. (2023). Intelligent human resources for the adoption of artificial intelligence: a systematic literature review. Journal of Organizational Change Management, 25, 21-41.
Lopes, G. S. C., Rossetto, C. R., de Oliveira, M. R., Sausen, J. O., & da Rocha, R. A. (2023). The structure of a strategic crisis management model: The context and characteristics of a brazilian community college. International Journal of Disaster Risk Reduction, 25,26-41.
103555.
mLiu, Y., Khan, A. J., Iqbal, J., Hameed, W. U., & Ahmed, T. (2023). Strategic management of natural resources through human, technological, and institutional resources: Sustainable curing the resource curse. Resources Policy, 86, 104233.
Muntu, D., Setyawati, R., Riantini, L. S., & Ichsan, M. (2021). Effect of human resources management and advances to improve construction project performance. Physics and Chemistry of the Earth, Parts A/B/C, 122, 103-120.
Nawaz, N., Arunachalam, H., Pathi, B. K., & Gajenderan, V. (2024). The adoption of artificial intelligence in human resources management practices. International Journal of Information Management Data Insights, 4(1), 100-108.
Nickols, F. (2016). Strategy, strategic management, strategic planning and strategic thinking. Management Journal, 1(1), 4-7.
Nozari, H., & Ghahremani-Nahr, J. (2023). A Comprehensive Strategic-Tactical Multi-Objective Sustainable Supply Chain Model with Human Resources Considerations. Supply Chain Analytics, 4, 100-124.
Oehlhorn, C. E., Maier, C., Laumer, S., & Weitzel, T. (2020). Human resource management and its impact on strategic business-IT alignment: A literature review and avenues for future research. The Journal of Strategic Information Systems, 29(4), 101641.
Oliveira, M., Sousa, M., Silva, R., & Santos, T. (2021). Strategy and human resources management in non-profit organizations: Its interaction with open innovation. Journal of Open Innovation: Technology, Market, and Complexity, 7(1), 75-91.
Pang, A., & Jin, Y. (2023). Theory advancing practice: The contingency theory in the strategic management of crises, conflicts and complex public relations issues. Public Relations Review, 102392.
Paşaoğlu, D. (2015). Analysis of the relationship between human resources management practices and organizational commitment from a strategic perspective: Findings from the banking industry. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 207, 315-324.
Patidar, N., Gupta, S., Azbik, G., & Weech-Maldonado, R. (2016). Succession planning and financial performance: Does competition matter?. Journal of Healthcare Management, 61(3), 215-227.
Rothwell, W. (2010). Effective succession planning, ensuring leadership continuity and building talent from within. 4th ed, American Management Association, New York.
Shin, J. H. (2023). Moral conflict and dynamic equilibrium: Public relations as strategic conflict management. Public Relations Review, 49(3), 102321.
Smith, W. K. (2014). Dynamic decision making: A model of senior leaders managing strategic paradoxes. Academy of management Journal, 57(6), 1592-1623.
Vardarlıer, P. (2016). Strategic approach to human resources management during crisis. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 235, 463-472.
XingShu, G., & ZiXiang, Z. (2022). Analysis on intelligent management of human resources in urban community under normalized epidemic prevention and control. Procedia Computer Science, 199, 924-928.
Zhang-Zhang, Y., Rohlfer, S., & Varma, A. (2022). Strategic people management in contemporary highly dynamic VUCA contexts: A knowledge worker perspective. Journal of Business Research, 144, 587-598.