تحلیل معناشناختی نماد عشق در اشعار قیصر امینپور
محورهای موضوعی : زبان و ادبیات فارسی
1 - گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهرکرد، شهركرد، ايران.
کلید واژه: عشق, آزادی, قیصر امینپور, معناشناسی, نماد, استعارۀ مفهومی, لیکاف و جانسون.,
چکیده مقاله :
واژۀ «عشق» در شعر معاصر، مفهومی جز معنای ظاهری و یا حتی نمادین خود در ادبیات عرفانی یافته است. این واژه دیگر نه در ساحتی صریح و فردی به عواطف فردی دلالت دارد، و نه در ساحتی نمادین و عرفانی به معانی الهی و آسمانی. عشق در شعر معاصر بارها در مفهوم «آزادی» به کار رفته است. یکی از مشهورترین شاعران معاصر که همواره در اشعار خویش به مقولۀ آزادی توجه ویژه داشته، قیصر امینپور است. در این پژوهش بنا داریم با رویکردی معناشناسانه بر اساس نظریۀ لیکاف و جانسون، مصادیق استعارۀ مفهومی عشق را در اشعار این شاعر معاصر بررسی کنیم و با روش توصیفی-تحلیل به کمک منابع کتابخانهای به این پرسش پاسخ دهیم که «نگاشتهای استعاری و ویژگیهای مشترک عشق و آزادی در اشعار قیصر امینپور کدامند؟» نتایج حاصل از این پژوهش نشان میدهد که قیصر مجموعاً سی بار از نماد عشق در مفهوم آزادی بهره یافته است. از این بسامد او پانزده نگاشت گوناگون برای این رابطۀ نمادین مطرح کرده است. نگاشتهای استعاری عشق و آزادی در اشعار قیصر را میتوان به دو دستۀ متداول و ابداعی تقسیم کرد، به نحوی که او از تجربۀ جمعی غنایی و عرفانی شعر فارسی نگاشتهایی چون: عشق آتش است، عشق جاندار است، عشق درد است را اتخاذ کرده و به منظور تبیین مفهوم تازۀ خود از عشق به کار میبرد. از سوی دیگر بر اساس تجارب سیاسی-اجتماعی روزگار خود و نیز تجارب فردیاش از شعر و ادب فارسی، نگاشتهایی چون: عشق سنگ گور است و عشق نام است را در دلالت بر مفاهیم جنگ و شهادت و شهدای راه آزادی، و نگاشتهایی مثل: عشق دفتر است، عشق دستور زبان است، و عشق خواهر (همخون) است را بر اساس خلاقیت خود و باز هم برای تبیین عقاید و آرمانهای اجتماعی و تجارب زیستۀ خود در روزهای انقلاب و جنگ تحمیلی ابداع میکند.
The word love in contemporary poetry has found a meaning other than its apparent or even symbolic meaning in mystical literature. This word no longer refers to individual emotions in an explicit and individual sense, nor to divine and heavenly meanings in a symbolic and mystical sense. Love has been used many times in the concept of freedom in contemporary poetry. One of the most famous contemporary poets who has always paid special attention to the category of freedom in his poems is Gheysar Aminpour. In this research, with a semantic approach based on Lakoff and Johnson's theory, we will examine examples of the conceptual metaphor of love in the poems of this contemporary poet and answer the question: "What are the metaphorical mappings and common features of love and freedom in Gheysar Aminpour's poems?" The results of this research show that Caesar used the symbol of love in the concept of freedom a total of 30 times. From this frequency, he proposed 15 different mappings for this symbolic relationship. The origin of these metaphorical maps are concrete concepts such as: life, pain, fever, office, street, seed, etc. And among the common features between love and freedom, in his opinion, we can mention: being transferable and teachable, burning and building, giving pain and healing, lasting and pleasurable, etc.