بهینه‌سازی عملیات‌حرارتی پوشش‌ الکترولس Ni-P به کمک روش‌شناسی سطح پاسخ باهدف بهبود همزمان سختی و رفتار خوردگی

محورهای موضوعی : عملیات حرارتی

جواد گلاب ¹ (کارشناسی ارشد، باشگاه پژوهشگران جوان، واحد نیشابور، دانشگاه آزاد ، نیشابور)
مصطفی علیشاهی ² (دانشجوی دکتری، دانشکده مهندسی معدن و متالورژی، دانشگاه صنعتی امیرکبیر)

تاریخ دریافت : 1395/03/31 تاریخ پذیرش : 1395/03/31 تاریخ انتشار : 1395/03/01

کلید واژه: سختی, آبکاری الکترولس, روش‌شناسی سطح پاسخ, عملیات‌حرارتی, مقاومت خوردگی,

چکیده مقاله :

در این پژوهش پوشش الکترولس نیکل-فسفر روی فولاد ساده کربنی رسوب داده‌شده و با استفاده از روش طراحی آزمایش روش‌شناسی سطح پاسخ (RSM)، تأثیر دما و زمان عملیات حرارتی بر سختی و رفتار خوردگی آن بررسی شد. پوشش‌ها به کمک آنالیز پراش پرتوایکس (XRD)، میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) و طیف‌نگاری تفکیک انرژی (EDS) مشخصه‌یابی شده و رفتار خوردگی آن‌ها با استفاده از آزمون پلاریزاسیون تافل ارزیابی شد. نتایج نشان دادند ساختار کریستالی پوشش اولیه آمورف است و عملیات حرارتی سبب کریستالیزاسیون نیکل و همچنین رسوب فاز فسفید نیکل می‌شود. همچنین سختی پوشش‌ها به‌شدت وابسته به سیکل عملیات حرارتی است به نحوی که افزایش دما و زمان عملیات در ابتدا سبب افزایش و در ادامه کاهش سختی می‌شود. کمترین نرخ خوردگی در دمای عملیات 400 درجه سانتی‌گراد و زمان بین 70-80 دقیقه حاصل شد. عملیات حرارتی در دمای حدود 450 درجه سانتی‌گراد به مدت 75 دقیقه، سیکل بهینه عملیات حرارتی جهت حصول سختی بیشتر از 900 ویکرز و نرخ خوردگی کمتر از mpy 2 است.

چکیده انگلیسی:

In the present study, Ni-P coatings were successfully deposited on mild steel surface via electroless plating. The optimization of heat treatment parameters (i.e., temperature and time) based on response surface methodology has been systematically studied in order to obtain the simultaneously improvement in corrosion resistance and hardness. X ray diffraction analysis (XRD), scanning electron microscopy (SEM) and EDS analysis were used to characterize the coatings. The corrosion behavior of the coatings was evaluated using Tafel polarization method in 3.5 wt.% NaCl aqueous solution. It has been found that the as-plate coating has an amorphous structure and heat treatment caused to precipitate Ni3P phase as well as to form crystalline nickel phase. The corrosion resistance and hardness are strongly affected by heat treatment. By increasing the time and temperature corrosion resistance and hardness firstly increased and then decreased. The results showed that low corrosion rate less than 2 mpy and high hardness value more than 900 vickers were achieved by heat treatment at 450° C for 75 min.

منابع و مأخذ:

 

[1]     W. Riedel, “Electroless Nickel Plating”, ASM International, Ohio, 1991.

 

[2]     ASM Metals Handbook, Heat treating, Vol. 4, 1991.

 

[3]     G. O. Mallory & J. B. Hajdu, “Electroless Plating-Fundamentals and Applications”, reprint ed. AESF, New York, 2002.

 

[4]     J. N. Balaraju, V. EzhilSelvi, V. K. William Grips & K. S. Raja, “Electrochemical studies on electroless ternary an quaternary Ni–P based alloys”, Electrochim. Acta, Vol. 52, pp. 1064–1074, 2006.

 

[5]     G. Jiaqiang, W. Yating, L. Lei, S. Bin & H. Wenbin, “Crystallization temperature of amorphous electroless nickel–phosphorus alloys”, Mater. Lett, Vol. 59, pp. 1665–1669, 2005.

 

[6]     K. G. Keong, W. S. Sha & S. Malinov, “Crystallisation and phase transformation behaviour of electroless nickel-phosphorus deposits with low and medium phosphorus contents under continuous heating”, Journal of Materials Science, Vol. 37, pp. 4445-4450, 2002.

 

[7]     B. Elsener, M. Crobu, M.A. Scorciapino, A. Rossi, “Electroless deposited Ni–P alloys: corrosion resistance mechanism”, Journal of Applied Electrochemistry, Vol. 38, pp. 1053-1060, 2008.

 

[8]     M. Alishahi, S. M. Monirvaghefi, A. Saatchi & S. M. Hosseini, “The effect of carbon nanotubes on the corrosion and tribological behavior of electroless Ni-P-CNT composite coating”, Applied Surface Science, Vol. 258, pp. 2439-2446, 2012.

 

[9]     R. B. Diegle, N. R. Sorensen, C. R. Clayton, M. A. Helfand & Y. C. Yu, “An XPS investigation into the passivity of an amorphous Ni–20P alloy”, J. Electrochem, Vol. 135, pp. 1085–1092, 1988.

 

[10] Sahayaraj, M. Edwin, J. T. Jappes & I. Siva, “Effect of Heat Treatment Temperature on the Corrosion Performance of Electroless Ni–P/Ni–P–TiO₂ Deposits on Carbon Steel”, Journal of Advanced Microscopy Research, Vol. 9, No. 1 pp. 16-21, 2014.

 

[11] Yu, Zu Xiao & et al. “The Influences of Additives and Heat Treatment on the Properties of Electroless Plating Ni-W-Mo-P Alloy on the Aluminum”, Advanced Materials Research. Vol. 941, 2014.

 

[12] Y. S. Huang, X. T. Zeng, X. F. Hu & F. M. Liu, “Corrosion resistance properties of electroless nickel composite coatings”, Electrochimica Acta, Vol. 49, pp. 4313-4319, 2004.

 

[13] T. S. N. Sankara Narayanan, I. Baskaran, K. Krishnaveni & S. Parthiban, “Deposition of electroless Ni–P graded coatings and evaluation of their corrosion resistance”, Surf. Coat, Technol, Vol. 200, pp. 3438–3445, 2006.

 

[14] Myers, H. Raymond, C. Douglas, M. Montgomery, M. Christine & Anderson-Cook, “Response surface methodology: process and product optimization using designed experiments”, Vol. 705, 2009.

 

[15] R. Soleimani, et al, “Development of mathematical model to evaluate microstructure and corrosion behavior of electroless Ni–P/nano-SiC coating deposited on 6061 aluminum alloy”, Journal of Industrial and Engineering Chemistry, 2014.

 

[16] Sahoo, Prasanta, & S. Kumar Pal, “Tribological performance optimization of electroless Ni–P coatings using the Taguchi method and grey relational analysis”, Tribology letters, Vol. 28, No. 2, pp. 191-201, 2007.

 

[17] F. Ehteshamzadeh, A. Ehteshamzadeh, M. Ehteshamzadeh & M. Mohammadi, “Corrosion performance of the electroless Ni–P coatings prepared in different conditions and optimized by the Taguchi method”, Journal of Applied Electrochemistry, Vol. 41, No. 1, pp. 19-27, 2011.

 

[18] ASM Handbook, Surface Engineering, ASM International, Materials Park, USA, Vol. 5, 1994.

 

[19] B. Elsener, A. D. Atzei, A. A. Krolikowskib & A. Rossia “Effect of phosphorus concentration on theelectronic structure of nanocrystalline electrodeposited Ni–P alloys and XPS and XAES investigation”, surface and interface Analysis, Vol. 40, pp. 919–926, 2008.

 

[20] V. F. Makarov, Yu. V. Prusov & I. O. Lebedeva, “Electroless Deposition of Nickel Coatings with High Phosphorus Content”, Russian Journal of Applied Chemistry, Vol. 78, No. 1, pp. 82-84, 2005.

 

[21] I. Apachitei, F. D. Tichelaar, J. Duszczyk & L. Katgerman, “The effect of heat treatment on the structure and abrasive wear resistance of autocatalytic NiP and NiP- SiC Coatings”, Surface and Coatings Technology, Vol. 149, pp. 263-268, 2002.

 

I. Apachitei & et al, “Electroless Ni–P composite coatings: the effect of heat treatment on the microhardness of substrate and coating”, Scripta Materialia, Vol. 38, No. 9, pp. 1347-1353, 1998.