ضرورتها و ظرفیت های گردشگری اسلامی و رویکردهای آن (از منظر الگوهای فرهنگی اسلام و فقه اسلامی)
محورهای موضوعی : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ایسیروس شفقی 1 , عباس حسنوند 2 , محسن مصلحی 3
1 - استاد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
2 - کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه¬ ریزی توریسم، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
3 - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
کلید واژه: سیر و سیاحت, گردشگری اسلامی, الگوهای فرهنگی, فقه اسلامی,
چکیده مقاله :
به گواهى تاریخ، انسان از بدو پیدایش، همواره در پى معاش و تأمین نیازهاى زندگی، مسکن و محل اقامت دائمى خود را ترک مى‌کرده و براى مبادله ی کالا و دست ساخته هاى خویش با سایر نیازمندى هاى زندگى، راهى شهرها و کشورهاى دیگر مى شده است.در جهان امروز نیز که جهان ارتباطات نام گرفته، صنعت توریسم همچنان جایگاه ویژه خود را داراست؛ به گونه ای که بهره برداری صحیح و سالم از این صنعت در کشور اسلامی ایران، باید با الهام از فرامین اسلامی و ارزشها و الگوهای فرهنگی آن همراه باشد و نخستین شرط موفقیت آن در این نهفته است که زمینههای جذب توریست را فراهم آوریم و در چارچوب قوانین مذهبی و آداب و رسوم ملی، این صنعت مهم و سودآور را فعال و پویا سازیم.با اینوجود به منظور نائل شدن به هدف ایجاد توسعه اقتصادی هماهنگ با حفاظت از محیط زیست و نیز رشد و تقارن ناشی از بهرههای اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی نضج گرفته از توریسم، می بایست رفتارهای اجتماعی و فرهنگی جامعه مقصد مد نظر قرار گیرد و سیاستهای جذب گردشگر متناسب با الگوهای فرهنگی آن سامان پذیرد. هدف از پژوهش حاضر، بررسی حدود گردشگری اسلامی از منظر الگوهای فرهنگی اسلام و فقه اسلامی و نیز ارائه راهبردهایی جهت گسترش صنعت توریسم بر پایهً الگوهای اسلامی می باشد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده و روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای- اسنادی میباشد. نتایج پژوهش نشان میدهد که گردشگری و سیر و سیاحت از نگاه اسلام، نه تنها محدود نگشته بلکه ترک آن نیز مورد نکوهش و سرزنش قرار گرفته است؛ بطوریکه بیش از 13 آیه از قرآن مستقیماً به اهمیت سیر و سیاحت به منظور عبرت از گذشتگان پرداخته و نیز روایات متعددی که بر اهمیت آن به منظور بهرهگیریهای اقتصادی، اخلاقی و فرهنگی و نیز سلامت و تندرستی انسان ها پرداخته است.