بررسی جایگاه مؤلفه‌های چند فرهنگی در برنامه‌های درسی رسمی(موردمطالعه: کتاب مطالعات اجتماعی دوره اول متوسطه ایران)
محورهای موضوعی : مدیریت آموزشیفرزانه پاکدامن 1 , مهدی دوایی 2 , علی اکبر خسروی بابادی 3 , حمیدرضا رضازاده 4
1 - دانشجوی دکتری، گروه تربیت و مشاوره، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - - استادیار گروه تربیت و مشاوره، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - دانشیار گروه علوم تربیتی واحد تهران مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی
4 - استادیار گروه تربیت و مشاوره، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
کلید واژه: آنتروپی شانون, مؤلفه‌های چند فرهنگی, برنامه درسی رسمی,
چکیده مقاله :
با توجه به تنوع قومیت‌ها و تکثر تجارب زیسته قومیتی در ایران، نقش تأثیرگذار آموزش‌وپرورش در برنامه‌های درسی رسمی و محتوای کتاب‌ها و هویت بخشی قومی به دانش آموزان فرهنگ‌های مختلف، انکارناپذیر است.هدف این پژوهش بررسی مؤلفه‌های چند فرهنگی در برنامه درسی رسمی دوره اول متوسطه ایران بود.این پژوهش توصیفی، شامل تحلیل اسنادی و تحلیل محتوای آنتروپی شانون بود. واحد تحلیل محتوا؛ متن، تصاویر و فعالیت‌های کتاب درسی بود. روش نمونه‌گیری هدفمند و نمونه 3 جلد کتاب مطالعات اجتماعی متوسطه اول (هفتم، هشتم، نهم) شامل 554 صفحه بود. برای ارزیابی روایی ازنظر متخصصان و برای پایایی آن از روش اِسکات استفاده شد. بر اساس یافته‌ها فقط 6% از بخش‌های سه‌گانه محتوای کتب بررسی‌شده به مؤلفه‌های مطلوب قومیت توجه داشت. تحلیل آنتروپی شانون نشان داد مؤلفه 21 (توجه به هویت ملی مشترک اقوام) با 31 مورد بیشترین فراوانی و کمترین مقدار مؤلفه 8 (جلوگیری از پیش‌داوری در مورد قومیت‌ها و فرهنگ‌های خاص) مؤلفه 14(توجه به مفهوم صلح و دوستی) با فراوانی 7 بود.یافته‌ها نشان می‌دهد جایگاه مؤلفه‌های چند فرهنگی در برنامه درسی رسمی متوسطه اول تا حدود زیادی مغفول مانده و نیازمند بازنگری می‌باشند.
Considering the diversity of ethnicities and the multiplicity of ethnic lived experiences in Iran, the influential role of education in official curricula and content of books and giving ethnic identity to students of different cultures is undeniable.The purpose of this study was to investigate the multicultural components in the official curriculum of the first year of high school in Iran. This descriptive research included documentary analysis and Shannon entropy content analysis. The content analysis unit was text, pictures and textbook activities. By purposeful sampling method, the sample included the content of 3 volumes of social studies books of the first secondary school (7th, 8th, 9th) with 554 pages. To evaluate validity in the opinion of experts, and Scott's pi method was used to evaluate the reliability. Based on the findings, only 6% of the three parts of the content of the reviewed books paid attention to the desirable components of ethnicity. Shannon's entropy analysis showed that component 21 (paying attention to the common national identity of the ethnic groups) with 31 items has the highest frequency and the least amount is component 8 (preventing prejudice about certain ethnicities and cultures) component 14 (paying attention to the concept of peace and friendship) with the frequency was 7.The findings show that the position of multicultural components in the official curriculum of the first secondary school is largely neglected and needs to be revised.
_||_