نگاهی به شگردهای آشنایی زدایی در شعرحافظ
محورهای موضوعی : پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی
1 - مربی گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران
کلید واژه: حافظ, آشنایی‌زدایی, متناقض نمایی, صورت‌گرایی, غافل‌گیری,
چکیده مقاله :
یکی از ویژگی‌های سبک حافظ، آشنایی‌زدایی‌های ویژۀ اوست؛ در این جستار کوشش می‌شود، بنا بر آموزه‌های روش صورت‌گرایی روس (فرمالیسم)، شگردهای نوآورانه و اختصاصی سبک شخصی حافظ موردبررسی قرار گیرد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که حافظ علاوه بر شگردهای معهود و کارآمدی که دیگر شاعران نیز از آن‌ها بهره برده‌اند؛ از شیوه‌هایی شاخص همچون: ساختارشکنی در تلمیح، هم‌نشینی و هم‌جواری واژگانی در بافت کلام؛ جابه‌جایی ضمیر، ایهام تعریض، ایهام دیداری، ایهام شنیداری، محتمل‌الضدین، متناقض نما و غافل‌گیری هنرمندانه نیز در سبک شخصی خویش بهره گرفته است.
.
_||_