شناسایی مولفه‌های رهبری تعالی‌گرا و تعیین سهم هر یک از این مولفه‌ها از نظر اهمیت در دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور
محورهای موضوعی : مدیریت آموزشی
فاطمه بسکابادی
1
,
محمد محمدی
2
,
حمید رضائی فر
3
,
مهدی محمودزاده
4
1 - دانشجوی دکتری مدیریت دولتی گرایش منابع انسانی، واحد بیرجند، دانشگاه آزاد اسلامی، بیرجند، ایران
2 - استادیار مدیریت دولتی، گروه مدیریت، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بیرجند، بیرجند، ایران، (نویسنده مسئول).
3 - استادیار، گروه مدیریت، واحد بیرجند، دانشگاه آزاد اسلامی، بیرجند، ایران.
4 - دانشیار گروه مدیریت، دانشکده مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بیرجند، بیرجند، ایران.
کلید واژه: رهبری, رهبری تعالی‌گرا, دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور ,
چکیده مقاله :
هدف این تحقیق شناسایی مولفه‌های رهبری تعالی‌گرا و تعیین سهم هر یک از این مولفه‌ها از نظر اهمیت بود. استراتژی تحقیق در بخش کیفی، اکتشافی متوالی بود و در بخش کمی توصیفی و از نوع پیمایشی بود. مشارکت‌کنندگان پژوهش در بخش کیفی جهت انجام مصاحبه 14 تن از خبرگان بودند؛ و جامعه آماری پژوهش در بخش کمی مدیران دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور بودند که تعداد 400 نفر از آنها با توجه به جدول کرجسی و مورگان به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. روش نمونه‌گیری در بخش کیفی نیز هدفمند از نوع گلوله‌ی برفی بود و مبنای تعیین حجم نمونه نیز اشباع نظری بود. در بخش کمی روش نمونه‌گیری، نمونه‌گیری در دسترس بود. ابزار گردآوری داده ها در بخش کیفی مصاحبه‌های نیمه ساختار یافته با خبرگان و در بخش کمی پرسشنامه‌ی محقق ساخته 61 گویه ای مستخرج از بخش کیفی، با مقیاس فاصله‌ای در طیف لیکرت از کاملاً مخالف (1) تا کاملاً موافق (5) بود. در بخش کیفی تجزیه و تحلیل داده از تکنیک کیفی تئوری داده بنیاد جهت تحلیل متون مکتوب مصاحبه ها و استخراج سه سطحی کد باز، کد محوری و کد گزینشی بهره جسته شد. تجزیه تحلیل داده‌های کیفی از طریق تکنیک کیفی تئوری داده بنیاد منتج به استخراج 61 کد باز و 15 کد محوری (مقوله ی فرعی یا مولفه) و 3 کد انتخابی (مقوله ی اصلی) شایستگی فردی، شایستگی مدیرتی و شایستگی بین فردی گردید. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها در بخش کمی با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی (CFA)از طریق نرم افزار LISREL8.8 صورت گرفت. نتیجه‌ی تحلیل عاملی تأییدی (CFA) نشان داد که مولفه ی شخصیت متعالی با بار عاملی 91/0، هدف گرایی متعالی با بار عاملی 90/0 و اخلاق مداری با بار عاملی 88/0 بیشترین سهم و اهمیت را در تبیین رهبری تعالی گرا دارند و از این حیث در جایگاه اول تا سوم قرار دارند و مولفه ی قانون گرایی با بار عاملی 57/0 در جایگاه آخر قرار دارد. مسئولان و مدیران بلند پایه‌ی دانشگاه های علوم پزشکی کشور جهت ارتقاء رهبری تعالی گرا باید هشت (8) مولفه شخصیت متعالی ، تفکر استراتژیک ، تعالی گرایی، برخورد متعالی با کارکنان، قدردانی از نیروها، ارتباطات متعالی، هدف گرایی متعالی را در میان مدیران خود تقویت نمایند.
The purpose of the research was to identify the components of transformational leadership and determine the significance of each component in universities of medical sciences. The research method was applied in its purpose and in terms of the method of data collection, it was a mixed type of research; the research strategy in the qualitative part was sequential exploratory and in the quantitative part descriptive and survey-based. In the qualitative phase, 14 experts were interviewed. For the quantitative phase, the population consisted of managers from medical science universities, with a sample of 400 selected based on the Krejcie and Morgan table. The qualitative sampling method was purposive and snowball sampling, with theoretical saturation guiding the sample size. For the quantitative phase, convenient sampling was used. Data collection tools included semi-structured interviews for the qualitative phase and a 61-item researcher-developed questionnaire for the quantitative phase, using a Likert scale from strongly disagree (1) to strongly agree (5). Qualitative data analysis employed grounded theory techniques to analyze interview texts and extract three levels of codes: open codes, axial codes, and selective codes. This analysis identified 61 open codes, 15 axial codes (sub-components), and 3 selective codes (main components): personal competence, managerial competence, and interpersonal competence. Quantitative data were analyzed using Confirmatory Factor Analysis (CFA) with LISREL 8.8. The CFA results indicated that the components of transcendent personality (factor loading of 0.91), goal orientation (0.90), and ethics (0.88) were the most significant in explaining transformational leadership, ranking first to third. The component of legalism (0.57) ranked last. To enhance transformational leadership, high-ranking officials and managers in universities of medical sciences should strengthen eight components: transcendent personality, strategic thinking, excellence, superior treatment of staff, appreciation of staff, transcendental communication, and goal orientation among their managers.