نقد و تحلیل کارکرد ردیف در شعر سیمین بهبهانی

محورهای موضوعی : زبان و ادبیات فارسی

مهدی عبدی ¹ (دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.)
سجاد فرّخ نژاد ² (کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه علّامۀ طباطبائی، تهران، ایران .)

تاریخ دریافت : 1392/04/13 تاریخ پذیرش : 1392/06/18 تاریخ انتشار : 1393/05/01

کلید واژه: کارکرد, ردیف, غزل معاصر, موسیقی کناری,

چکیده مقاله :

ردیف از ویژگی‌های بارز اشعار فارسی، به‌خصوص غزل است؛ به گونه‌ای که اکثر شاعران غزل‌سرا از ردیف به طرزی ویژه بهره برده‌اند و کمتر شعر موفقی را می‌توان یافت که ردیف نداشته باشد. حال باید روشن شود که این ردیف چه زیبایی‌ها و کارکردهایی دارد که حتی شاعران معاصر ما بدان گرایش دارند و برای نمونه، حدود هشتاد درصد اشعار سیمین بهبهانی مردّف است. ردیف مانند قافیه، شعر را آهنگین می‌کند و سطح زیبایی آن را بالا می‌برد و در تکوین موسیقی کناری مؤثر است. به نظر می‌رسد که سیمین بهبهانی تحت تأثیر شاعران سبک عراقی، رویکردی با بسامد بالا به ردیف داشته است. در پژوهش پیش‌رو کوشیده‌ایم با بازخوانی دقیق اشعار سیمین بهبهانی و بهره‌گیری از شیوۀ استقرایی و تحلیل محتوا، کارکردهای مختلف زبانی، ادبی و معنایی ردیف را در این اشعار بنمایانیم و تشریح کنیم، که چنین تلاشی می‌تواند درآمدی بر تحلیل زبان، جوهرۀ ادبی وشاخصه‌های فکری شعر سیمین بهبهانی باشد.