تحلیل محتوای مفهوم صلح در شعر شاملو (مطالعۀ موردی؛ مجموعۀ هوای تازه)

محورهای موضوعی : پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی

سجاد ممبینی ¹ , مسعود حاجی زاده میمندی ² , یاسین خرم پور ³

1 - دانشجوی کارشناسی ارشد جامعهشناسی دانشگاه یزد
2 - دانشیار گروه جامعهشناسی دانشگاه یزد
3 - مدرس دانشگاه پیامنور واحد بهبهان

تاریخ دریافت : 1393/12/01 تاریخ پذیرش : 1394/03/27 تاریخ انتشار : 1394/03/01

کلید واژه: شاملو, آزادی, صلح, هوای تازه, برادری, تحلیل محتوای,

چکیده مقاله :

پژوهش حاضر بر آن بوده است تا به روش توصیفی- استنباطی به تحلیل محتوای مفهوم صلح در مجموعۀ شعر "هوای تازه" اثر شاملو (الف. بامداد) بپردازد. در این راستا، ابتدا سازۀ صلح در سه بُعد آزادی، برادری و آبادانی دسته‌بندی شده است که به‌ منظور عینیتِ تجربی بیشتر، هر کدام از این ابعاد نیز به چند زیر شاخۀ فرعی تقسیم گردید. سپس کدهای استخراج شده از اشعار، در متغیرهای مناسب خود قرار گرفتند. یافته‌ها نشان می‌دهد که در شعر شاملو، مفهوم صلح به میزان زیادی قابل مشاهده است؛ به‌گونه‌ای که از میان شصت و نه قطعه شعرِ هوای تازه، در شصت و یک شعر به‌طور مستقیم و غیرمستقیم، مفهوم صلح قابل استنباط است. هم‌چنین از بین کدهای استخراجی، بیش‌ترین کد معادل چهل و هفت و سه دهم درصد، در بُعد برادری قرار دارند. به‌منظور دست‌یابی به سطح تبیین، یافته‌ها در یک زمینۀ تاریخی- اجتماعی مورد تحلیل جامعه شناختی نیز قرار گرفت. نتیجه آن‌که می‌توان شاملو را در مجموعۀ هوای تازه، شاعری صلح‌طلب نامید که در بستر تاریخی عصر خویش، شعرش منادی آزادی، برادری و صلح بوده است.

چکیده انگلیسی:

 This study investigates the peace concept in Shamlou's poem, with emphasis on Fresh Breath book. To this end, Content Analysis has been used. First, based on definitions of peace, this concept is classified in 3 classes: freedom, fraternity and reclamation. Also, for more objectivity, based on Moean's dictionary, each of these items was classified in some classes and codes had divided between them. Results show that the peace concept exists in Shamlou's Poem, too much. In 61 poems of all poems, peace is identifiable. Majority of codes, i.e 47.3% of them, had situated in fraternity item. In  conclusion, based on results of this research, we can know Shamlou as a peaceful poet that in his era, his poem is harbinger of freedom, friendship and fraternity.