نقد و تحلیل روایت در اصلی‌ترین درون‌مایه‌های هزار و یک شب

محورهای موضوعی : زبان و ادبیات فارسی

افسانه افروغی نیا ¹ , محمد شاه بدیع زاده ² , جواد مهربان قزل حصار ³

1 - دانشجوی دکتری، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران
2 - استادیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران
3 - استادیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی،‌ مشهد، ایران

تاریخ دریافت : 1400/10/16 تاریخ پذیرش : 1400/12/17 تاریخ انتشار : 1401/05/01

کلید واژه: هزار و یک شب, درون مایه, بدنه روایت, گشایش روایی,

چکیده مقاله :

داستان‌پردازی و روایت، یکی از شیوه‌های درک بهتر محیط اطراف و به طور کلی درک بهتر جهان هستی است. هدف این پژوهش که به روش توصیفی-تحلیلی انجام شده، مطالعۀ درون‌مایۀ داستان بر اساس ویژگی‌های ساختاری، یعنی گشایش روایی است. از دنیای پر رمز و راز هزارویک شب، چشمگیرترین درون‌مایه‌ها گزینش شده و سپس گشایش در درون‌مایه‌های انتخابی شرح داده شده ‌است. ناگفته پیداست که گزینش این درون‌مایه‌ها بدان معنا نیست که درون‌مایۀ دیگری در این اثر وجود ندارد، بلکه انتخاب درون‌مایه‌های دلدادگی، جرم و جنایت، گشت و گذار، وهم و اخلاق در بیشتر داستان‌های هزارویک شب نمودی بارزتر دارد. نتیجۀ تحقیق بیانگر اینست که داستان‌های دلدادگی و عاشقانه بیشترین درون‌مایه‌ها را شامل می‌شود. در واقع شاید بتوان گفت مرتبط با درون مایۀ حکایت اصلی و جامع داستان که بر پایۀ خیانت به عشق آغاز می‌شود، عشق و دلدادگی بسامد بالایی در این پژوهش دارد.

چکیده انگلیسی:

Storytelling and narration are ways to better understand the environment around us and the world in general. That is, the human mind, with its literary power and narrative processing, regulates irrelevant and meaningless data. The study of a story based on its construction is a linguistic study and is both descriptive and an explanation of the literary construction and narrative sham. The purpose of this collection is to study the construction of the story - especially its theme-based on its linguistic features, i.e., narrative opening. From the mysterious world of One Thousand and One Nights, the most impressive themes were selected, and then the opening was described in the selected themes. Needless to say, choosing these themes does not mean that there is no other theme; But also, the choice of themes under the headings of love, crime, sightseeing, story Illusions, and wisdom are evident in most of the stories of One Thousand and One Nights. Rather, a story can have several different themes. In the author's view, the theme was more colorful, selected, and elaborate.

منابع و مأخذ:

اخوت، احمد (1371). دستور زبان داستان. اصفهان: فردا.

اروین، رابرت (1383). تحلیلی از هزارویک شب. ترجمۀ فریدون بدره‌ای. تهران: نشر فروزان.

اسماعیل پور، ابوالقاسم (1393). اسطوره بیان نمادین. تهران: سروش.

ثمینی، نغمه (1379). کتاب عشق و شعبده، پژوهشی در هزارویک شب. تهران: نشر مرکز.

حدیدی، جواد (1373). از سعدی تا آراگون. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.

رستگار فسایی، منصور (1383). اژدها در اساطیر ایران. تهران: زوار.

ستاری، جلال (1368). افسون شهرزاد. تهران: انتشارات توس.

شمیسا، سیروس (1390). بیان. تهران: میترا.

عبداللهیان، حمید (1381). شخصیت و شخصیت‌پردازی در داستان معاصر. تهران: نشر آن.

فنایی، ابوالقاسم (1396). دین در ترازوی اخلاق. تهران: صراط.

قادری، نصرالله (1386). آناتومی ساختار درام. تهران: کتاب نیستان.

محجوب، محمد جعفر (1382). ادبیات عامۀ ایران. به کوشش حسن ذوالفقاری. تهران: چشمه.

مستور، مصطفی (1387). مبانی داستان کوتاه. چاپ چهارم. تهران: مرکز.

مکی، ابراهیم (1366). شناخت عوامل نمایش. تهران: سروش.

میرصادقی، جمال (1383). عناصر داستان. چاپ پنجم. تهران: سخن.

Abdollahian, H. (2011). Character and Characterization in Contemporary Fiction. Tehran: Ann Publishing.

Akhovat, A. (1992). Story Grammar. Isfahan: Farda.

Erwin, R. (2013). An Analysis of One Thousand and One Nights. F. Badrei (Trans.). Tehran: Forozan Publishing House.

Fanai, A. (2016). Religion in the Scales of Ethics. Tehran: Sarat.

Hadidi, J. (1994). From Saadi to Aragon. Tehran: Academic Publishing Center.

Mahjoub, M. (1382). Folk Literature of Iran. by H. Zulfiqari. Tehran: Cheshme.

Makki, E. (1987). Knowing the Actors of the Show. Tehran: Soroush.

Mastur, M. (2007). Basics of Short Story. 4^th Edition. Tehran: Center.

Mirsadeghi, J. (2004). Story Elements. 5^th Edition. Tehran: Sokhn.

Qadri, N. (2006). Anatomy of Drama Structure. Tehran: Kitab Nistan.

Rastgar Fasaei, M. (2004). Dragons in Iranian Mythology. Tehran: Zavar.

Samini, N. (2000). The Book of Love and Magic, Research on a Thousand and One Nights. Tehran: Center Publishing.

Sattari, J. (1989). Afsun Shahrazad. Tehran: Toos Publications.

Shamisa, S. (2011). Bayan. Tehran: Mitra.

Smailpour, A. (2013). The Myth of Symbolic Expression. Tehran: Soroush.