بررسی عوامل انگیزشی و رضایت شغلی پرستاران در ارتباط با آموزش به بیمار در تعدادی از بیمارستانهای تبریز
محورهای موضوعی : زن و خانوادهدیانا هکاری 1 , رحمت محمدزاده 2
1 - عضو هیئت علمی گروه پرستاری دانشکده علوم پزشکی،واحدتبریز، دانشگاه آزاد اسلامی،تبریز،ایران
2 - دانشیار دانشکده علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه تبریز
کلید واژه: رضایت شغلی, انگیزش, پرستاران, آموزش بیمار,
چکیده مقاله :
کمبود انگیزش یکی از علل افت بازده سازمان هاست. متاسفانه با وجود فراوانی نظریه های علمی در زمینه ایجاد انگیزش هنوز هم کم کاری، بی علاقگی و عدم رضایت کاری در بین پرستاران دیده می شود. از آنجائیکه پرستاران با جان بیماران سروکار دارند، فقدان انگیزه کاری آنها آثار بسیار ناگواری روی بهداشت و سلامت افراد و به تبع آن جامعه دارد. همچنین انگیزه برای آموزش یک عامل اولیه برای تعیین موفقیت در هر فرآیند آموزشی است. آموزش توسط پرستار بعضی اوقات بدلیل ماهیت فیزیکی و مبتنی بر وظیفه محوری پرستاری به یک وضعیت کم اهمیت مبدل می شود. این پژوهش یک مطالعه توصیفی، مقطعی است. ۳۵۲ نفر از پرستاران شهر تبریز افراد نمونه را تشکیل می دادند. روش گردآوری داده ها پرسشنامه بود. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار، فراوانی) و استنباطی (آنالیز واریانس و رگرسیون چندمتغیری) استفاده شد. اطلاعات بدست آمده با استفاده از نرم افزار کامپیوتری SPSS مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. بیشترین فراوانی پاسخ شرکت کنندگان در مورد عوامل بهداشتی (خارجی) موثر در ایجاد انگیزش شغلی جهت آموزش به بیمار به ترتیب ۹۴% حقوق و دستمزد، ۸۶% امنیت شغلی، ۸۲% شرایط محیط کار، ۸۰% نحوه ارتباط با دیگران، ۷۴% نحوه سرپرستی و نظارت شغلی و ۷۰% خط و مشی حاکم بر محیط کار اعلام نموده بودند. نظرات آنها در خصوص اهمیت عوامل انگیزش (درونی) نشان داد که ۸۰% ماهیت کار، ۷۷% شناخت و قدردانی از افراد، ۷۴% ماهیت مسئولیت شغلی، ۶۸% پیشرفت و توسعه شغلی و ۵۹% پیشرفت و موفقیت شغلی را در ایجاد انگیزش شغلی بسیار مهم ذکر کرده بودند. در مجموع ۸۱% عوامل بیرونی و ۷۲% عوامل درونی را در ایجاد انگیزش بسیار مهم ابراز نموده بودند. در رابطه با تاثیر رضایت شغلی در آموزش به بیمار نتایج پژوهش نشان داد که ۳/۷۸% از افراد پژوهش از شغل خود ناراضی بودند. اکثریت ۹/۶۶% پرستاران از بعد مربوط به ویژگیهای شغلی، ۸/۹۴% از بعد مربوط به شیوه های کار سازمانی، ۵۱% از بعد مربوط به قدرت و کنترل، ۷/۶۹% از بعد مربوط به موقعیت کار و ۳/۴۹% از تطابق نداشتن تعرفه های تعیین شده با سطح تورم جامعه و ۹/۳۷% به دلیل نداشتن حمایت کافی از طرف مسئولین ناراضی بودند. هویت حرفه ای، محور انگیزش شغلی پرستاران است. یعنی پرستاران با کسب هویت حرفه ای مثبت در پرتو بدست آوردن احترام و ارزش، ساختار سازمانی مناسب، درآمد و مزایا و تسهیلات شغلی کافی و جایگاه اجتماعی درخور و شایسته می توانند به انگیزش شغلی بالا نائل گردند که در نتیجه آن سبب بهبود کارائی پرستاران و افزایش کیفیت مراقبت از مددجویان و در نهایت می تواند به افزایش سطح سلامت افراد و جامعه منجر گردد.
- آرین مهدیه، مرتضوی حامد، طباطبایی چهر محبوبه، طیبی ویدا، گازرانی اکرم (۱۳۹۴)، مقایسه عوامل انگیزشی و موانع آموزش به بیمار از دیدگاه مدیران و پرسنل پرستاری، آموزش پرستاری، دوره ۴،شماره۳: ۷۷-۶۶.
- برهانی فریبا (۱۳۸۰)، موانع آموزش بیمار از دیدگاه پرستاران و مدیران پرستاری. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی قزوین، سال۲۰: ۹۰-۸۴.
- بهنودی زهرا(۱۳۸۴)، بهداشت و استرس شغلی، چاپ اول، تهران: انتشارات نشر و تبلیغ بشری.
- پارساییان علی، اعرابی محمد(۱۳۸۱)، ترجمه رفتار سازمانی، استیفن پی رابینز(مولف). چاپ اول، جلد اول، تهران: ناشر دفتر پژوهش های فرهنگی.
- حداد م (۱۳۹۱)، بررسی نظرات پرستاران شاغل در بیمارستانهای بیرجند در رابطه با موانع آموزش به بیمار، مراقبت ، دوره ۸، شماره ۳(پیاپی ۳۱):۱۵۸-۱۵۲.
- رابینز س (۱۳۷۴)، رفتار سازمانی رفتار فردی، ترجمه علی پارسائیان و سید محمد اعرابی، جلد اول، تهران، انتشارات دفتر پژوهشهای بازرگانی.
- راهنورد ف (۱۳۸۸)، حسینی ن، عوامل موثر بر توانمندی زنان، مجله پژوهش زنان، (۱)۶: ۱۱۸-۱۰۵.
- زاهدی م، غفاری م (۱۳۸۰)، بررسی رضایت شغلی کارکنان در استان چهارمحال و بختیاری، مجله دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد، (1)۲۷،۳۳-۲۰.
- شیخی م، جوادی آ(۱۳۸۷)، مرادی م، تاثیر برنامه توانمندی پرستار درمواجهه با استرس شغلی در مراکز آموزشی بهداشتی قزوین، مجله دانشگاه علوم پزشکی قزوین،۱۲(۴): ۴۲-۳۸.
- صانعی قاسم (۱۳۸۳)، بررسی ارتباط بین سبکهای رهبری سرپرستان با رضایتشغلیپرستارانشاغلدربخشهایداخلیوجراحیبیمارستانهای منتخبدانشگاهعلومپزشکیتهران، پایان نامه کارشناسی ارشد پرستاری، دانشکده پرستاری و مامائی، دانشگاه علوم پزشکی تهران.
- عسگری ف(۱۳۸۵)، عباس نژاد الف، بررسی عوامل استرس حرفه ای در پرستاری و مامائی در گناباد، مجله افق دانش، (۴)۱۲، ۲۰-۱۲.
- فروتنی زهرا، عادل آذر، سیدعلی اکبر احمدی، مبارکی حسین، عسگری نژاد منیره (۱۳۹۳)، بررسی رابطه انگیزش شغلی و عوامل مؤثر برآن با رفتار خود توسعه ای پرستاران، فصلنامه مدیریت پرستاری، سال سوم، دوره سوم،شماره دوم،۷۵-۷۰.
- محسن پور ل، نویدپور ه، احمدی ف (۱۳۸۵)، بررسی تاثیر مدیریت مشارکتی مبتنی برکیفیت رضایت شغلی پرستاران از دیدگاه هرزبرگ،مجلهپزشکیدانشگاهارتش، (۴) ۳: ۶۹۴-۶۹۸.
- مشبکی اصغر(۱۳۷۱)، بررسی جوانب مختلف انگیزشی در سازمان، فصلنامه مدیریت دولتی، شماره ۱۶.
- ملازم ز، محمدحسینی س، کریمی ظ، باقری زاده ق (۱۳۸۱)، برخی عوامل استرس شغلی و درجه استرس آنها در بیمارستانهای کهکیلویه و بویراحمد، مجله ارمغان دانش، (۳۹)۱۰، ۱۰۳-۹۵.
- منجمد زهرا، قربانی طاهره، مستوفیان فرناز، اویسی پور رکسانا، نخست پندی صغری، محمودی محمود (۱۳۸۳)، بررسی میزان رضایت شغلی گروه پرستاری مراکز بهداشتی، درمانی و آمورشی سراسر کشور، "حیات" مجله دانشکده پرستاری و مامائی دانشگاه علوم پزشکی تهران،۱۰(۲۳): ۴۸-۳۹.
- نوروزی داریوش، امیرتیموری محمدحسین(۱۳۷۶)، ترجمه مدیریت یادگیری بحثی در تکنولوژی آموزشی، ایورکی دیویس (مولف)، چاپ اول، تهران: نشر راهگشا.
- والی لیلا، قربانی نیا راحیل، شیرخانی حسین، ذوالعلی فرزانه (۱۳۹۴)، بررسی مقایسه ای انگیزه شغلی کارکنان ستادی و عملیاتی مرکز مدیریت حوادث و فوریت های پزشکی دانشگاه علوم پزشکی کرمان ،۶۱پژوهش در پرستاری، دوره ۱۰، شماره ۳ (پیاپی ۳۸):۷۰-۶۱.
- Abzari M, Shaemi Ali, Pourmiri M, Azarbaijani K (2011), Study of Factors Affecting Job Motivation among Staff of Private and Public Hospitals in City of Isfahan. Health Information Management; 7 (Special Issue):622-8.
- Bastable SB (2003), Nurse as educator: principles of teaching and learning for nursing practice. Best MF, Thurston NE (2006), Canadian public health nurses job satisfaction, Public Health Nurse, May-Jun; 23(3): 250-5.
- Boeren E, Nicaise I, Baert H (2010), Theoretical models of participation in adult education: the need for an integrated model. International Journal of Lifelong Education; 29(1): 45–61.
- Boston: Jones and Bartlett;. Boyce LA, Zaccaro SJ, Wisecarver MZ (2010), Propensity for self-development of leadership attributes:Understanding,predicting,and supporting performance of leader self-development performance. Leadership Quarterly, 21, 159–178.
- Brittle N, and et al (2008), short-Term effects on mobility, activities of daily living and health related quality of life of a conductive education program for adults with multiple sclerosis and stroke. Clinical Rehabilitation; 22(329-337).
- Caldwell M, et al (2005), A simplified education program improves knowledge, self-care behavior, and disease severity in heart failure patients. American Heart Failure Journal, 150(4): 983
- Calisan D (2006), Diabetes Education: Diabetes mellitus patient often need more awareness and Knowledge of their condition. [About 7p]. Available from;http://www.Diabetes Education center, Accessed Sep 4.
- Cimete G, Gencalp NS, Keskin G (2003), Quality of life and job satisfaction of nurses, J Nurs care Qual, Apr-Jun; 18(2): 151-8.
- Dimeglio K, Padula C, Piatek C, korber S, Barrett A, Ducharme M,et al(2005),Groupcohesionandnursesatisfaction: examination of a team-building approach,J Nurs Adm;35(3): 110-20.
- Downey La Vonne A, Zun Leslie S (2008), Assessing adult health literacy in urban healthcare settings. Journal of the National Medical Association ;(11):1304-1308.
- Ferguson B (2008), Health literacy and health disparities the role they play in maternal and child health. Nursing for Women’s Health;12(4):288- 298.
- Henderson A, Creedy D, Boorman R, Cook M, Walker R (2010), Development and Psychometric Testing of the clinical learning organizational culture survey (CLOCS).Journal Nurse Education today, 30(2): 598-602.
- Hospital and Nursing Errors (2010), (Internet). (Cited 2010), Available from http:// www.Articlesbase .com.
- Lu H, While AE, Barriball KL (2005), Jab satisfaction among nurses: a literature review, Int J Nurse Stud, 42(20): 211-27.
- Marcum J, Ridenour M, Shaff G(2002), A study of professional nurse’s perceptions of patient education, J Contin Educ Nurs; 33(3): 112-8.
- Marquis BL, Huston CJ (2003), Leadership roles and management functions in nursing, St. Louis: Lippincott Williams& Wilkins Inc.
- Miller MA, Stoeckel PR, Babcock DE (2011), Client education: theory and practice. 18th ed. Sudbury, Mass, Jones and Bartlett Publishers: 140-7.
- Morrison R (1997), The relation between leadership style and empowerment on Job satisfaction of nurses, J Nurs Adm; 27(5):27-34.
- Mrayyan MT (2005), Nurse Job satisfaction and retention: comparing public to private hospitals in Jorden, J Nurs Manag, Jan; 13(1): 40-50.
- Newton JT, Gibbons DE (2001), Levels of career satisfaction among dental healthcare professional, Community Dent Health;18(3):172-6.
- Orvis KA, Leffler GP (2011), Individual and Contextual Factors: An interactionist approach to understanding employee self-development, Journal Personality and Individual Differences, 51:172-177.
- Orvis KA. Ratwani KL (2010), Leader self-development: A contemporary context for leader development evaluation. Journal of Leadership; 21: 657-74.
- Peerson A, Saunders M (2009), Health literacy revisited: what dowe mean and why does it matter? Health Promotion International; 24(3):285-296Potter PA, Perry AG(2003), Textbook of basic nursing. St.Louis: Mosby.
- Qrbany R (2010), Assessment needs and motivational factors internal and external employees case study of Islamic Azad University Abhar. Journal of Behavioral Sciences.;2(4):91-18.
- Rankin SH, Stallings KD, London F(2005), Patient education in health and illness. Philadelphia, PA: Lippincott Williams and Wilkins.
- Ruggiero JS, Health (2005), work variables, and job satisfaction among nurses, J Nurs Adam, May; 35(5):254-63.
- Schatkoski AM. Wegner W. Algeri S. Pedro EN (2009), Safety and protection for hospitalized children: literature review. Journal of Rev Lat Am Enfermagem.; 17(3):406-10.
- Swansburg R (2010), Management and Leadership for Nurse Manager Boston: Bostjones & Batlett Publishers Co.
- Toomey AM (2000), Guide to nursing management and leadership, St, Louis: Mosby.
- Vali L, Ravangard R (2009), study of effective factors on nurses job motivation in Kerman University of Medical sciences teaching hospitals in 1386. HOSPITAL Journal. 8(2):23-9
- Wells A, Winter P (1999), Influence of practice and personal characteristic on dental Job satisfaction, J Dent Educe; 63(11): 805-12.